Thêm tự hào từ những địa chỉ đỏ

(VH&ĐS) Trong không khí tươi vui của những ngày thu tháng 9, trên khắp nẻo đường từ bản làng xa xôi đến phố thị sầm uất, triệu triệu trái tim người Việt lại náo nức đón Tết Độc lập. Và cũng trong những ngày này, người dân lại nhớ về những “địa chỉ đỏ”, nơi đánh dấu những mốc son đấu tranh hào hùng của dân tộc Việt Nam và cũng là nơi in dấu kỷ niệm về Bác Hồ kính yêu.

Từ chiến khu Ba Đình bi tráng

Có mặt tại di tích lịch sử quốc gia chiến khu Ba Đình (xã Ba Đình, huyện Nga Sơn) vào một ngày cuối thu tháng 8. Nơi đây dù đã thay đổi không ít, nhưng những câu chuyện về cuộc khởi nghĩa Ba Đình của quân và dân năm nào vẫn là khúc ca đầy bi tráng, tiếp nối truyền thống anh dũng của dân tộc Việt.

Trước tình thế thất thủ của kinh thành Huế, vua Hàm Nghi ra dụ Cần Vương giúp nước. Phạm Bành (quê ở Hậu Lộc) cùng với Đinh Công Tráng là những nhân sĩ yêu nước lúc bấy giờ đã vận động người dân và những nghĩa sĩ yêu nước cùng nhau hợp sức dựng cờ khởi nghĩa giúp vua, đánh đuổi giặc Pháp.

Nghĩa quân đã chọn Ba Đình - khu đất rộng nằm giữa ba làng Thượng Thọ, Mậu Thịnh, Mỹ Khê làm căn cứ khởi nghĩa. Lúc bấy giờ, căn cứ Ba Đình giống như một hòn đảo nổi giữa một vùng lau, sậy um tùm. Tại đây, nghĩa quân đã tỏa đi khắp nơi, kiểm soát các tuyến giao thông quan trọng và phục kích các đoàn xe vận tải của kẻ thù, gây khó khăn và tổn thất lớn cho giặc Pháp. Trước sức mạnh của nghĩa quân cùng với sức lan tỏa, ảnh hưởng của khởi nghĩa Ba Đình, giặc Pháp đã dồn lực để tiến hành đàn áp. Và để nhấn chìm cuộc khởi nghĩa trong biển lửa, kẻ thù đã phải dùng tới sức mạnh của 16.000 quả đại bác.

Khởi nghĩa Ba Đình tuy bị đàn áp tàn bạo song đã giáng những đòn mạnh mẽ vào kẻ thù, khẳng định sức mạnh và tinh thần quật cường của quân và dân ta những ngày đầu đánh Pháp.

Khu di tích Ba Đình giờ đây dẫu còn khá đơn sơ, song khí thế “Ba Đình” ngày nào vẫn như nguyên vẹn. Từng nhành tre, ngọn trúc ở di tích vẫn như nhắc nhớ cho bao thế hệ người Việt nói chung và người dân Thanh Hóa nói riêng niềm tự hào về một cuộc khởi nghĩa ghi dấu lịch sử. Và càng tự hào hơn khi được biết, cái tên “Ba Đình”, đã được đặt tên cho Quảng trường nơi Bác Hồ kính yêu đọc bản Tuyên ngôn Độc lập khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa. Và cũng từ đây, Quảng trường Ba Đình là nơi diễn ra những sự kiện trọng đại của dân tộc suốt những năm tháng lịch sử đã qua và mãi mãi về sau.

Đến thắng tích Rừng Thông với những câu chuyện lịch sử

Rời chiến khu Ba Đình đầy bi tráng, chúng tôi lại theo chân nhau cùng tìm đến thắng tích Rừng Thông (Đông Sơn). Nơi đây không chỉ là vùng đất có bề dày về lịch sử, thời gian với dấu vết của thời đại kim khí xa xưa. Về nơi đây, giữa rừng thông vi vu, du khách có thể tự tại thả lòng mình hòa nhịp với thiên nhiên. Và lắng nghe những câu chuyện kể về cách mạng, Bác Hồ...

Di tích lịch sử Rừng Thông, nơi Bác Hồ thăm khi lần đầu tiên về Thanh Hóa.

Với địa hình núi non khuất lấp cùng vị thế trọng yếu, Rừng Thông đã sớm được lựa chọn là địa điểm quan trọng để đánh giặc. Bởi vậy, tại Hội nghị bàn về giải pháp giành chính quyền ở Đông Sơn tại di tích cách mạng Hàm Hạ vào tối 18/8/1945 đã thống nhất và quyết định thành lập ba tổ tự vệ chốt tại Rừng Thông. Ba đội tự vệ này không chỉ làm nhiệm vụ canh gác mà còn phá cống và cắt đường dây thông tin của giặc Pháp, gây khó khăn, rối loạn trong công tác thông tin, liên lạc của kẻ thù, góp phần đẩy kẻ thù vào thế bị động.

Và phải chăng, với sự ưu ái “thiên thời, địa lợi, nhân hòa” mà năm 1947, khi lần đầu tiên về thăm Thanh Hóa, Bác Hồ đã lựa chọn Rừng Thông là nơi để Bác nói chuyện, huấn thị với cán bộ chủ chốt của Thanh Hóa, động viên quân và dân Thanh Hóa luôn giữ vững tinh thần kiên định cùng ý chí chiến đấu quật cường để đối đầu với kẻ thù, vì độc lập dân tộc và hạnh phúc của triệu con người cần lao.

Chiến tranh khép lại cùng những câu chuyện đi vào lịch sử nhưng Rừng Thông thì vẫn còn đó, sừng sững với thời gian và ôm trọn trong mình những dấu mốc quan trọng. Năm 1989, địa điểm Rừng Thông đã chính thức được công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia. Cũng tại nơi này, những công trình ghi dấu ấn đã lần lượt được xây dựng: đài tưởng niệm ghi lời huấn thị của Bác, nhà lưu niệm và các công trình cảnh quan. Và vui mừng thay, với sự ưu ái của mẹ thiên nhiên, cảnh quan say đắm lòng người, di tích lịch sử Rừng Thông giờ đây không chỉ là di tích lịch sử mà còn là nơi để người dân cũng như du khách đến tham quan, thưởng lãm và lắng lòng với những câu chuyện lịch sử.

Những ngày này, dường như những câu chuyện về cách mạng, về Bác luôn là đề tài thôi thúc chúng tôi lên đường. Có lẽ bởi vậy mà rời khỏi di tích Rừng Thông tĩnh tại, chúng tôi lại hòa mình vào một biển Sầm Sơn sầm uất, náo nhiệt. Sầm Sơn những ngày của năm 1960 đã vinh dự được đón Bác Hồ về làm việc và nghỉ dưỡng. Chỉ trong thời gian ngắn ngủi, Bác đã cùng sống và làm việc với ngư dân. Và thay vì chọn nhà khách sang trọng Bác đã chọn đền Cô Tiên trên dải Trường Lệ là nơi nghỉ ngơi của mình. Phải chăng, ở nơi này, Bác đã từng ngắm bình minh lên và trải lòng mình trước hoàng hôn sâu lắng. Để từ đó, nghe tiếng sóng vỗ, tiếng thì thầm của biển và hơi thở từ cuộc sống ngư dân.

Dừng chân trước những bức ảnh chụp đen trắng cùng những bức tranh vẽ về Bác Hồ những ngày ở Sầm Sơn tại di tích đền Cô Tiên, cảm xúc trỗi dậy như điều gì đó thật khó tả. Có điều gì đó dung dị, mộc mạc nhưng cũng vô cùng khí chất tỏa ra từ những hình ảnh về Bác. Và chợt nhận ra, đó phải chăng là khí chất của vị lãnh tụ dành cả cuộc đời mình cho cách mạng, cho nhân dân và dân tộc.

Thu Trang