Cảnh giác với “chiêu trò” đặt tiệc qua điện thoại và mạng xã hội

Theo phản ánh của một số nhà hàng, quán ăn trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, thời gian gần đây họ bị một số đối tượng liên lạc qua điện thoại, trang mạng xã hội zalo để đặt tiệc với số lượng lớn, đồng thời nhờ mua rượu rồi tìm cách lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Cửa hàng ăn uống của gia đình anh Q.V.M, xã Ngọc Trạo, huyện Thạch Thành và chia sẻ của anh M trên trang FB cá nhân.

Giả vờ gọi điện đặt tiệc và nhờ mua rượu

Một ngày cuối tháng 4-2023, anh Q.V.M, thôn Ngọc Trạo, xã Ngọc Trạo (Thạch Thành) được một người phụ nữ gọi điện và xưng là giáo viên một trường THCS trên địa bàn huyện muốn đặt tiệc để tiếp khách. Cụ thể, khách đặt 5 bàn ăn, mỗi bàn trị giá hơn 1 triệu đồng. Sau khi chốt được thực đơn, ngày hôm sau, đối tượng nhờ anh M mua số lượng lớn rượu vang để uống và làm quà biếu trong buổi tiếp khách. Tuy nhiên, quán ăn của anh M không có loại rượu do khách yêu cầu, vì vậy đã được đối tượng đặt tiệc gửi số điện thoại liên hệ cửa hàng rượu để mua rượu, tiền rượu sẽ do bên nhà hàng trả và được thanh toán vào hóa đơn bữa tiệc. Đối tượng cũng đã làm giả thông tin giao dịch chuyển tiền thành công với số tiền hơn 100 triệu đồng. Vì chưa có thông báo nhận tiền nên anh nghi ngờ có dấu hiệu lừa đảo, anh M đã không thực hiện giao dịch chuyển khoản tiền mua rượu. Anh M cho biết, may là mình mới chỉ mua một số thực phẩm nên chưa bị thiệt hại gì nhiều, nếu nấu cỗ xong chúng mới lừa thì chắc phải mời bà con hàng xóm đến ăn cơm giúp! Sau khi xảy ra vụ việc, anh M đã đăng lên trang facebook (FB) cá nhân của mình cho mọi người cùng biết để cảnh giác với các chiêu trò của đối tượng lừa đảo.

Cùng kịch bản như trên, anh H, nhà hàng L.N thuộc phường Lam Sơn, TP Thanh Hóa đã bị đối tượng lừa đảo liên hệ 2 lần để đặt tiệc và nhờ mua rượu Johnnie Walker. Anh H. chia sẻ, vào cuối tháng 2-2023, có một đối tượng gọi điện liên lạc và đặt 5 bàn tiệc cho 30 người ăn, mỗi bàn trị giá hơn 3 triệu. Anh H. yêu cầu khách chuyển khoản cọc 5 triệu, tuy nhiên đối tượng chỉ chuyển khoản 1 triệu và hứa sau khi ăn xong sẽ thanh toán luôn. Anh H. không mảy may nghi ngờ và đồng ý. Đến ngày hôm sau, đối tượng tiếp tục gọi điện và nhờ nhà hàng mua 10 chai rượu cho buổi tiệc. Tuy nhiên, do nhà hàng không có loại rượu do khách yêu cầu nên đã được đối tượng cho số điện thoại cửa hàng bán rượu để liên hệ, số tiền rượu sẽ được thanh toán cùng với buổi tiệc vào ngày hôm sau. Sau khi cửa hàng báo giá 2 triệu/chai rượu, anh H. nhắn đối tượng chuyển khoản tiền rượu thì được đồng ý. Đối tượng gửi giấy tờ chuyển số tiền 20 triệu đồng vào tài khoản anh H. qua zalo và giục anh H. chuyển tiền cho cửa hàng mua rượu, đồng thời chụp hình ảnh chuẩn bị cho buổi tiệc. Tuy nhiên, tài khoản ngân hàng của anh H. chưa báo nhận được tiền nên anh H. cũng chưa chuyển tiền rượu cho cửa hàng. Sau vài cuộc trò chuyện, đối tượng biết không thể lừa được anh H. nên đã quay sang nhắn tin chửi bới và tắt liên lạc. Vào đầu tháng 5 vừa qua, anh H. lại tiếp tục có một đối tượng khác gọi điện đến đặt tiệc, mua rượu với kịch bản tương tự.

Anh H. cho biết, một số bạn bè anh làm nhà hàng cũng đã bị lừa với kiểu tương tự là đặt bàn tiệc hoặc nhờ mua đồ ăn. Đối tượng lợi dụng việc các chủ nhà hàng công khai số điện thoại, thực đơn của quán lên trang mạng xã hội nên nghĩ đủ chiêu trò để lừa đảo. Vì vậy, các nhà hàng, quán ăn nên cẩn thận với tất cả giao dịch qua điện thoại, zalo, FB để tránh bị mất tiền oan. Đặc biệt với việc đặt tiệc cần yêu cầu khách đặt tối thiểu 50% giá trị bàn tiệc và nếu khách có nhờ mua đồ uống, yêu cầu chuyển khoản 100% tiền, chỉ khi nào tài khoản mình có thông báo nhận được tiền mới thực hiện theo yêu cầu của khách.

Tại địa bàn huyện Hậu Lộc, gần đây trên trang fanpage Hậu Lộc - Thanh Hóa đã đăng tải đoạn thông tin: “Hôm nay, chủ nhà hàng có tên C.T tại Mỹ Lộc - Hậu Lộc đang “khóc hết nước mắt” vì một thượng đế đã đặt tổng cộng 5 mâm cơm hạng thương gia mỗi mâm 3 củ (3 triệu) (tổng 15 củ), nhưng ngồi nửa ngày không thấy ai đến ăn, dẫn đến mối lo ngại 5 mâm cơm hạng thương gia đối mặt với đợt big sale. Theo tìm hiểu, số điện thoại gọi đến đặt cơm có zalo để ảnh một cô gái tri thức xinh đẹp, hiện chưa rõ tài khoản zalo này có phải chính chủ hay không. Chủ nhà hàng cho biết thêm: "Số điện thoại đặt cơm đã không thể liên lạc nữa rồi. Đây là sự việc có dấu hiệu lừa đảo nha mọi người. Thời gian gần đây xuất hiện một số đối tượng dùng những số điện thoại rác liên hệ đến các nhà hàng trên cả nước không chỉ riêng ở Hậu Lộc”. Sau khi thông tin được đăng tải, trang fanpage đã nhận được nhiều bình luận, chia sẻ. Tài khoản FB có tên Loan Suko chia sẻ: “Các nhà hàng phải tỉnh thật tỉnh. Nhà mình bị lừa 3 lần với 3 đối tượng khác nhau…”.

Nâng cao tinh thần cảnh giác với các chiêu trò

Thực trạng trên không chỉ diễn ra trên địa bàn tỉnh mà nhiều nhà hàng, cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống ở các tỉnh thành khác trên cả nước cũng đã “sập bẫy” của các đối tượng lừa đảo thông qua hình thức “đặt tiệc qua điện thoại”, gây bức xúc trong dư luận. Theo nhận định của lực lượng chức năng và những trường hợp đã bị lừa đảo, các đối tượng xây dựng kịch bản lừa đảo tinh vi, thông tin đưa ra rất logic và thuyết phục. Chúng sử dụng nhiều số điện thoại, zalo liên tục gọi điện nhắn tin thúc giục làm cho bị hại rơi vào trạng thái tâm lý bị dồn ép và làm theo kịch bản đã giăng ra. Ngoài ra, các đối tượng còn làm giả thông tin giao dịch chuyển tiền thành công để bị hại tin tưởng.

Thời gian qua, để phòng ngừa, ngăn chặn loại tội phạm với nhiều phương thức lừa đảo qua điện thoại, mạng xã hội, lực lượng công an đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, thông báo đến các cơ sở kinh doanh, ăn uống, nhà hàng biết phương thức, thủ đoạn tội phạm nhằm nêu cao tinh thần cảnh giác tội phạm khi thực hiện yêu cầu của khách đặt tiệc qua mạng viễn thông, mạng xã hội. Cơ quan công an khuyến cáo người dân và các nhà hàng, cơ sở dịch vụ ăn uống, cơ sở lưu trú cần nâng cao ý thức cảnh giác, kiểm tra kỹ để tránh bị lừa đảo; đồng thời chia sẻ, cảnh báo với người thân, bạn bè về thủ đoạn phạm tội trên.

Thực hiện Kế hoạch số 24/KH-UBND ngày 13-2-2023 của UBND tỉnh triển khai “Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử, phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030” trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa năm 2023, để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác quản lý, góp phần giải quyết triệt để tình trạng sử dụng sim thuê bao di động có thông tin không đúng quy định (sim rác), ngăn chặn tin nhắn rác, cuộc gọi rác cho tất cả các thuê bao đang hoạt động đều có thông tin thuê bao đúng quy định và trùng khớp với thông tin được đối soát với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Sở Thông tin và Truyền thông (TT&TT) tỉnh đã hướng dẫn, tuyên truyền chuẩn hóa thông tin thuê bao, ngăn chặn sim rác, tin nhắn rác, cuộc gọi rác cho các cơ quan, đơn vị, các huyện, thị xã, thành phố và các tầng lớp Nhân dân trên địa bàn tỉnh. Đây là giải pháp căn cơ để các đối tượng lừa đảo không thể ẩn danh để thực hiện các hành vi lừa đảo thông qua mạng viễn thông và internet.

Sở TT&TT cũng đã đề nghị các cơ quan báo chí trong tỉnh xây dựng các chuyên đề, phóng sự, đưa tin, tuyên truyền sâu rộng về mục đích, ý nghĩa của việc kiểm tra, chuẩn hóa thông tin thuê bao di động và ngăn chặn tin nhắn rác, cuộc gọi rác (nếu có) theo đúng quy định của pháp luật; tiếp tục thông tin, tuyên truyền nâng cao nhận thức, cảnh giác cho Nhân dân trong việc nhận diện các thủ đoạn, hình thức lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, tín dụng đen diễn ra trên mạng viễn thông, internet trong tình hình hiện nay.

Từ ngày 1-12-2022, Bộ TT&TT đã triển khai thí điểm tổng đài 156 tiếp nhận phản ánh về cuộc gọi rác, cuộc gọi có dấu hiệu lừa đảo qua hai hình thức thoại và tin nhắn. Do đó, hiện nay, người dân có thể phản ánh tin nhắn rác, cuộc gọi rác qua hai tổng đài 5656 và 156.

Bài và ảnh: Thảo Nguyên