Dự án Lọc hóa dầu Nghi Sơn - động lực và phát triển (Kỳ 1): Những viên gạch hình thành Nhà máy LHD Nghi Sơn

Sau 10 năm đi vào triển khai tính từ năm 2008, dự án Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn đã vào giai đoạn vận hành và ra mắt dòng sản phẩm thương mại đầu tiên. Nhìn lại chặng đường một thập kỷ qua, nhiều dấu mốc quan trọng góp phần hoàn thiện dự án hơn 9 tỷ USD đồng thời cho thấy rõ sự nỗ lực của chính quyền các cấp từ trung ương tới địa phương, các bên liên doanh cùng toàn thể nhân dân tỉnh Thanh Hóa.

Dự án trọng điểm quốc gia về dầu khí

Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn đặt tại KKT Nghi Sơn (Tĩnh Gia) được biết đến là một trong 8 khu kinh tế trọng điểm ven biển của cả nước. Với tổng mức vốn đầu tư gần 9,3 tỷ USD, đây là dự án có vốn đầu tư nước ngoài lớn nhất vào KKT Nghi Sơn cũng như đối với tỉnh Thanh Hóa và cả nước. Dự án trọng điểm quốc gia về dầu khí này khi đi vào vận hành sẽ góp phần bảo đảm an ninh năng lượng của Việt Nam đồng thời thực hiện chiến lược phát triển KT-XH.

Công ty TNHH Lọc hóa dầu Nghi Sơn (NSRP) - Chủ đầu tư dự án được thành lập theo Hợp đồng liên doanh ký ngày 7/4/2008 và Giấy chứng nhận đầu tư cấp ngày 14/4/2008.

Dự án là tổ hợp hóa dầu chế biến sâu tầm cỡ quốc tế, sử dụng công nghệ tiên tiến của thế giới. Theo kế hoạch, Kuwait sẽ cung cấp toàn bộ dầu thô phục vụ dự án trong vòng 70 năm. Công suất giai đoạn I dự kiến khoảng 200.000 thùng dầu thô/ngày, tương đương 10 triệu tấn dầu thô/năm, gần gấp đôi công suất Nhà máy Lọc dầu Dung Quất. Khi hoàn thành nhà máy sẽ đáp ứng tới 40% nhu cầu xăng dầu trong nước. Không những thế, việc đại nhà máy này đi vào vận hành còn tạo điều kiện để phát triển các ngành công nghiệp sau lọc dầu và dịch vụ.

Lễ khởi công dự án diễn ra sáng 23/10/2013 tại mặt bằng dự ánKKT Nghi Sơn.

Một thập kỷ và những mốc phát triển

Dự án Nhà máy LHD Nghi Sơn khởi động GPMB từ những ngày đầu tháng 5/2008 và dự kiến chính thức khởi công vào năm 2010. Tuy nhiên, do một số vấn đề phát sinh trong quá trình triển khai đã kéo dài tiến độ dự án. Sau nhiều nỗ lực khắc phục khó khăn từ các bên, sáng 27/1/2013, Lễ ký hợp đồng tổng thầu EPC đã được chính thức ký kết tại Trung tâm Hội nghị 25B tỉnh Thanh Hoá.

Dự án chính thức chuyển từ giai đoạn chuẩn bị đầu tư sang giai đoạn xây dựng khi UBND tỉnh Thanh Hóa bàn giao mặt bằng, trao giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và trao Giấy phép xây dựng cho Dự án Liên hợp Lọc hóa dầu Nghi Sơn vào 22/7/2013 tại Ban quản lý KKT Nghi Sơn. Sau nhiều nỗ lực trong công tác GPMB, tỉnh Thanh Hóa đã thu hồi và bàn giao hơn 500 ha đất cho Công ty TNHH Lọc hóa dầu Nghi Sơn, trong đó có 394 ha mặt bằng đã hoàn thành san lấp.

Việc tỉnh Thanh Hóa bàn giao mặt bằng cho nhà đầu tư đã tạo điều kiện để ngay sau đó, ngày 23/10/2013 Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam cùng các đối tác liên doanh đã tổ chức khởi công tổ hợp lọc hoá dầu Nghi Sơn. Tiếp nối thành công của lễ khởi công, chiều cùng ngày, Bộ Kế hoạch & Đầu tư, UBND tỉnh đã tổ chức Diễn đàn xúc tiến đầu tư vào KKT Nghi Sơn và vùng phụ cận tại Trung tâm Hội nghị 25B. Tại diễn đàn, tỉnh Thanh Hóa đã tiến hành lễ ký thỏa thuận hợp tác đầu tư, biên bản ghi nhớ và trao Giấy Chứng nhận đầu tư cho 20 dự án đầu tư vào KKT Nghi Sơn và vùng phụ cận với tổng mức đầu tư trên 4,7 tỷ USD.

Sau lễ khởi công, các bên liên quan tập trung đẩy nhanh tiến độ dự án. Ngày 30/4/2017, Công ty TNHH Lọc hóa dầu Nghi Sơn (NSRP) đã chấp thuận và phê duyệt Giấy chứng nhận hoàn thành cơ khí tổng thể của Dự án.

Sau gần 4 năm thi công xây dựng và hoàn thiện với sự nỗ lực tối đa, làm việc không quản ngày đêm của đội ngũ hàng nghìn chuyên gia, kỹ sư, công nhân lao động, Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn đã hoàn thành giai đoạn xây dựng cơ khí và chuẩn bị các điều kiện cần thiết sẵn sàng chạy thử và vận hành thương mại. Chuyến tàu đầu tiên mang tên Milenium xuất phát từ Kuwait chở theo 270.000 tấn dầu thô đã cập cảng Nghi Sơn vào đêm 20/8/2017 và đúng 14h ngày 22/8, dầu thô được bơm trực tiếp từ tàu qua đường ống chạy ngầm dưới đáy biển về các bể chứa dầu của Nhà máy LHD Nghi Sơn. Sự kiện được mong đợi đánh dấu mốc quan trọng trong quá trình chuẩn bị vận hành nhà máy.

Đặc biệt, sáng 28/2/2018, Công ty TNHH Lọc hóa dầu Nghi Sơn đã tổ chức lễ ký kết sự kiện sẵn sàng khởi động Nhà máy LHD Nghi Sơn. Sau khi khắc phục những lỗi kỹ thuật cuối cùng khiến tiến độ dự án bị chậm lại, đây có thể xem là thành công bước đầu của một dự án tầm cỡ quốc tế như LHD Nghi Sơn.

Sáng 3/3/2018, tại KKT Nghi Sơn, UBND tỉnh Thanh Hóa phối hợp với Công ty TNHH LHD Nghi Sơn tổ chức bàn giao mặt bằng và trao giấy chứng nhận quyền sử dụng đất Khu C - Dự án Liên hợp Lọc hóa dầu Nghi Sơn. Như vậy, dự án tiếp nhận thêm 111,4 ha để bảo đảm vận hành an toàn nhà máy và đầu tư giai đoạn tiếp theo của dự án, nâng tổng diện tích đất tỉnh đã bàn giao cho Công ty TNHH Lọc hóa dầu Nghi Sơn lên trên 960 ha.

Các sự kiện trên tạo tiền đề để Nhà máy LHD Nghi Sơn chính thức đón dòng sản phẩm thương mại đầu tiên. Đây là sự kiện được mong đợi từ lâu, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, không chỉ đối với dự án có tổng mức đầu tư lên tới gần 9,3 tỷ USD này, mà còn đối với vấn đề đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Nguyên Mai