Trải nghiệm ở bản Ngàm

Được hình thành từ cách đây hơn 200 năm, dọc theo con sông Luồng là bản Ngàm bình yên, sạch đẹp. Mỗi ngôi nhà được đánh số như ở phố thị, hoa được trồng khắp đường làng, ngõ xóm... tất cả đều mang đến cho mỗi du khách khi tới đây cảm giác thoải mái, tinh khôi và niềm hứng khởi ở nơi phên dậu của Tổ quốc. Nơi đây là điểm đến hấp dẫn và đầy tiềm năng của tour Quan Sơn - Viêng Xay vừa được công bố mới đây.

Bản Ngàm, xã Sơn Điện, nằm cách trung tâm huyện Quan Sơn hơn 20 km về phía tây Nam. Đây là nơi sinh sống của 2 dân tộc anh em Thái, Mường, với tổng số gần 80 hộ và trên 350 nhân khẩu. Đến nay đã có 22 hộ đăng ký là nhà lưu trú phục vụ khách du lịch. Năm 2001, nơi đây được công nhận là bản văn hóa cấp tỉnh, năm 2015 được công nhận là bản nông thôn mới và năm 2016 bản Ngàm vinh dự là bản duy nhất trên địa bàn huyện Quan Sơn được tỉnh công nhận đạt bản kiểu mẫu giai đoạn 2014 - 2020.

Chúng tôi có dịp được ngược ngàn lên bản Ngàm, nhân dịp công bố tour du lịch Quan Sơn - Viêng Xay, diễn ra vào trung tuần tháng 3 vừa qua. Sau một quãng đường dài hun hút, ngoằn ngoèo qua những sườn đồi xanh ngút ngàn, hiện ra trước mắt chúng tôi là con đường bê tông sạch đẹp, nối dài vào tận bản. Ở đây, hoa được trồng từ trong vườn nhà, ở khắp ven đường làng, ngõ xóm. Ngôi nhà sàn sinh hoạt chung của cả bản được xây dựng khang trang, rộng rãi, thoáng mát. Tất cả như là sự chuẩn bị cho một ngày hội lớn của người dân trong bản.

Du lịch bản Ngàm phát triển theo hướng gắn với bảo vệ môi trường sinh thái.

Chị Lò Thị Dự - số nhà 32, bản Ngàm cho biết, từ trước đến nay bản Ngàm luôn được giữ gìn vệ sinh sạch sẽ, tất cả hoa trồng ở ven đường và trong vườn gia đình đều do chị em phụ nữ trong bản tìm kiếm và nhân giống cho mọi người trong bản cùng trồng. Việc chăm sóc hoa cũng như vệ sinh đường làng, ngõ xóm được mọi người cùng nhau làm theo định kỳ. Hơn nữa, để đảm bảo vệ sinh khu dân cư luôn sạch đẹp, tất cả các hộ đều chăn nuôi gia súc, gia cầm ở khu vực riêng, được địa phương chia theo lô cho từng hộ gia đình, không nuôi nhốt gần khu vực sinh hoạt của gia đình. Tất cả mọi người trong bản đều ý thức để giữ gìn vệ sinh môi trường, an ninh trật tự, cuộc sống bình yên...

Nếu ai đó đến với bản Ngàm sẽ rất ngạc nhiên, bởi ở một bản nông thôn mới, nơi phên dậu của Tổ quốc, thế nhưng người dân sống quây quần với nhau, đường làng sạch đẹp, sạch cho đến từng góc nhà, và mặc nhiên không có bất cứ gia đình nào xây dựng tường rào hay cổng nhà bằng bê tông, có chăng chỉ là những hàng chè mạn trang trí... Tất cả đều mang đến cho du khách cảm giác an toàn, đầm ấm mà thân thiện đến khó tả. Và đến đây, du khách không nên bỏ qua trải nghiệm chèo bè mảng trên sông, trên mỗi khúc sông du khách đi qua dễ dàng nhận thấy cá, tôm ở đây nhiều vô kể. Người dân trong bản cho biết, trong quy ước của bản, chỉ những ngày lễ, tết, ngày vui chung, mọi người mới cùng nhau đánh bắt cá để liên hoan. Còn ngày thường, nơi đây bị cấm đánh bắt cá dưới mọi hình thức.

Bà Hà Thị Mai - Trưởng phòng VHTT huyện Quan Sơn cho biết, bản Ngàm là một trong những bản duy trì tốt các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao, thường xuyên tổ chức giao lưu với các đơn vị trên địa bàn huyện. Môi trường sinh thái được bảo vệ và có quy ước cụ thể, được người dân thực hiện nghiêm túc. Đặc biệt, an ninh trật tự xã hội ở đây luôn được giữ vững, trong bản không có người vi phạm pháp luật và tai tệ nạn xã hội. Người dân chịu thương, chịu khó và giàu lòng mến khách. Năm 2018 bản Ngàm đăng ký phát triển du lịch cộng đồng, là một trong những điểm đến quan trọng trong tour Quan Sơn - Viêng Xay. Đây là một trong những tiền đề quan trọng để bản Ngàm vươn lên phát triển, góp phần thay đổi diện mạo nông thôn mới ở vùng miền núi cao nơi phên dậu của Tổ quốc.

Được biết, để có được kết quả như ngày hôm nay, trong những năm qua xã Sơn Điện đã tuyên truyền, vận động người dân hiến đất làm đường giao thông nông thôn, làm nhà sàn truyền thống, thường xuyên quét dọn nhà cửa sạch sẽ, giữ gìn vệ sinh môi trường, xây dựng khuôn viên trong bản xanh - sạch - đẹp. Đặc biệt chú trọng phát triển du lịch gắn liền với giữ gìn văn hóa bản địa, đảm bảo an ninh trật tự, hướng tới mục tiêu trở thành điểm đến hấp dẫn của du khách trong nước và quốc tế trên hành trình du lịch Quan Sơn - Viêng Xay (tỉnh Hủa Phăn, Lào).

Hoài Anh