BHYT cho bệnh nhân HIV/AIDS tại Thanh Hóa

Bảo hiểm y tế là một trong các nguồn tài chính đảm bảo cho chương trình phòng, chống HIV/AIDS thời gian tới khi các dự án viện trợ quốc tế chấm dứt. Trong bối cảnh vẫn còn sự kỳ thị, phân biệt đối xử với người nhiễm HIV/AIDS trong cộng đồng, đồng thời với việc tạo thuận lợi cho người nhiễm HIV tiếp cận dịch vụ khám, chữa bệnh. Bộ Y tế đã ban hành Thông tư số 15/2015/TT-BYT ngày 26/6/2015 hướng dẫn khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế (BHYT) đối với người nhiễm HIV và người sử dụng dịch vụ liên quan đến HIV/AIDS.

Tính đến hết tháng 10/2018, Thanh Hoá đã có 3.769 bệnh nhân được điều trị ARV, trong đó có 2.723 người đã tham gia BHYT. Như vậy, số bệnh nhân có thẻ BHYT đạt trên 70%, số còn lại chưa có điều kiện tham gia BHYT phần lớn là các bệnh nhân nhiễm HIV trong trại giam và tạm giam của tỉnh. Kết quả điều tra tại Phòng khám chuyên khoa HIV/AIDS và điều trị nghiện chất của Trung tâm phòng, chống HIV/AIDS cho thấy hầu hết (98,6%) bệnh nhân mong muốn tiếp tục điều trị và hưởng các dịch vụ khám chữa bệnh HIV/AIDS qua BHYT; phần lớn bệnh nhân (95%) cần hỗ trợ mua thẻ BHYT.

Bệnh nhân đang điều trị ARV tại Thanh Hóa là ở các Phòng khám ngoại trú (OPC) nằm trong các bệnh viện đa khoa huyện, 4 trại giam, 1 Trung tâm giáo dục LĐXH, Trung tâm phòng, chống HIV/AIDS... Trong 30 phòng OPC, đã có 28 OPC ký hợp đồng và thực hiện thanh toán qua BHYT. Xác định BHYT là nguồn lực chủ đạo trong công tác phòng chống HIV/AIDS, UBND tỉnh Thanh Hóa cũng đã phê duyệt quyết định ngân sách mua thẻ BHYT cho bệnh nhân năm 2018 là 600 triệu đồng. Trong giai đoạn từ sau 2019, khi dự án VAAC-US.CDC không tiếp tục hỗ trợ nữa, UBND tỉnh đã giao Sở Y tế xây dựng kế hoạch tiếp nhận chuyển giao, trong đó đặc biệt nhấn mạnh vai trò của BHYT đối với hoạt động phòng chống HIV/AIDS.

Thuốc ARV điều trị cho bệnh nhân HIV/AIDS.

Sau hơn một năm triển khai, bên cạnh kết quả đạt được, vẫn còn các tồn tại đó là: Thủ tục cấp BHYT cho bệnh nhân từ ngân sách của tỉnh khá chậm. Khó khăn này do quá trình tổng hợp của cán bộ các tuyến chậm, quá trình xét duyệt lâu, định kỳ quá dài. Phòng khám đặt tại Trung tâm phòng, chống HIV/AIDS mới triển khai thanh toán BHYT chưa có nhiều thông tin và kinh nghiệm, các hoạt động trình đơn vị có liên quan từ năm trước chưa chuẩn bị kịp thời, dẫn đến chi trả qua BHYT còn hạn chế; việc chuyển tuyến BHYT còn khó khăn do bệnh nhân còn tự kỳ thị và sợ kỳ thị. Đây là vấn đề nan giải khó khắc phục không chỉ tại Phòng khám này mà còn nhiều cơ sở khác trong tỉnh. Khả năng chi trả cho BHYT của người bệnh còn hạn chế. Người bệnh thiếu hiểu biết về các quyền lợi khi tham gia BHYT cũng như lợi ích của việc tham gia BHYT trong giảm bớt gánh nặng về tài chính khi sử dụng các dịch vụ chăm sóc và điều trị HIV/AIDS. Ngoài ra, một số người niềm tin vào chất lượng khám chữa bệnh BHYT và tạo ra sự băn khoăn khi cần quyết định tham gia và sử dụng BHYT, vì cho rằng các thuốc điều trị do BHYT cấp thường kém hiệu quả và chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh BHYT không tốt bằng khám chữa bệnh thanh toán tiền trực tiếp.

Do đó, trong giai đoạn tới ngoài việc tuyên truyền giảm phân biệt, kỳ thị với người nhiễm HIV/AIDS; tăng cường chất lượng khám, chữa bệnh cho bệnh nhân HIV/AIDS, còn cần nâng cao công tác tuyên truyền về lợi ích khi tham gia BHYT đến tất cả bệnh nhân HIV/AIDS và cộng đồng.

Ths Hoàng Bình Yên