Gìn giữ và phát huy giá trị di tích đình làng Đình Trung

Đình làng Đình Trung tọa lạc tại thôn Trung Tâm, xã Yên Dương (Hà Trung) là một trong những ngôi đình được bảo tồn khá nguyên vẹn với nét kiến trúc độc đáo, đặc trưng của ngôi đình Việt. Ngôi đình này không chỉ là nơi sinh hoạt tâm linh của người dân trong, ngoài xã Yên Dương mà còn là nơi giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ.

Đình làng Đình Trung luôn được cán bộ, Nhân dân xã Yên Dương gìn giữ và phát huy giá trị lịch sử, văn hóa.

Theo lưu truyền trong dân gian, đình làng Đình Trung được xây dựng vào gần cuối thời Lý, sau khi quan đại thần Tô Hiến Thành qua đời. Đình được xây dựng theo lối chữ “Nhất” gồm 3 gian 2 chái với 4 vì kèo được cấu kết theo kiểu “chồng rường, kẻ bẩy”. Đình được chống đỡ bởi hệ thống 20 cột gỗ lớn (8 cột cái, 12 cột quân). Bộ khung gỗ của đình to, vững chắc, bề thế với những mảng chạm khắc nghệ thuật độc đáo, tinh xảo; nền nhà được lát gạch bát màu đỏ... Khuôn viên đình làng Đình Trung có diện tích 2.500m2, cảnh quan thiên nhiên nơi này có đồng ruộng, sông, núi, dân cư sinh sống đông đúc...

Đánh giá về giá trị kiến trúc của đình làng Đình Trung, sách Địa chí huyện Hà Trung đã viết: “Nhìn chung, các mảng chạm khắc của toàn bộ ngôi đình cho ta thấy ở đây sự hội tụ của một bút pháp điêu luyện mà ở đó mỗi vì được trang trí tuân thủ theo quy luật đăng đối. Đề tài rồng, phượng, hươu, nai, cá chép... là những đề tài có phong cách thời Lê Mạt như thời Vĩnh Hựu và thời Cảnh Hưng”.

Trải qua bao biến cố thăng trầm của lịch sử, đình làng Đình Trung vẫn luôn gắn bó mật thiết với cuộc sống sinh hoạt cộng đồng, đời sống tâm linh của người dân nơi đây. Hằng năm vào ngày 18 tháng giêng, Nhân dân trong làng lại tổ chức lễ hội truyền thống để tỏ lòng thành kính với vị Thành hoàng làng Tô Hiến Thành. Đây chính là dịp để bà con địa phương tham gia thắp hương, tế lễ, rước kiệu để cầu mong cho mưa thuận, gió hòa, gia đình ấm no, hạnh phúc, bình an. Ngoài phần lễ, còn có phần hội với các hoạt động văn hóa - văn nghệ, các trò chơi dân gian đậm đà bản sắc dân tộc. Qua đó, góp phần củng cố sức mạnh đại đoàn kết của Nhân dân, gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống.

Năm 2012, được sự quan tâm của Nhà nước cùng với đóng góp của các nhà hảo tâm, con em địa phương, đình được trùng tu, tôn tạo với tổng mức đầu tư hơn 12 tỷ đồng, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt tâm linh của Nhân dân địa phương.

Ông Nguyễn Xuân Bường, một trong những người cao tuổi tích cực tham gia gìn giữ và phát huy giá trị đình làng Đình Trung cho biết: "Để gìn giữ và phát huy giá trị của đình làng Đình Trung, tôi đã cùng với Nhân dân trong thôn tích cực góp công, góp của để tu bổ, tôn tạo di tích. Thời gian tới, tôi sẽ tiếp tục vận động anh, em, con, cháu trong dòng họ tích cực tham gia chỉnh trang khuôn viên, vệ sinh môi trường xung quanh di tích để ngôi đình thêm khang trang, sạch sẽ, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt tâm linh của người dân trong và ngoài xã Yên Dương".

Tự hào về quê hương có nhiều di tích lịch sử văn hóa, những năm qua, cấp ủy, chính quyền và Nhân dân xã Yên Dương luôn nỗ lực bảo vệ, gìn giữ và phát huy những giá trị của các di tích bằng những việc làm thiết thực, như: Vận động Nhân dân tham gia bảo vệ và góp công, góp của chỉnh trang khuôn viên của các di tích; vệ sinh môi trường xung quanh di tích; thành kính thắp hương vào các ngày đầu tháng, ngày rằm; tăng cường công tác quản lý không để xảy ra tình trạng xâm hại di tích. Bên cạnh đó, xã Yên Dương chỉ đạo đoàn xã phối hợp với các trường học trên địa bàn xã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục giá trị di tích cho thế hệ trẻ.

Tại Trường THCS Yên Dương, công tác giáo dục giá trị di tích cho học sinh được nhà trường chú trọng thực hiện thông qua các hoạt động trải nghiệm tại di tích lịch sử, văn hóa đình làng Đình Trung nói riêng và các di tích lịch sử, văn hóa trên địa bàn xã nói chung. Thầy giáo Phùng Duy Hưng, Phó Hiệu trưởng Trường THCS Yên Dương, cho biết: “Để giúp học sinh hiểu được nguồn cội, giá trị văn hóa của các di tích lịch sử, văn hóa trên mảnh đất các em sinh ra và lớn lên, thời gian qua, Trường THCS Yên Dương đã tổ chức nhiều hoạt động, như: tổ chức cho học sinh tham quan, tìm hiểu di tích; chăm sóc di tích; dạy học thực địa. Thời gian tới, nhà trường tiếp tục tăng cường giáo dục giá trị di tích lịch sử, văn hóa cho học sinh; tăng cường các buổi dạy học thực địa tại di tích lịch sử, văn hóa đình làng Đình Trung và các di tích trên địa bàn xã để học sinh biết và có những hành động thiết thực gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa của di tích”.

Ông Lại Thế Thiện, Phó Chủ tịch UBND xã Yên Dương, cho biết: "Với những nét kiến trúc nghệ thuật độc đáo năm 2004 đình làng Đình Trung được xếp hạng Di tích lịch sử, văn hóa cấp quốc gia. Di tích này, không chỉ là nơi sinh hoạt tâm linh mà còn là niềm tự hào của Nhân dân xã Yên Dương. Để bảo tồn và phát huy các giá trị di tích, thời gian tới, xã Yên Dương tiếp tục vận động Nhân dân cùng chung sức chỉnh trang và bảo vệ di tích. Quan tâm tới công tác giáo dục giá trị di sản văn hóa để thế hệ trẻ trên địa bàn xã hình thành ý thức trân trọng và có hành vi đúng đắn để bảo vệ di tích lịch sử, văn hóa. Xây dựng và phát triển đình làng Đình Trung trở thành địa điểm du lịch văn hóa tâm linh thu hút khách tham quan, trải nghiệm".

Bài và ảnh: Xuân Cường