Bộ quy tắc ứng xử trên không gian mạng: Tác động trực tiếp tới 76 triệu người

Không gian mạng chỉ thực sự lành mạnh khi mỗi người ý thức được trách nhiệm của mình trong phát ngôn và hành vi, để không còn những nạn nhân phải chịu tổn thương từ các cuộc tấn công ảo.

Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Thứ trưởng Thường trực Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lê Hải Bình chủ trì Hội thảo. (Ảnh: BVHTTDL)

Đó là nhận định của Nghệ sỹ Nhân dân Nguyễn Xuân Bắc, Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tại Hội thảo lấy ý kiến dự thảo Bộ quy tắc ứng xử văn hóa trên không gian mạng diễn ra ngày 22/10, tại Hà Nội.

Xây dựng Bộ quy tắc dễ hiểu, dễ thực hành

Góp ý vào dự thảo Bộ quy tắc, Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn Xuân Bắc cho rằng trong bối cảnh các hoạt động trên không gian mạng đang bùng nổ mạnh mẽ như hiện nay việc xây dựng Bộ quy tắc ứng xử văn hóa trên không gian mạng là rất trúng, đúng và hết sức cần thiết.

Những nội dung trong dự thảo được xây dựng khá toàn diện, bởi đã tổng hợp và cụ thể hóa từ nhiều văn bản pháp luật hiện hành như Luật Báo chí, Luật Quảng cáo, hay Nghị định 144 về hoạt động biểu diễn nghệ thuật – tất cả đều hướng tới điều chỉnh hành vi ứng xử của cá nhân và tổ chức trong môi trường số.

Ông Nguyễn Xuân Bắc, Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. (Ảnh: BVHTTDL)

Ủng hộ việc khuyến khích người dùng mạng xã hội đăng ký bằng tên thật, thông tin thật, Cục trưởng Xuân Bắc nhấn mạnh việc này nhằm hạn chế tối đa tài khoản ảo chuyên tung tin thất thiệt, xúc phạm hay tấn công người khác.

Cũng theo Cục trưởng Xuân Bắc, sau khi được ban hành, việc tuyên truyền, phổ biến rộng rãi quy tắc ứng xử văn hóa trên không gian mạng để người dùng mạng hiểu và thực hiện nghiêm túc sẽ là yếu tố then chốt để phát huy hiệu quả của Bộ quy tắc.

Góp ý vào dự thảo Bộ quy tắc ứng xử, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Trần Thanh Lâm cho rằng việc xây dựng dự thảo Bộ quy tắc ứng xử văn hóa trên không gian mạng được triển khai trong bối cảnh Đảng và Nhà nước đã có nhiều chủ trương, định hướng quan trọng về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và xây dựng con người Việt Nam trong thời kỳ mới.

Nổi bật là Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết số 33-NQ/TW về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước. Cùng với đó, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch hiện đang phối hợp với các cơ quan liên quan xây dựng Dự thảo Nghị quyết của Bộ Chính trị về chấn hưng và phát triển văn hóa Việt Nam trong kỷ nguyên mới.

Với những định hướng lớn nêu trên, việc ban hành Bộ quy tắc ứng xử văn hóa trên không gian mạng là rất cần thiết và kịp thời.

Cũng theo ông Trần Thanh Lâm, Việt Nam là một trong những quốc gia rất cởi mở trong việc chào đón các doanh nghiệp công nghệ và nền tảng mạng xã hội quốc tế hoạt động.

Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Trần Thanh Lâm. (Ảnh: Minh Thu/Vietnam+)

Tuy nhiên, cùng với việc gia tăng trải nghiệm cho người dùng, không gian mạng cũng xuất hiện nhiều diễn biến phức tạp. Vì vậy, bên cạnh các quy định pháp luật, việc ban hành Bộ quy tắc ứng xử văn hóa trên không gian mạng là cần thiết và được kỳ vọng sẽ tác động trực tiếp tới khoảng 76 triệu người dùng mạng xã hội tại Việt Nam.

Để Bộ quy tắc khi được ban hành có thể đi vào đời sống, nhận được sự đồng thuận và hưởng ứng của người dân, ông Trần Thanh Lâm bày tỏ mong muốn nội dung văn bản sẽ được hoàn thiện theo hướng gần gũi, dễ hiểu, dễ thực hiện, tránh sử dụng những thuật ngữ quá chuyên ngành.

Kiến tạo môi trường số trong sạch cho mọi người

Trong bối cảnh công nghệ số ngày càng phát triển mạnh mẽ, không gian mạng đã trở thành một phần thiết yếu của đời sống xã hội, góp phần tạo dựng môi trường giao tiếp mở, thúc đẩy sáng tạo, kết nối cộng đồng và lan tỏa tri thức.

Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích to lớn, không gian mạng cũng đặt ra nhiều thách thức mới: Sự gia tăng thông tin xấu độc, phát ngôn thiếu chuẩn mực, hành vi phi văn hóa, xâm phạm quyền riêng tư, bạo lực mạng... gây ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống tinh thần xã hội và các giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc.

Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử Lê Quang Tự Do phát biểu tại Hội thảo. (Ảnh: BVHTTDL)

Với tinh thần chủ động thực hiện nhiệm vụ được giao, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã xây dựng dự thảo Bộ quy tắc ứng xử văn hóa trên không gian mạng và gửi văn bản xin ý kiến các Bộ, ngành, cơ quan, đơn vị có liên quan; đồng thời tiếp thu, giải trình đầy đủ các ý kiến góp ý để hoàn thiện dự thảo trên cơ sở các ý kiến góp ý của các Bộ, ban, ngành, các đơn vị liên quan cũng như trên cơ sở khoa học, thực tiễn và tính khả thi.

Dự thảo lần hai của Bộ quy tắc ứng xử văn hóa trên không gian mạng gồm 3 chương, 11 điều định hướng hành vi ứng xử văn minh, xây dựng không gian mạng lành mạnh và nâng cao trách nhiệm của các cá nhân, người có ảnh hưởng trên không gian mạng (KOL, KOC) và các doanh nghiệp.

Đây là lần đầu tiên nhóm đối tượng KOL, KOC, công ty mạng đa kênh (MCN), doanh nghiệp truyền thông đa phương tiện... được ghi nhận trong một văn bản có cơ sở pháp lý. Từ đó, tạo tiền đề để huy động các lực lượng này tham gia lan tỏa chủ trương, chính sách của Nhà nước.

Đại diện các doanh nghiệp như Yeah1, Metub, Meta và TikTok đều bày tỏ sự đồng thuận cao với dự thảo. Các đơn vị cho biết sẵn sàng phối hợp đào tạo, quán triệt KOL tuân thủ Bộ quy tắc, xây dựng cơ chế hợp tác minh bạch, đồng thời đề xuất bổ sung ví dụ cụ thể trong một số điều ở Bộ quy tắc để người dùng dễ hiểu, thực hiện.

Ông Nguyễn Lâm Thanh, đại diện TikTok Việt Nam. (Ảnh: BVHTTDL)

Ông Nguyễn Lâm Thanh, đại diện TikTok Việt Nam, nhận định việc đưa Bộ quy tắc ứng xử trên không gian mạng vào thực tế cần được triển khai linh hoạt, phù hợp với đặc thù của môi trường số. Ông Lâm Thanh cũng gợi ý tích hợp Bộ quy tắc này với đề án phát triển công nghiệp văn hóa để gắn hoạt động của KOL, KOC trên môi trường số với đề án văn hóa chung của Bộ.

Ông Phạm Anh Thi, Tập đoàn Yeah1 cho biết Yeah1 nhận thức sâu sắc trách nhiệm của mình trong việc định hình một không gian mạng văn minh và tích cực.

"Chúng tôi không chỉ ủng hộ mà còn chủ động đề xuất các giải pháp để xây dựng những quy chuẩn chung, phù hợp với sự phát triển không ngừng của ngành. Ví dụ, tại Yeah1, thông qua sản phẩm 1Creators, chúng tôi đưa các thành tựu công nghệ vào trong ứng dụng để hỗ trợ các nhà sáng tạo vừa dễ dàng tạo ra những nội dung hay, mang lại lợi ích kinh tế, vừa tuân thủ những tiêu chuẩn chung, góp phần bảo vệ giá trị thương hiệu và lan tỏa những nội dung tích cực đến cộng đồng,” ông Phạm Anh Thi nói.

Cụ thể, 1Creators đã tạo ra một bộ quy tắc “Nên và Không nên” giúp các nhà sáng tạo nội dung dễ dàng tự định hướng và phát huy tối đa sức ảnh hưởng tích cực của mình.

Đại diện Yeah1 tin rằng trong một hệ sinh thái sáng tạo phát triển bền vững, khi có cơ chế hoạt động minh bạch và những hướng dẫn rõ ràng sẽ góp phần kiến tạo một môi trường số trong sạch và đáng tin cậy cho tất cả mọi người.

Phát biểu kết luận Hội thảo, Thứ trưởng Thường trực Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lê Hải Bình cảm ơn các ý kiến đóng góp tâm huyết của các chuyên gia, đại diện các đơn vị. Thứ trưởng đề nghị Ban soạn thảo nghiêm túc nghiên cứu, tiếp thu để hoàn thiện Bộ quy tắc ứng xử. Để Bộ quy tắc khi được ban hành sẽ bám sát với thực tiễn, tạo được sự đồng thuận và chung tay thực hiện của toàn xã hội.

Thứ trưởng cũng đề nghị khi Bộ quy tắc được ban hành, các bộ, ngành, cơ quan, đơn vị và cá nhân cần chung tay để Bộ quy tắc được lan tỏa trong đời sống và có sức tác động lâu dài./.

Theo TTXVN