Lưu Trọng Thắng và tình yêu với xứ Thanh

Liên tục đạt các giải thưởng, năm 2020-2021, khi hầu hết mọi người có tâm lý chững lại vì lo sợ COVID-19 thì nghệ sĩ nhiếp ảnh (NSNA) Lưu Trọng Thắng đều tham dự các cuộc triển lãm và cuộc thi ảnh quốc tế.

Gần đây nhất, vào những ngày cuối tháng 11, NSNA Lưu Trọng Thắng có 11 tác phẩm được chọn trưng bày tại Cuộc thi ảnh quốc tế Grand Photo Salon Bosnia 2021 (Đông Nam Âu - châu Âu). Những bức ảnh khiến người ta ngỡ ngàng về cái đẹp bình dị, diễn ra hàng ngày. Đó là những nụ cười âu yếm của bà mẹ cõng “mặt trời trên lưng”, là cái cười mỉm của cụ ông sau một ngày lao động, hay nụ cười mãn nguyện khoe hàm răng đã rụng gần hết của bà cụ người dân tộc thiểu số. Có bức ảnh sặc sỡ sắc màu mang theo nhiều niềm hy vọng, cũng có thể là đen trắng, bình dị đặc tả sự chảy trôi của dòng thời gian.

Trước đó năm 2019, NSNA Lưu Trọng Thắng đã xuất sắc giành Huy chương Vàng với tác phẩm “Mẻ lưới sớm” tại cuộc thi ảnh quốc tế “Grand M.S.M Circuit 2019” do Bắc Macedonia, Ukraine, Montenegro tổ chức dưới sự bảo trợ của Liên đoàn Nghệ thuật Nhiếp ảnh quốc tế (FIAP). Ngoài ra còn có “Mùa nước về”, Bằng danh dự FIAP, Huy chương Vàng quốc tế năm 2019; “Kéo lưới”, Huy chương Vàng quốc tế năm 2019; “Cùng nhau vui vẻ”, Bằng danh dự FIAP 2020…

Khi tôi hỏi kinh nghiệm “già rơ” để dành giải thưởng của một người tham gia nhiều cuộc thi, NSNA Lưu Trọng Thắng gật đầu: “Từng cuộc thi, từng câu lạc bộ, từng quốc gia đều có tiêu chí riêng. Vì thế, cần nhất của người tham dự là phải đọc kỹ thông báo để nghiên cứu từng bức ảnh lựa chọn gửi đi. Nếu châu Âu thiên về dòng ảnh mượt mà thì châu Á lại đòi hỏi sự sắc nét và đậm đà hơn”.

Tác phẩm “Đất và nước - biển quê Thanh”.

Có được điều đó, hẳn Lưu Trọng Thắng phải có kinh nghiệm trong thực tế, phải từng trải, nắm bắt được những đặc tính, yêu cầu riêng của từng cuộc thi. Nói thì đơn giản vậy, nhưng là quá khó. Để có được một tác phẩm ảnh thì người “săn” ảnh phải có sự nhạy cảm với khuôn hình và đáp ứng kịp thời những yêu cầu của từng khu vực, từng nội dung tiêu chí của cuộc thi.

Sinh ra trong gia đình làm nghề ảnh, thuở còn học sinh, buổi học ở trường, buổi còn lại Lưu Trọng Thắng giúp việc cho bố mẹ. Rồi lại có thời kỳ đi tận Nam Định làm ở cửa hàng ảnh của người bác. Khi công tác tại Ban Chính trị của Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, anh lại được phân công cầm máy ảnh. Hơn 50 năm gắn bó với nhiếp ảnh, niềm đam mê cứ ngấm, cứ đậm dần khiến ông đôi khi còn ngỡ ngàng về sự “thủy chung” của mình.

Cái vẻ đẹp non nước hữu tình được anh khai thác ở nhiều góc, không trùng lắp với ai. Ấy thế nên những thắng cảnh ở xứ Thanh như Hàm Rồng, Pù Luông, suối Ấu... có cả hàng chục người “săn”, nhưng ảnh của Lưu Trọng Thắng có cái riêng, nhìn vào là nhận ra ngay.

Khám phá có lẽ là đặc tính đầu tiên và “khác người” của các nghệ sĩ. Chẳng thế mà từ cách đây 17-18 năm Lưu Trọng Thắng đã tới chụp và đưa suối Ấu (Vĩnh Lộc), Pù Luông (Bá Thước) ra quốc tế. “Khi ấy để len vào bản Đôn, tôi phải đi qua những con đường lầy lội. Thú thực chưa bao giờ tôi nghĩ đến một ngày không chỉ người Việt Nam mà khách du lịch quốc tế cũng đã biết và tìm đến với Pù Luông. Tôi chụp cảnh quê hương xứ sở mình chỉ với một mong muốn giới thiệu cho mọi người", NSNA Lưu Trọng Thắng kể.

Mùa vàng Bá Thước – Huy chương Đồng khu vực Bắc Trung bộ, 2011, giải C ảnh xuất sắc Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam, 2012.

Tham gia nhiều triển lãm ảnh, đạt nhiều giải thưởng nhưng Lưu Trọng Thắng chưa là hội viên của FIAP. Lý do chính là anh ngại làm hồ sơ. Tuy nhiên, anh là một trong số ít nghệ sĩ đưa nhiếp ảnh xứ Thanh với tầm cỡ nhất nhì khu vực Bắc miền Trung. Chỉ nhìn vào danh sách các tác phẩm ảnh đạt giải như: “Ðón nắng”, Huy chương Ðồng khu vực Bắc Trung bộ năm 2004; “Trên công trường mới”, Huy chương Bạc khu vực Bắc Trung bộ năm 2011; “Mùa vàng Bá Thước”, Huy chương Ðồng khu vực Bắc Trung bộ năm 2011; “Ngăn Sông Mã làm thủy điện”, Huy chương Bạc khu vực Bắc Trung bộ năm 2012; “Ngày mùa”, Huy chương Ðồng khu vực Bắc Trung bộ năm 2015… cũng đủ để chúng ta thấy chính thiên nhiên tươi đẹp của xứ Thanh là mạch nguồn để Lưu Trọng Thắng sáng tạo.

Cũng bởi thế mà anh đang tập trung gấp rút để ra mắt cuốn sách ảnh “Xứ Thanh - Vẻ đẹp bất tận” vào đầu năm 2022. Bằng cách tôn vinh, anh đã chọn những khoảnh khắc độc nhất, đẹp nhất để tập hợp hơn 200 bức ảnh giới thiệu với người yêu ảnh nghệ thuật. Khi tôi hỏi: Còn chỗ nào ở xứ Thanh này anh chưa đến, chưa chụp không? Nhiều lắm chứ, rất nhiều nơi tôi chưa đến, lại có nơi đến nhiều lần mà vẫn chưa có được bức ảnh ưng ý. Thật tiếc là khi có kinh nghiệm thì lại không còn trẻ trung để có thể khám phá mọi nơi, tìm kiếm mọi vẻ đẹp”.

Hành trình tìm kiếm vẻ đẹp với nghệ sĩ là không giới hạn. Anh tâm sự trong cuốn sách sắp xuất bản: “Có lẽ một cuốn sách ảnh là chưa đủ để gói trọn được vẻ đẹp vùng đất và con người xứ Thanh. Chính vì thế tôi đặt tên cuốn sách ảnh là “Xứ Thanh - Vẻ đẹp bất tận”, với mong muốn sẽ còn nhiều cuốn sách ảnh nghệ thuật nữa ra đời để gửi tới những người con của quê hương Thanh Hóa mọi miền cùng bạn bè trong và ngoài nước”.

Kiều Huyền