Huyền bí động Cửa Buồng xứ Thanh

Bỉm Sơn không chỉ có “đền Sòng thiêng nhất xứ Thanh” mà khi đến đây du khách còn được khám phá nhiều cảnh đẹp thiên nhiên khác như đèo Ba Dội, hồ Cánh Chim, đường Thiên Lý, động Cửa Buồng... Trong đó, động Cửa Buồng là hang động lớn nhất, đẹp nhất và lưu giữ nhiều huyền thoại nhất trong hệ thống hang động ở Bỉm Sơn.

Một góc động Cửa Buồng.

Từ lâu, Bỉm Sơn đã là điểm du lịch tâm linh nổi tiếng trong cả nước, tuy nhiên nếu những ai đã từng đến Bỉm Sơn thì không chỉ vãn cảnh đền Sòng mà tiếp tục khám phá thêm nhiều cảnh đẹp khác. Trong đó, du khách không thể bỏ qua động Cửa Buồng, di tích danh thắng cấp quốc gia. Nằm cách trung tâm thị xã khoảng 5km, động không chỉ có vẻ đẹp huyền bí mà còn ẩn chứa nhiều câu chuyện lịch sử ly kỳ, trong đó sự kiện hoàng đế Quang Trung - Nguyễn Huệ dừng chân trên đường tiến ra Bắc đại phá quân Thanh năm 1789. Theo đó, nơi đây cũng đã trở thành một điểm du lịch tâm linh thu hút khách trong và ngoài tỉnh.

Động Cửa Buồng nằm trong hệ thống di tích lịch sử, văn hóa được xếp hạng cấp quốc gia, nằm trên hai dãy núi đá vôi Tượng Sơn và Kỳ Sơn, trong đó dãy Tượng Sơn có hình dáng như voi phục, đây cũng là nơi hoàng đế Quang Trung cắm cờ hiệu khi dừng chân. Hệ thống hang gồm các động Đào Nguyên, động Trình, động Người Xưa, động Cô Tiên và động Quang Trung tối linh, nằm trên địa phận phường Ba Đình. Nằm trong khu vực động còn có suối Khởi Thủy, con suối chảy từ đỉnh cao xuống, nước trong vắt, thanh mát. Tuy nhiên, trải qua thời gian dài con suối bị mất nước và dần thu hẹp.

Động đầu tiên khi tới thăm động Cửa Buồng là động Trình. Phía trước cửa động có hai nhũ đá lớn như hai bức mành che cho lòng động. Cửa động không quá cao, du khách phải men theo lối mòn hàng trăm bậc đá để vào động. Động Trình có không gian khiêm tốn chỉ hơn 40m², đặc biệt mát vào mùa hè và ấm vào mùa đông. Lý giải về cái tên động Trình, những người cao tuổi trong phường cho hay: “Tương truyền, lúc hoàng đế Quang Trung dừng chân đã chọn đây là nơi để hội họp quân tướng, bàn việc quân cơ. Các tướng thường xuyên tới yết kiến và tâu trình với hoàng đế về tình hình quân lương, tiếp nhận lính mới để chuẩn bị tiến quân ra thành Thăng Long dẹp giặc. Vì thế, có thể dựa trên việc “tâu trình” mà dân gian đã gọi nơi đây là động Trình”.

Từ động Trình, đi theo con đường mòn dài khoảng 500m, du khách tiếp tục khám phá động Đào Nguyên. Động Đào Nguyên có nhiều nhũ đá với hình thú độc đáo, kỳ bí như hình voi chầu, hổ phục, đại bàng tung cánh, đức Phật ngồi uy nghiêm... khiến du khách thỏa chí tưởng tượng. Sâu bên trong động có những động nhỏ tạo thành một hệ thống động.

Từ động Đào Nguyên, du khách tiếp tục khám phá động Người Xưa ở phía bên phải, và động Cô Tiên nằm ở phía bên trái. Đây là hai động có nhiều cảnh đẹp, và có thể phóng tầm mắt quan sát được nhiều khung cảnh xung quanh. Điểm đến cuối cùng là Quang Trung tối linh động. Để đến được động này, du khách phải băng qua một đoạn đường hiểm trở, gập ghềnh. Theo người dân địa phương thì động Quang Trung là nơi lập đàn tế trời đất và cầu thần linh phù trợ trên đường hành quân của nghĩa quân Tây Sơn.

Lễ dâng hương động Cửa Buồng.

Khám phá động Cửa Buồng du khách được nghe những câu chuyện lịch sử đặc sắc, ly kỳ về cuộc hành quân thần tốc của nghĩa quân Tây Sơn ra Thăng Long, đánh đuổi 29 vạn quân Thanh xâm lược. Tương truyền, vào đêm 30 tháng Chạp năm Mậu Thân 1788, tại vùng đất Bỉm Sơn, hoàng đế Quang Trung đã ra lệnh chia thành 5 đạo quân thần tốc tiến ra thành Thăng Long. Hoàng đế Quang Trung hẹn ba quân đúng ngày mùng 7 Tết Nguyên đán Kỷ Dậu 1789 sẽ quét sạch quân Thanh, và quân Tây Sơn sẽ ăn tết ở thành Thăng Long. Tuy nhiên, những bước chân thần tốc của nghĩa quân Tây Sơn đã đánh tan 29 vạn quân Thanh xâm lược trong vòng 6 ngày. Đúng trưa mùng 5 Tết Kỷ Dậu, hoàng đế Quang Trung tiến vào thành Thăng Long trong sự hân hoan chào đón của Nhân dân Bắc Hà.

Câu chuyện lịch sử cùng với công tác tuyên truyền của chính quyền địa phương đã khiến động Cửa Buồng ngày càng nhiều du khách đến tham quan, khám phá và chiêm bái. Từ năm 2012, vào ngày 19/2 âm lịch hằng năm, UBND phường Ba Đình làm lễ dâng hương, tưởng nhớ công lao người anh hùng áo vải Nguyễn Huệ, thể hiện đạo lý tốt đẹp “Uống nước nhớ nguồn”. Cũng vào dịp này con cháu khắp nơi đều trở về để thắp nén hương tưởng nhớ và tham gia các hoạt động của lễ hội.

Ông Lê Văn Hùng, Chủ tịch phường Ba Đình, cho biết: “Với truyền thống đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, trong những năm qua Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân trong và ngoài địa bàn luôn quan tâm, bảo tồn khu di tích động Cửa Buồng. Phường Ba Đình đã nhận được sự quan tâm từ các cơ quan đơn vị, doanh nghiệp, các nhà hảo tâm công đức để từng bước tôn tạo và bảo tồn khu di tích lịch sử - văn hóa động Cửa Buồng ngày càng khang trang hơn, trở thành nơi sinh hoạt văn hóa tâm linh phục vụ đời sống tinh thần, phát triển kinh tế, phát huy hiệu quả tiềm năng du lịch”.

Cùng với đền Sòng Sơn, đền Chín Giếng... động Cửa Buồng đã và đang trở thành một điểm du lịch tâm linh trên địa bàn thị xã Bỉm Sơn. Những điểm đến này đã và đang được thị xã quy hoạch phát triển du lịch, đẩy mạnh thu hút đầu tư và kết nối với các điểm du lịch trên địa bàn, tạo nên những tour, tuyến liên kết nội thị hấp dẫn, gia tăng trải nghiệm cho du khách.

Bài và ảnh: Phong Vân