Cỗ máy tư duy vĩ đại - Chuyện về NVIDIA

Đây là câu chuyện về cách một nhà cung cấp thiết bị phần cứng cho trò chơi điện tử, tưởng chừng chỉ ở một thị trường ngách đã vươn lên trở thành công ty giá trị nhất thế giới. Những giá trị nào tạo nên NVIDIA - tập đoàn đa quốc gia, chuyên về phát triển bộ xử lý đồ họa (GPU) và công nghệ chipset cho các máy trạm, máy tính cá nhân và các thiết bị di động? Điều gì hấp dẫn ở Jensen Huang - CEO của tập đoàn hơn 30 năm?

Jensen Huang là một người cuốn hút, hài hước, khiêm nhường, đôi khi tự mâu thuẫn với chính mình. Cuốn sách “NVIDIA - Cỗ máy tư duy vĩ đại” đã có những dòng như vậy. Còn những ai đã từng gặp ông đều nhận ra tố chất lãnh đạo trời sinh. Những phi vụ thương mại đầu tiên ở thung lũng Silicon, người ta giao dịch, hẳn trong số đó ít nhiều không phải là công ty, hay sản phẩm gì, mà chính là họ đã đặt cược vào Jensen Huang.

Jensen Huang, ông ấy là ai? Ông là người gốc Đài Loan, từng sinh sống ở Thái Lan, 10 tuổi đã đặt chân tới vùng quê hẻo lánh của của Kentucky (Mỹ). Nơi đây, hành trình phi thường của ông thực sự bắt đầu. Những câu chuyện thuở học sinh, tình bạn và sự kiên trì phi thường vượt qua của Jensen hai năm ở vùng quê này đã được tác giả ghi lại rất sinh động trong chương 1 của cuốn sách mang tên: “Cây cầu”. Đúng là nơi ấy có cây cầu lắt lẻo, giúp ông tới trường. Trên cây cầu ấy, cậu học sinh vóc người nhỏ nhắn cũng đôi khi bị bạn bè bắt nạt. Và cũng từ cây cầu ấy, sau hơn 40 năm quay lại, khi trở thành một trong những người giàu nhất thế giới, trở về giúp đỡ ngôi trường xưa, Jensen đã thoáng mỉm cười với suy nghĩ: Tất cả chỉ là thử thách!

Những người bạn cũ của Jensen đã từng nói rằng: Họ tin Jensen sinh ra để làm nên điều vĩ đại. Đó không chỉ là năng khiếu thể thao vượt trội, là ý chí tập trung phi thường mà chính ông cũng phải thừa nhận: Khi đặt mục tiêu vào việc rèn luyện bản thân, thế giới xung quanh dường như biến mất. Huang làm việc chăm chỉ hơn tất cả mọi người. Không có giới hạn nào là không thể. Ông âm thầm quan sát, kiên nhẫn và vững tin rằng, sự tận tâm với những điều cơ bản sẽ dần biến thành những kỹ năng xuất sắc. Hơn một lần, con người ấy đã nói rằng: “Tôi nhận ra mình suy nghĩ tốt nhất khi đối mặt với khó khăn. Khi mọi thứ sụp đổ, tôi thậm chí còn điềm tĩnh hơn”.

Sách được viết theo chặng hành trình tìm hiểu tiểu sử, theo chân và phác họa nên chân dung người nổi tiếng. Điều thú vị của sách, là đã cung cấp rất nhiều thông tin giá trị để bạn đọc và công chúng hiểu hơn điều gì đã làm nên điều phi thường của một người đàn ông - CEO của Tập đoàn NVIDIA. Nổi bật trong tư duy, có thể thấy ngay, Jensen Huang thường không cố phân tích bản thân theo cách mà thông thường mọi người hay truy xuất ngược. Bằng bút pháp trung trực, khách quan nhất có thể, tác giả đã thuật lại những cuộc chuyện trò qua đó Jensen đã bộc lộ quan điểm, thái độ nhất quán, đôi khi có phần cực đoan đến độ quyết liệt của mình. Đừng nên hỏi Jensen những câu đại loại như: ông có tưởng tượng một ngày AI thay thế con người, hoặc như nhân loại sẽ bị rủi ro và những thách thức gì khi AI ngày một phát triển đến độ mất kiểm soát? Bởi chắc chắn Jensen sẽ nổi giận như đã từng nổi giận với tác giả cuốn sách này. Đơn giản như cách mà Jensen tư duy: Ông là một người bình thường, làm việc nghiêm túc trong một công ty nghiêm túc.

Vậy thì điều gì sẽ cuốn hút tất cả chúng ta sau những ngôn từ tưởng như đơn giản và bình thường đó.

Theo thông tin từ cuốn sách, Jensen Huang và các cộng sự đã chứng kiến năm tháng mà nhân loại phát triển từ vi mạch thủ công đến giữa thập niên 1980, các kỹ sư đã có thể tích hợp hàng trăm nghìn bóng bán dẫn lên một con chip duy nhất, vượt qua giới hạn của việc thiết kế trên giấy. Để dễ hình dung, hãy tưởng tượng việc phủ kín sân tennis bằng một mê cung được tạo nên từ các sợi tóc người.

Khởi nghiệp đã khó, khởi nghiệp trong lĩnh vực phần cứng còn khó hơn. Khởi sự kinh doanh phần cứng hướng tới người tiêu dùng là khó nhất trong tất cả. Hầu hết các công ty dạng này không vượt qua được giai đoạn sản xuất nguyên mẫu, thậm chí nhiều công ty còn không đến được giai đoạn đó. Với Jensen Huang, kinh doanh chỉ đơn giản là một dạng bài toán kỹ thuật cần được giải quyết.

Người viết bài này muốn nhắc lại thông tin khi trả lời về lý do chọn Việt Nam làm “ngôi nhà thứ 2” của NVIDIA thông qua việc hợp tác thành lập Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển về trí tuệ nhân tạo (AI) của NVIDIA và Trung tâm Dữ liệu AI tại Việt Nam, ông Jensen Huang đánh giá, Việt Nam sở hữu rất nhiều lợi thế, trong đó “siêu năng lực” lớn nhất chính là giá trị gia đình và sự coi trọng giáo dục.

Nếu tìm những dữ kiện giá trị của cuốn sách, tôi chợt nhớ đến chi tiết, khi sang Kentucky, Jensen và anh trai mình đã liên hệ với bố mẹ của mình bằng những cuộn băng cassette cổ điển. Cha mẹ của ông đã ghi âm những lời nhắn nhủ gửi từ Thái Lan sang Mỹ, ngược lại Jensen sau khi nghe đã ghi lại những dòng cần nói gửi về cho bố mẹ. Chính mẹ ông - người phụ nữ từng không biết tiếng Anh đã dạy cho cậu con trai mình phương pháp cổ điển: Bắt con ghi bất kỳ 10 từ mỗi ngày và học thuộc nó. Giáo dục chính vũ khí của người con trai ấy. Phẩm chất để chưng cất những thành tố từ giáo dục và giá trị gia đình chính là sự nỗ lực, kiên trì, kỷ luật và luôn biết thích nghi, nhất là trong nghịch cảnh.

Ở Tập đoàn NVIDIA có một phương châm làm việc, cũng được xem như là văn hóa: Hãy hành động như là 30 ngày nữa công ty bên bờ phá sản. Áp lực luôn tạo nên kim cương. Có lẽ, những bạn trẻ của kỷ nguyên mới này sẽ phải học hỏi rất nhiều điều từ người đàn ông này - người mà tầm ảnh hưởng rất lớn tới tất cả chúng ta ngay trong chính thập kỷ này: Jensen Huang - CEO của Tập đoàn NVIDIA.

Mạc Danh