Rèn luyện, nâng cao đạo đức nghề nghiệp, trách nhiệm xã hội của người làm báo cách mạng

Rèn luyện, học tập, nâng cao nhận thức về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, đạo đức nghề nghiệp của người làm báo cách mạng là vấn đề luôn được công chúng dư luận xã hội quan tâm. Nhà báo khi hòa mình vào đời sống thực tiễn để nắm bắt thông tin luôn cần sự khách quan, trung thực để nội dung phản ánh đúng với quan điểm định hướng của Đảng. Đó cũng là trách nhiệm, lương tâm của người cầm bút với xã hội.

Hơn 30 năm thực hiện công cuộc đổi mới toàn diện sâu sắc do Đảng ta khởi xướng, lãnh đạo từ Đại hội VI (1986) đất nước có những bước chuyển mình ngoạn mục. Trong sự phát triển của đất nước, Thanh Hóa cũng có nhiều chuyển biến tiến bộ trên mọi lĩnh vực đời sống xã hội. Hệ thống cơ sở hạ tầng những năm qua được quan tâm đầu tư, các khu công nghiệp, vùng kinh tế trọng điểm được quy hoạch, xây dựng và phát triển với tốc độ nhanh... góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân trên địa bàn tỉnh.

Song, là tỉnh đất rộng người đông, nhiều dân tộc, kinh tế vùng miền núi, vùng sâu vùng xa còn nhiều khó khăn, trình độ dân trí thấp là trở ngại, thách thức của tỉnh. Sứ mệnh của người làm báo cách mạng, chiến sỹ xung kích trên mặt trận tư tưởng văn hóa là phải tuyên truyền các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến tận từng người dân. Nhà báo phải bám sát thực tiễn phong phú sinh động của đời sống, kịp thời phố biến kiến thức khoa học, kỹ thuật hiện đại, khơi dậy những truyền thống về lịch sử, văn hóa, truyền thống yêu nước và cách mạng, lòng tự tôn, tự hào về quê hương, xứ sở nhằm cổ vũ, động viên mọi người vươn lên hăng hái học tập, lao động sản xuất làm giàu chính đáng cho bản thân, gia đình, quê hương, đất nước.

Thời gian gần đây tình hình chính trị thế giới vẫn nhiều bất ổn tiềm ẩn nhiều nguy cơ khó lường. Xung đột vũ trang, sắc tộc, tôn giáo, tranh chấp chủ quyền đã tàn phá, cướp đi sinh mạng của hàng triệu con người. Kinh tế thế giới vẫn phục hồi chậm sau khủng hoảng và suy thoái. Khi hội nhập vào thế giới chúng ta được tiếp thu nhiều thành tựu khoa học công nghệ tiên tiến, tinh hoa văn hóa nhân loại. Song, chúng ta cũng chịu nhiều tác động từ mặt trái của kinh tế thị trường. Đó là lối sống thực dụng, chạy theo đồng tiền quên hết tình nghĩa đạo lý, thuần phong mỹ tục dân tộc. Đạo đức xã hội bị xuống cấp nghiêm trọng không chỉ là vấn đề bức xúc trong dư luận xã hội mà cũng đã “nóng” trong nghị trường của Quốc hội những kỳ họp gần đây. Nhiều cán bộ, đảng viên ở các địa phương, bộ, ngành trong đó có cả những cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước vi phạm kỷ luật nghiêm trọng. Việc thi hành kỷ luật công khai, nghiêm minh, “không có vùng cấm” thời gian gần đây đã củng cố niềm tin của dân đối với Đảng, Nhà nước. Dũng khí của người làm báo cách mạng là không sợ hiểm nguy, dám phanh phui những mặt tiêu cực, tệ nạn diễn ra ở doanh nghiệp, ngành, đoàn thể, chính quyền, cấp ủy địa phương, bộ, ngành khi thấy có những biểu hiện tiêu cực, tham nhũng, lãng phí, tệ chạy chức, chạy chỗ, chạy quyền, chạy luân chuyển, chạy tội... Những cứ liệu, dẫn chứng nêu trong bài viết, phản ánh phải bảo đảm tính trung thực, khách quan không “bôi đen”, “bịa đặt” theo ý kiến chủ quan của nhà báo. Chỉ bằng đạo đức nghề nghiệp, lương tâm và trách nhiệm cao của người cầm bút thì bài báo đó mới được dư luận xã hội ghi nhận, mới có sức lan tỏa trong cộng đồng.

Trong hội nhập sâu vào quốc tế và thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa nhất là khi nhân loại đang thực hiện cuộc cách mạng 4.0 đòi hỏi người làm báo cách mạng phải luôn kiên định vững vàng về bản lĩnh chính trị, phải bám sát định hướng của Đảng, Nhà nước. Nhà báo không thể tự bằng lòng với kiến thức hiện có mà phải luôn học tập, nâng cao trình độ về chính trị và nghiệp vụ chuyên môn. Nhà báo phải luôn hòa mình vào đời sống thực tiễn phong phú, sinh động ở mọi vùng miền. Với con mắt tinh tường, tấm lòng nhân hậu, trong sáng, xem xét diễn biến vấn đề, vụ việc một cách tỉ mỉ, khoa học thì mới có những bài báo phản ánh trung thực, khách quan đời sống xã hội cả mặt tích cực và tiêu cực, có sức lay động lòng người. Lương tâm, đạo đức, trách nhiệm của người làm báo cách mạng là phải cổ vũ, nêu gương các điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua yêu nước, lao động sáng tạo như: Chung sức xây dựng NTM; học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh theo Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị; về xây dựng, chỉnh đốn Đảng chống 27 điểm suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ theo Nghị quyết TW4 (Khóa XII)... để cái tốt, tiến bộ, tích cực được nhân rộng, lan tỏa, cái xấu, lạc hậu, tiêu cực bị ngăn chặn, đẩy lùi tạo dựng môi trường văn hóa xã hội của tỉnh ngành càng trong sạch, lành mạnh.

Nhà báo cũng phải tích cực đấu tranh chống lại các quan điểm sai trái, thù địch qua các âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” chống phá Đảng, Nhà nước ta. Cần có những bài “bút chiến” đả phá âm mưu xảo quyệt, thâm độc gây nghi ngờ, chia rẽ, mất đoàn kết nội bộ; thông tin thất thiệt, bịa đặt, vu khống, bôi nhọ, hạ thấp uy tín cá nhân các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội, chính quyền các cấp... nhằm hướng lái Việt Nam đi theo quỹ đạo phương Tây qua các cuộc “cách mạng máu”. Những nội dung, thông tin, lập luận, trong các bài này phải bảo đảm tính khách quan, khoa học, biện chứng để kẻ thù không lợi dụng để bóp méo, xuyên tạc.

Tác nghiệp báo chí. (Ảnh: Đỗ Đức)

Trong xây dựng nền kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa Đảng, Nhà nước chủ trương tạo mọi điều kiện thuận lợi để các thành phần kinh tế - xã hội cạnh tranh lành mạnh, phát triển bình đẳng. Nhờ đó những năm qua các doanh nghiệp, doanh nhân trên các lĩnh vực công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, nông, lâm nghiệp, thủy sản, xây dựng, thương mại, dịch vụ, văn hóa, thể thao, du lịch... của đất nước và tỉnh ta phát triển nhanh với nhiều loại hình hoạt động phong phú, đa dạng, đáp ứng nhu cầu người dân. Song, một số doanh nghiệp, doanh nhân thiếu đạo đức, lương tâm nghề nghiệp đã sản xuất nhiều mặt hàng kém chất lượng như phân bón, thuốc trừ sâu, thuốc chữa bệnh già mà điển hình là bột than tre chữa bệnh ung thư, cà phê trộn pin đèn, ngâm thuốc diệt ruồi làm cá khô, bơm tạp chất vào tôm, kích thích rau củ phát triển “thần kỳ”... tạo hoang mang, lo sợ, bất bình trong dư luận. Nhiều cơ sở, doanh nghiệp vì lợi nhuận đã tàn phá, khai thác môi trường cạn kiệt, xả thải không qua xử lý làm ô nhiễm môi trường là tác nhân gây nhiều căn bệnh hiểm nghèo. Việc tham nhũng, lãng phí, làm thất thoát tài sản công, lối sống sa đọa ở một số tầng lớp là nguy cơ tồn vong của dân tộc. Những thực trạng đau lòng đó đã được nhiều nhà báo, cơ quan báo chí phanh phui giúp các cơ quan điều tra, tố tụng hoàn chỉnh hồ sơ xử lý theo luật định được dư luận đồng tình.

Thời gian qua cũng có một số nhà báo do thiếu rèn luyện, tu dưỡng về đạo đức, lối sống, ngại học tập nâng cao nhận thức về chính trị, tư tưởng, chuyên môn nghiệp vụ nên đã sa ngã bởi lợi ích cá nhân, sự cám dỗ của đồng tiền, bị pháp luật xử lý. Đó là bài học đắt giá cho những người lầm đường lạc lối. Các nhà báo đó đã xa rời tôn chỉ, mục đích hoạt động của báo chí cách mạng. Họ đã quên lời căn dặn của Bác Hồ: “Viết cho ai? Viết để làm gì? Viết như thế nào?”. Tác phẩm báo chí chỉ có ích khi nó chạm đúng tình cảm, trái tim và lợi ích chung của cộng đồng xã hội chứ không phải là ý kiến chủ quan của nhà báo hay vì lợi ích bản thân, lợi ích nhóm. Đi ngược lại quy luật đó thì tác phẩm báo chí, nhà báo sẽ bị xã hội đào thải.

Để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ mới của báo chí cách mạng trong giai đoạn hiện nay, thiết nghĩ các cơ quan báo chí, cơ quan chủ quản báo chí cần tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng, nâng cao nhận thức về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh cho những người làm báo. Thường xuyên mở các lớp bồi dưỡng, tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ báo chí, cách tiếp cận, nắm bắt, xử lý thông tin phải trung thực, khách quan, theo định hướng chỉ đạo của Đảng. Nhà báo phải luôn rèn luyện, tu dưỡng đạo đức, lối sống, nếp sống, nhân cách với tấm lòng thật trong, tâm phải thật sáng rèn bút thật sắc tạo nên nhiều tác phẩm báo chí phản ánh sâu sắc tâm tư, tình cảm, nguyện vọng của xã hội có sức lay động lòng người. Làm được như vậy nhà báo đã góp phần cổ vũ, động viên mọi tầng lớp nhân dân tích cực hưởng ứng phong trào thi đua yêu nước, lao động, sáng tạo xây dựng quê hương Thanh Hóa anh hùng ngày càng giàu đẹp, văn minh.

Phạm Minh Trị