Ruộng bậc thang - phát huy “tài nguyên” du lịch ở khu vực miền núi

Ruộng bậc thang từ lâu đã trở thành “đặc sản” du lịch ở khu vực miền núi xứ Thanh. Từ bàn tay, khối óc của con người đã tác tạo nên những thửa ruộng bậc thang tuyệt đẹp, không chỉ là nơi sản xuất lương thực mà còn là nguồn tài nguyên quan trọng để thu hút du khách trong và ngoài nước đến khám phá, trải nghiệm.

Du khách check-in phong cảnh ruộng bậc thang tại Pù Luông Casa Resort, Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Luông (Bá Thước).

Về xã Yên Thắng (Lang Chánh), du khách không chỉ được hòa mình vào cảnh sắc thiên nhiên vô cùng phong phú, khí hậu mát mẻ, mà còn được tham quan, khám phá những thửa ruộng bậc thang tuyệt đẹp. Theo ước tính, toàn xã có gần 45ha ruộng bậc thang. Trong đó, 3 bản là Peo, Tráng và Vặn được đánh giá là một trong những điểm có hệ thống ruộng bậc thang đẹp nhất. Theo người dân ở đây, những thửa ruộng bậc thang đã có hàng trăm năm nay, với bao thế hệ người Thái cần mẫn chăm chút tạo nên. Để thuận tiện cho việc canh tác, mỗi thửa ruộng bậc thang đều được thiết kế bờ giữ nước và chắn đất khỏi bị xói mòn. Tùy vào kinh nghiệm, tri thức làm ruộng bậc thang của từng tộc người mà tạo nên nét độc đáo, mang đậm bản sắc riêng.

Nhờ vẻ đẹp có phần hoang sơ và hùng vĩ của ruộng bậc thang mà gần đây, mảnh đất Yên Thắng đã thu hút nhiều du khách ghé thăm và trải nghiệm. Vào bất cứ mùa nào trong năm, du khách cũng đều có thể được tận hưởng những vẻ đẹp riêng của ruộng bậc thang. Nếu đến vào mùa nước đổ thì ruộng bậc thang như biến thành một chiếc gương khổng lồ, soi rõ cả thiên nhiên cùng bầu trời xanh cao. Khi chuyển sang mùa lúa mới, những thửa ruộng bậc thang sẽ được phủ một lớp áo xanh mướt, mang đến cho du khách cảm giác bình yên, thư thái. Bước sang mùa lúa chín, màu xanh non của lúa dần được chuyển sang màu vàng ruộm trên các sườn đồi. Nếu từ trên cao nhìn xuống, những thửa ruộng như tạo thành nấc thang khổng lồ nối tiếp nhau cao vút đến tận trời xanh. Chấm phá trong bức tranh đó là những mái nhà mộc mạc, những người nông dân đang thu hoạch lúa chín...

Xác định “đánh thức” tiềm năng du lịch từ ruộng bậc thang không chỉ mang lại nhiều lợi ích góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững, mà còn giúp cho người dân bảo vệ tài nguyên môi trường sinh thái và bảo tồn được bản sắc, phát huy nét đẹp văn hóa truyền thống độc đáo của bản làng vùng cao. Xã Yên Thắng đã quan tâm huy động các nguồn lực để đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông. Chú trọng xây dựng các sản phẩm du lịch, đặc biệt là du lịch sinh thái cộng đồng, gắn với nhiều hoạt động trải nghiệm như, du lịch dã ngoại, cắm trại, đi bộ xuyên rừng, leo núi, săn mây... Đồng thời, xã cũng đẩy mạnh công tác tuyên truyền để người dân gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc; chú trọng khôi phục, phát triển các ngành nghề đặc trưng của địa phương như dệt thổ cẩm, đan lát... phục vụ du khách. Để gia tăng trải nghiệm cho du khách, chính quyền địa phương cũng đã tiến hành khảo sát, xây dựng kế hoạch kết nối các điểm du lịch trong xã với các điểm du lịch trên địa bàn huyện và trong tỉnh.

Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Luông (Bá Thước) cũng là một trong những địa điểm du lịch thu hút du khách hàng đầu của Thanh Hóa. Điểm nhấn tạo sức hút du khách trong bức tranh thiên nhiên đa sắc màu ở Pù Luông, chính là những cánh đồng ruộng bậc thang trải dài ngút ngàn trên những triền núi xanh mướt.

Ruộng bậc thang ở Pù Luông không chỉ tạo cảnh quan tuyệt đẹp mà còn gắn bó với truyền thống văn hóa, nếp sống cũng như việc sản xuất nông nghiệp của người dân. Đây cũng là lợi thế để địa phương phát triển du lịch. Trên thực tế, huyện Bá Thước đã có nhiều nỗ lực trong việc khai thác phát triển du lịch từ ruộng bậc thang tại Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, nhất là du lịch sinh thái cộng đồng gắn với nhiều hoạt động như tham quan phong cảnh thiên nhiên, ngắm ruộng bậc thang, các chương trình leo núi, chinh phục đỉnh Pù Luông, trekking, marathon băng rừng Pù Luông, thăm hang động; trải nghiệm đời sống văn hóa, thưởng thức ẩm thực đặc trưng của đồng bào các dân tộc Thái, Mường. Hiện nay tại Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Luông cũng đã có nhiều đơn vị kinh doanh du lịch chủ động khai thác tiềm năng từ ruộng bậc thang để tạo điểm check-in và tăng thêm khám phá trải nghiệm cho du khách như: Pù Luông Casa Resort, Puluong Natura, Pù Luông Bocbandi Retreat...

Trải dài khắp khu vực miền núi xứ Thanh, còn nhiều địa phương có hệ thống ruộng bậc thang tuyệt đẹp. Từ những điều kiện tự nhiên sẵn có cùng tập quán sản xuất được hình thành lâu đời, người dân đã khắc phục khó khăn để tạo ra những thửa ruộng bậc thang ôm sát các sườn núi cheo leo. Những thửa ruộng bậc thang ấy, nếu được quan tâm đầu tư, phát huy giá trị sẽ góp phần quan trọng trong việc thu hút du khách tìm đến với miền Tây xứ Thanh, thúc đẩy du lịch ngày càng phát triển.

Bài và ảnh: Nguyễn Đạt