Ra mắt ấn phẩm đặc biệt “Khơi thông điểm nghẽn thể chế để đất nước vươn mình”

Ấn phẩm đặc biệt “Khơi thông điểm nghẽn thể chế để đất nước vươn mình” không chỉ phân tích lý luận mà còn đưa ra những đề xuất cải cách nhằm thúc đẩy, đổi mới mô hình phát triển trong kỷ nguyên mới.

Ấn phẩm đặc biệt “Khơi thông điểm nghẽn thể chế để đất nước vươn mình” của Tạp chí Cộng sản. (Nguồn: Tạp chí Cộng sản)

Ngày 25/2, Tạp chí Cộng sản đã ra mắt ấn phẩm chuyên đề đặc biệt với chủ đề "Khơi thông điểm nghẽn thể chế để đất nước vươn mình.”

Trong nhiều năm qua, cải cách thể chế luôn là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Đảng và Nhà nước nhằm tạo điều kiện cho nền kinh tế phát triển, nâng cao chất lượng quản lý nhà nước và đời sống nhân dân.

Tuy nhiên, theo nhận định của Tổng Bí thư Tô Lâm, thể chế chính là “điểm nghẽn của điểm nghẽn”, cần phải nhanh chóng tháo gỡ để không làm lỡ nhịp phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới.

Phát biểu tại Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XV ngày 21/10/2024, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm khẳng định: “Những tồn tại, hạn chế kéo dài nhiều năm cần khẩn trương khắc phục, không để cản trở phát triển, gây lãng phí, lỡ thời cơ phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.”

Tổng Bí thư Tô Lâm. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)

Tiếp nối quan điểm này, tại phiên thảo luận về dự án Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi), Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) vào ngày 13/2/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: "Không có cách nào khác. Phát huy năng lực phát triển của toàn xã hội thì bộ máy phải phục vụ xã hội, động viên nhân dân. Những gì cản trở ta phát triển, cái gì là điểm nghẽn thì phải giải quyết. Cả xã hội chuyển mình, ai cũng phải nghĩ để thực hiện”.

Trên cơ sở chỉ đạo của Đồng chí Tổng Bí thư, Tạp chí Cộng sản đã tổ chức các hội thảo khoa học, tọa đàm chuyên đề với sự tham gia của nhiều chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý để nhận diện rõ hơn về các điểm nghẽn thể chế hiện nay, đồng thời đề xuất các giải pháp tháo gỡ hiệu quả. Kết quả từ các hội thảo này là nền tảng để hình thành ấn phẩm chuyên đề đặc biệt với chủ đề “Khơi thông điểm nghẽn thể chế để đất nước vươn mình trong kỷ nguyên mới.”

Ấn phẩm chuyên đề đặc biệt “Khơi thông điểm nghẽn thể chế để đất nước vươn mình” là một công trình nghiên cứu chuyên sâu về những rào cản thể chế đang kìm hãm sự phát triển kinh tế-xã hội của Việt Nam, cũng như kinh nghiệm thế giới.

Nội dung ấn phẩm không chỉ phân tích lý luận mà còn đưa ra những đề xuất cải cách thiết thực, nhằm thúc đẩy tăng trưởng và đổi mới mô hình phát triển quốc gia trong kỷ nguyên mới

Nhận diện và phân loại các điểm nghẽn thể chế

Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong công cuộc đổi mới, song vẫn tồn tại những điểm nghẽn thể chế cản trở sự phát triển.

Những điểm nghẽn này bao gồm: Bộ máy quản lý nhà nước cồng kềnh, thiếu liên kết giữa các cấp, dẫn đến tình trạng đùn đẩy trách nhiệm; Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật còn chồng chéo, thiếu đồng bộ, gây khó khăn cho doanh nghiệp và nhà đầu tư; Cơ chế vận hành của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa còn không ít rào cản, chưa tạo được động lực mạnh mẽ cho khu vực kinh tế tư nhân; Một số quy định về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, giải quyết tranh chấp thương mại còn chưa hoàn thiện, gây khó khăn cho môi trường kinh doanh.

Tác động của cải cách thể chế đến sự phát triển kinh tế-xã hội

Bốc dỡ container lên tàu tại Cảng Quốc tế Gemalink, thị xã Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu. (Ảnh: Hồng Đạt/TTXVN)

Cải cách thể chế có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của đất nước. Nếu khơi thông các điểm nghẽn, Việt Nam có thể đạt được các mục tiêu sau: Tạo môi trường thuận lợi để thu hút đầu tư, phát triển doanh nghiệp, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia; Tinh gọn bộ máy hành chính, nâng cao hiệu quả thực thi chính sách, giảm thiểu tham nhũng; Cải cách thể chế giúp thúc đẩy phát triển giáo dục, y tế, an sinh xã hội, tạo điều kiện để người dân tiếp cận các dịch vụ công thuận lợi hơn; Cải cách thể chế sẽ giúp Việt Nam hội nhập quốc tế sâu rộng hơn, tận dụng tốt các cơ hội từ nền kinh tế số và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Giải pháp tháo gỡ điểm nghẽn thể chế

Trên cơ sở nhận diện các rào cản, ấn phẩm đề xuất một số giải pháp cải cách nhằm thúc đẩy phát triển, bao gồm: Rà soát, loại bỏ các quy định lỗi thời, xây dựng cơ chế chính sách phù hợp với yêu cầu của nền kinh tế số; Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, xây dựng chính phủ điện tử, cải cách thủ tục hành chính theo hướng tinh gọn, hiệu quả; Thực hiện cơ chế giám sát chặt chẽ, thúc đẩy cải cách hành chính dựa trên nguyên tắc công khai, minh bạch; Cải thiện môi trường đầu tư, hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp, đẩy mạnh chuyển đổi số trong sản xuất và dịch vụ.

Học hỏi kinh nghiệm quốc tế trong cải cách thể chế

Ấn phẩm giới thiệu các mô hình cải cách thể chế thành công từ nhiều quốc gia trên thế giới, bao gồm: Chính sách quản trị hiệu quả, môi trường kinh doanh minh bạch, thu hút đầu tư nước ngoài mạnh mẽ của Singapore; Cải cách thể chế hành chính, tinh giản bộ máy chính quyền, thúc đẩy đổi mới sáng tạo của Trung Quốc; Xây dựng hệ thống pháp luật chặt chẽ, bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp và người lao động tại Đức và Nhật Bản. Việt Nam có thể vận dụng các bài học này để thúc đẩy cải cách thể chế theo hướng linh hoạt, phù hợp với thực tiễn trong nước.

Ấn phẩm “Khơi thông điểm nghẽn thể chế để đất nước vươn mình” không chỉ mang giá trị nghiên cứu mà còn có ý nghĩa thực tiễn cao. Đây sẽ là tài liệu hữu ích, giúp các nhà hoạch định chính sách trong đề xuất những biện pháp cải cách phù hợp, góp phần hoàn thiện hệ thống thể chế quốc gia; giúp doanh nghiệp và nhà đầu tư về xu hướng cải cách thể chế, định hướng phát triển kinh tế trong thời gian tới; giúp giới nghiên cứu và học thuật trong vấn đề tạo cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo về thể chế, chính sách và quản trị công.

Ấn phẩm có sự tham gia cộng tác của các chuyên gia, nhà khoa học: Giáo sư, Tiến sỹ. Trần Ngọc Đường, Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn Dân chủ và Pháp luật, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Phó Giáo sư, Tiến sỹ Vũ Văn Phúc, Nguyên Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản; Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Ngọc Ánh, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; Tiến sỹ Nguyễn Văn Tạo, Học viện Hành chính Quốc gia; Phó Giáo sư, Tiến sỹ Phạm Văn Hồng, Hiệu trưởng Trường Đại học Đại Nam; Tiến sỹ Không Quốc Minh, Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ; Tiến sỹ Nguyễn Thị Phong Lan, Viện Kinh tế, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; Tiến sỹ Trần Văn, Nguyên Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính-Ngân sách của Quốc hội; Phó Giáo sư, Tiến sỹ Trần Kim Chung, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương; Phó Giáo sư, Tiến sỹ Phạm Duy Đức, nguyên Viện trưởng Viện Văn hoá và Phát triển, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; Phó Giáo sư, Tiến sỹ Phạm Thị Túy, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh; Phó Giáo sư, Tiến sỹ Bùi Quang Bình, Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng; Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Ngọc Vũ, Giám đốc Đại học Đà Nẵng; Tiến sỹ Nguyễn Duy Thụy, Ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương, Viện trưởng Viện Xã hội học vùng Tây Nguyên; Phó Giáo sư, Tiến sỹ Đỗ Phú Trần Tình, Viện trưởng Viện Chính sách, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh; Tiến sỹ Trần Việt Trường, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; ông Trần Đức Mậu, Đại sứ, nguyên Vụ trưởng Vụ Chính sách đối ngoại, Bộ Ngoại giao... và nhiều nhà khoa học khác./.

Theo Vietnam+