Những điều có thể chưa biết về danh họa Vincent Van Gogh

Van Gogh sinh ngày 30/3/1853, ở Groot Zundert, một thị trấn nhỏ ở Hà Lan. Ông sinh ra trong một gia đình trung lưu, với tính cách nghiêm túc, ít nói và hay suy nghĩ. Ngay từ nhỏ, Vincent là một đứa trẻ có năng khiếu ngoại ngữ (nói được 3 thứ tiếng Hà Lan, Anh, Pháp) và vô cùng đam mê hội họa.

Một bức chân dung tự họa được Van Gogh thực hiện năm 1889.

Danh họa Van Gogh được coi là một trong những họa sĩ vĩ đại và có ảnh hưởng nhất trên thế giới, đặc biệt là trong lịch sử nghệ thuật phương Tây. Các tác phẩm của ông ẩn chứa nhiều ý nghĩa và được thể hiện bằng kỹ thuật mang đậm dấu ấn cá nhân.

Trong một thập kỷ, ông đã sáng tạo ra khoảng 2.100 tác phẩm nghệ thuật, bao gồm khoảng 860 bức tranh sơn dầu, hầu hết đều được vẽ trong khoảng thời gian 2 năm cuối đời. Chúng bao gồm tranh phong cảnh, tĩnh vật, chân dung và chân dung tự họa, đặc trưng bởi tông màu đậm và nét vẽ ấn tượng, bốc đồng và biểu cảm, góp phần tạo nên nền tảng của nghệ thuật hiện đại.

Bức tranh “Hoa hướng dương” được Van Gogh thực hiện hồi tháng 8/1889.

Mặc dù là một danh họa có tài với những tác phẩm kiệt xuất để lại cho đời như “Hoa hướng dương”; Bức tranh màu nước “Meules de blé” (tạm dịch: Những đống lúa mì) được bán với giá cao kỷ lục 35,9 triệu USD trong phiên đấu giá do Christie"s tổ chức tại New York (Mỹ); Bức “Chân dung bác sĩ Gachet” bán với giá 89,5 triệu USD năm 1990, được coi là kỷ lục trong ngành hội hoạ, thế nhưng số phận lại không mỉm cười với hoạ sĩ. Căn bệnh thần kinh quái ác đã đẩy ông đến cái chết ở tuổi 37.

Bức tranh chân dung Bác sĩ Gachet, người đã chăm sóc và chữa trị cho Van Gogh trong những ngày tháng cuối cùng của danh họa.

Nhân dịp kỷ niệm 170 năm ngày sinh người họa sĩ tài ba gốc Hà Lan - Vincent van Gogh, sau đây cùng xem lại những điều chưa biết về ông.

Van Gogh đã thất bại trong nhiều công việc trước khi trở thành một họa sĩ

Van Gogh bắt đầu làm việc từ năm 16 tuổi tại một đại lý bán tranh nghệ thuật của người chú ruột ở The Hague (Hà Lan). Sau đó, ông làm việc tại các văn phòng của công ty ở London và Paris trước khi bị sa thải vào năm 1876. Tiếp theo, ông làm việc một thời gian ngắn với tư cách là giáo viên ở Anh rồi tại một hiệu sách ở Hà Lan.

Tấm hình chân dung hồi trẻ của danh họa Vincent van Gogh năm 19 tuổi. Ảnh: Vincent van Gogh Foundation

Năm 1878, ông đến Borinage, một quận khai thác mỏ ở Bỉ, và làm việc cùng với những người nghèo với tư cách là một nhà thuyết giáo. Nhưng sau chưa đầy một năm làm việc, tổ chức tôn giáo tài trợ cho Van Gogh đã quyết định sa thải ông.

Sự nghiệp nghệ thuật của Van Gogh tương đối ngắn

Sau khi nỗ lực để trở thành một nhà thuyết giáo không thành, Van Gogh, người đã phác họa những người thợ mỏ và nông dân địa phương khi sống ở Bỉ, đã quyết định tập trung vào con đường nghệ thuật năm 1880. Năm 1881, ông trở về quê hương ở Hà Lan để cống hiến hết mình cho hội họa.

The Starry Night - một trong những tác phẩm nổi tiếng của Van Gogh. Ảnh: Wikiart.

Em trai của ông là Theo Van Gogh, một nhà kinh doanh nghệ thuật, cũng là nguồn cung cấp cho anh trai mình sự hỗ trợ rất lớn về tài chính, tình cảm và giúp tiếp cận với những người có ảnh hưởng trong nghệ thuật đương đại. Năm 1886, Van Gogh đến sống với Theo ở Paris. Tại đây, Van Gogh đã được tiếp xúc với các tác phẩm của các nghệ sĩ theo trường phái Ấn tượng và bắt đầu sử dụng bảng màu tươi sáng hơn cũng như được tiếp cận với kỹ thuật vẽ tốt hơn. Van Gogh đã dành 2 năm cuối đời ở miền Nam nước Pháp, nơi đã cho ra đời một số bức tranh nổi tiếng nhất của mình.

Bức tranh Hoa Diên Vĩ (Iris) được Van Gogh vẽ năm 1889.

Trong suốt sự nghiệp kéo dài một thập kỷ của mình, ông chỉ bán được một số ít trong số hơn 850 bức tranh và gần 1.300 tác phẩm trên giấy mà ông đã sáng tác. Tuy nhiên, khi Van Gogh còn sống, không một ai biết đến ông. Phải đến ngày 17/3/1901, khi 71 bức tranh của Van Gogh được đưa ra triển lãm ở Paris, người ta mới bắt đầu biết đến và hâm mộ ông, tranh của ông mới nhận được sự hoan nghênh của giới phê bình nghệ thuật.

Các học giả đặt câu hỏi liệu ông có tự cắt tai mình hay không?

Vào tháng 2/1888, sau 2 năm ở Paris, Van Gogh chuyển đến thị trấn Arles ở miền Nam nước Pháp, nơi ông hy vọng sẽ thành lập một cộng đồng họa sĩ. Ông mời họa sĩ Paul Gauguin, người mà ông đã gặp ở Paris, đến sống cùng. Gauguin là một nghệ sĩ gốc Pháp, các tác phẩm của ông cũng giống như của Vincent Van Gogh, vẫn chưa nhận được sự hoan nghênh rộng rãi từ công chúng.

Tuy nhiên, ban đầu Van Gogh và Gauguin rất thân thiết nhưng cuối cùng mối quan hệ của họ trở nên chua chát. Vào đêm ngày 23/12/1888, hai người đã tranh cãi và Gauguin rời khỏi nhà của họ. Van Gogh cầm một chiếc dao cạo râu đã đi theo người nghệ sĩ đồng tính của mình ra phố. Thay vì tấn công Gauguin, người họa sĩ Hà Lan này trở về nhà, cắt một phần tai trái của mình.

Van Gogh đã tự cắt một bên tai của mình. Ảnh: History

Tháng 5/1889, Van Gogh đã tự mình đến Saint Paul de Mausole, một bệnh viện tâm thần nằm trong một tu viện cũ ở thị trấn Saint-Remy-de-Provence ở miền Nam nước Pháp. Mặc dù vào thời điểm đó, Van Gogh được chẩn đoán mắc chứng động kinh, nhưng các bác sĩ đã chẩn đoán thay thế, bao gồm rối loạn lưỡng cực, nghiện rượu và rối loạn chuyển hóa por porria cấp tính liên tục, một chứng rối loạn chuyển hóa.

Ông ở lại bệnh viện trong một năm, trong thời gian đó ông đã vẽ nhiều bức tranh phong cảnh trong khu vườn của bệnh viện cũng như vùng nông thôn xung quanh đó. Hơn 100 bức tranh ông đã vẽ trong thời kỳ này bao gồm một số tác phẩm nổi tiếng như: “Đêm đầy sao” được Bảo tàng Nghệ thuật hiện đại của Thành phố New York (Mỹ) mua lại vào năm 1941; “Hoa diên vĩ” được mua bởi một thương gia người Úc vào năm 1987 với số tiền kỷ lục lúc bấy giờ là 53,9 triệu đô la, từ năm 1990, bức tranh thuộc sở hữu của Bảo tàng J. Paul Getty vì bảo tàng đã mua nó với số tiền không được tiết lộ.

Ông chưa bao giờ kết hôn hoặc có con

Theo DailyArt Magazine, Van Gogh không gặp may mắn trong chuyện tình cảm. Ông thường phải lòng những phụ nữ hơn tuổi nhưng không được đáp lại.

Vào đầu những năm 1880, khi mới bắt đầu là một họa sĩ và sống cùng cha mẹ ở Hà Lan, ông đã yêu người em họ góa bụa của mình, Kee Vos-Stricker. Mặc dù bị cô ấy từ chối, nhưng ông không dễ dàng bỏ cuộc, điều này dẫn đến mối quan hệ căng thẳng với bố mẹ ông, những người cũng chưa bao giờ hào hứng với lựa chọn nghề nghiệp mới của ông.

Sau đó, Van Gogh có quan hệ với một người phụ nữ tên là Sien Hoornik, một gái điếm từng là người mẫu của ông. Gia đình của Van Gogh không chấp nhận Hoornik và mối quan hệ cuối cùng đã kết thúc.

Bức vẽ chân dung Agostina Segatori hiện được trưng bày tại Bảo tàng Van Gogh ở Hà Lan. Ảnh: Van Gogh Museum

Sau đó, khi vẫn cư trú ở Hà Lan, ông lại có quan hệ với một người hàng xóm lớn tuổi hơn, Margot Begemann, người đã định tự sát vì gia đình cô phản đối.

Tại Paris, Van Gogh có quan hệ với người mẫu kiêm chủ quán cà phê tên là Agostina Segatori, nhưng mối tình lãng mạn đó cũng tan vỡ.

Có suy đoán rằng cái chết của ông không phải là một vụ tự tử

Giả thuyết lâu nay về cái chết của Van Gogh là vào ngày 27/7/1890, ông đã tự bắn vào bụng mình khi đang vẽ tranh trên cánh đồng lúa mì ở Auvers-sur-Oise (Pháp). Tuy nhiên, trong cuốn tiểu sử về Van Gogh xuất bản năm 2011, các đồng tác giả đã đưa ra một giả thuyết rằng ông đã vô tình bị bắn bởi một cậu bé tuổi teen, người được cho là đã chế giễu Van Gogh, nhưng người họa sĩ cô đơn này nói rằng vết thương là do ông tự gây ra, rằng cậu thiếu niên giúp ông bằng cách bóp cò súng, để chấm dứt nỗi bất hạnh của Van Gogh cũng như không muốn làm gánh nặng tài chính cho Theo, em trai ông.

Bức tranh màu nước “Meules de blé”.

Trong khi đó, có giả thuyết khác lại cho rằng việc khẩu súng cùng với các vật dụng vẽ tranh mà Van Gogh mang theo đến cánh đồng lúa mì đã không bao giờ được tìm thấy. Ngoài ra, nếu Van Gogh tự bắn mình thì sẽ rất khó để một người có thể đi hết quãng đường từ cánh đồng lúa mì trở về nhà trọ. Họ cho rằng một người đàn ông đã nghe thấy tiếng súng không phát ra từ cánh đồng lúa mì mà từ một địa điểm ở Auvers, cách nhà trọ của Van Gogh khoảng nửa dặm, một khoảng cách khiến Van Gogh khi bị thương sẽ dễ dàng di chuyển nhanh hơn về nhà trọ.

Tuy nhiên, cũng giống như các giả thuyết mâu thuẫn về việc Van Gogh bị mất một phần tai, thì không ai có thể chứng minh chắc chắn rằng ông đã chết như thế nào.

Em dâu của Van Gogh đóng một vai trò quan trọng sau khi ông qua đời

Vào tháng 1/1891, 6 tháng sau cái chết của Van Gogh, em trai của ông là Theo, người mắc bệnh giang mai, qua đời ở tuổi 34 tại Hà Lan. Người vợ góa của Theo, Jo van Gogh-Bonger, được thừa kế một bộ sưu tập lớn từ các bức tranh, bản vẽ và thư từ của Van Gogh. Cô ấy thực hiện sứ mệnh của mình là giúp quảng bá tác phẩm của Van Gogh, bằng cách để các bức tranh tham gia các cuộc triển lãm khác nhau.

Mộ của Vincent van Gogh và em trai Theo tại Auvers-sur-Oise. Ảnh: RFI

Bên cạnh đó, năm 1914, bà đã xuất bản một tuyển tập các bức thư do Van Gogh viết với nỗ lực kể lại câu chuyện về cuộc đời của ông. Cùng năm đó, vợ của Theo đã mang hài cốt của chồng mình đến an táng bên cạnh mộ Van Gogh ở Auvers-sur-Oise (Pháp).

Sau khi Jo qua đời, đứa con duy nhất của cô với Theo, Vincent Willem Van Gogh, được thừa hưởng tác phẩm nghệ thuật của bác mình và cuối cùng thành lập Bảo tàng Van Gogh, mở cửa ở Amsterdam vào năm 1973, nơi lưu giữ bộ sưu tập tranh và bản vẽ của ông lớn nhất trên thế giới.

Ngày nay, các tác phẩm của Van Gogh là một trong những bức tranh đắt giá nhất thế giới từng được bán.

Hương Giang (tổng hợp)