Diễn viên tuồng Nguyễn Cộng Hòa và hành trình chạm đến trái tim khán giả

Nghệ sĩ Nguyễn Cộng Hòa, sinh năm 1991 ở thôn Đồng Ô, xã Hà Tiến (Hà Trung) hiện đang làm việc ở Đoàn Tuồng, Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Thanh Hóa. Hơn 10 năm gắn bó, đam mê với bộ môn nghệ thuật truyền thống tuồng, Nguyễn Cộng Hòa đã để lại nhiều vai diễn ấn tượng và nhận được nhiều thành tích ở các cuộc thi do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức.

Các vai diễn của nghệ sĩ tuồng Nguyễn Cộng Hòa.

Sinh ra trong gia đình có bố mẹ làm nông nghiệp, không có ai theo con đường nghệ thuật, cơ duyên đến với bộ môn nghệ thuật tuồng cũng đầy bất ngờ. Hòa chia sẻ: Khi vừa học xong lớp 11, Đoàn Tuồng Thanh Hóa về tuyển sinh ở xã đã nhen nhóm trong tôi niềm yêu thích theo đuổi con đường nghệ thuật. Vậy là tôi tham gia dự vòng sơ tuyển lần 1. Sau đó dự tuyển lần 2 và trúng tuyển vào khoa sân khấu, chuyên ngành diễn viên kịch hát, Trường Cao đẳng Văn hóa nghệ thuật Thanh Hóa (nay là Trường Đại học Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa). Năm 2013, tôi chính thức làm việc tại Đoàn Tuồng Thanh Hóa (nay là Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Thanh Hóa) cho đến nay.

Bước chân theo đuổi con đường nghệ thuật tuồng với Hòa là quá trình gian nan, thử thách, bằng tình yêu nghề, đam mê với bộ môn nghệ thuật truyền thống đã giúp Hòa đứng vững cho đến nay. Trong suốt quá trình học tập, làm việc, Hòa luôn nỗ lực học hỏi những người thầy, đồng nghiệp đi trước để hoàn thiện mình, hoàn thành từng vai diễn, làm sao để ngày càng thuần thục, nhuần nhuyễn, đẹp, tinh tế để lại ấn tượng trong lòng khán giả. “Cái thần” chính là đỉnh cao của nghệ thuật biểu diễn tuồng. Nói thì dễ, song làm được thì rất khó, đòi hỏi người nghệ sĩ phải học nữa, học mãi. Cùng với đó, bộ môn nghệ thuật truyền thống ngày càng “kén” người xem, nếu nghệ sĩ không đổi mới cách diễn thì khó chạm đến trái tim người xem, đặc biệt là khán giả trẻ.

Việc tham gia dự thi ở các cuộc thi, liên hoan là dịp để Hòa ngày một trưởng thành hơn và đạt được những thành tích nhất định, là động lực để Hòa tiếp tục gắn bó với nghề. Năm 2019 tại Liên hoan tuồng và dân ca kịch chuyên nghiệp toàn quốc diễn ra tại Thanh Hóa, Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Thanh Hóa tham dự vở diễn “Triết vương Trịnh Tùng”, Nguyễn Cộng Hòa đảm nhận vai Vua Mạc Mậu Hợp và xuất sắc giành Huy chương Bạc. Năm 2020, Cuộc thi Tài năng trẻ diễn viên tuồng và dân ca kịch toàn quốc diễn ra tại TP Quy Nhơn (Bình Định), Nguyễn Cộng Hòa với vai diễn Kim Hùng trong trích đoạn Cơ và Hùng (Ngọn lửa Hồng Sơn) đã xuất sắc giành Huy chương Bạc. Mới đây, tại Cuộc thi tài năng diễn viên tuồng và dân ca kịch toàn quốc 2023, Nguyễn Cộng Hòa tham dự cuộc thi với vai diễn Mạnh Lương trong trích đoạn “Mạnh Lương bắt ngựa” đã giành giải nhất. Vai diễn do NSƯT Trần Mạnh Tùng hướng dẫn Nguyễn Cộng Hòa thể hiện thành công.

Nghệ sĩ Nguyễn Cộng Hòa chia sẻ, trong số những vai diễn của mình, anh thể hiện thành công nhất với vai diễn Mạnh Lương, vừa giành giải nhất tại Cuộc thi tài năng diễn viên tuồng và dân ca kịch toàn quốc 2023. Nhờ người thầy - NSƯT Trần Mạnh Tùng hướng dẫn, truyền dạy, anh đã thể hiện vai diễn thành công, để lại dấu ấn trong lòng khán giả, ban tổ chức cuộc thi, đồng thời giành giải cao.

Nghệ sĩ Nguyễn Cộng Hòa cho biết: Mỗi cuộc thi là dịp để các nghệ sĩ giao lưu, trao đổi, học tập kinh nghiệm; nâng cao chất lượng biểu diễn nghệ thuật sân khấu, đáp ứng nhu cầu thưởng thức nghệ thuật của công chúng. Giành được giải thưởng là niềm vinh dự, tự hào đối với tôi, cũng là động lực tinh thần to lớn để tôi tiếp tục gắn bó với nghề, yêu nghề và “cháy” hết mình trên con đường mình đã chọn.

Nhận xét về nghệ sĩ Nguyễn Cộng Hòa cũng như chia sẻ những trăn trở đối với bộ môn nghệ thuật truyền thống, NSƯT Tố Hảo, Phó Giám đốc Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Thanh Hóa, cho biết: Con đường nghệ thuật, nhất là nghệ thuật sân khấu truyền thống như tuồng, chèo, cải lương... đòi hỏi sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa hát, diễn xuất, hình thể, vũ đạo. Đây là những bộ môn đòi hỏi người học phải am hiểu về văn hóa, lịch sử, xã hội, và hơn hết là tình yêu với nghề. Nói về bộ môn nghệ thuật tuồng, tiêu chuẩn đánh giá tài năng của người nghệ sĩ tuồng là “Thanh, sắc, thục, tinh, khí, thần”. Người nghệ sĩ tuồng là sự kết hợp tổng thể các yếu tố hát, múa, diễn xuất, nhạc đệm tạo nên cảm xúc mạnh mẽ cho người xem. Trong nghệ thuật tuồng, tính ước lệ, cách điệu được xem là một trong những đặc trưng cốt lõi, làm nên vẻ đẹp độc đáo của loại hình sân khấu truyền thống này. Thông qua biểu diễn của người nghệ sĩ, khán giả không chỉ nhận biết được những thay đổi về không gian, thời gian, mà còn thấy những xung đột giằng xé trong nội tâm nhân vật. Từ những yếu tố đó để thấy, đào tạo được một nghệ sĩ trẻ ở bộ môn nghệ thuật truyền thống là quá trình dài hơi, người nghệ sĩ cần yêu nghề, cần nỗ lực học hỏi, trau dồi.

Nguyễn Cộng Hòa đạt được những thành tích nhất định ở các cuộc thi là sự ghi nhận, đồng thời là động lực để nghệ sĩ tiếp tục cống hiến, rèn luyện hơn nữa. Những năm qua, Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Thanh Hóa luôn xác định đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động. Tuy nhiên, hiện nay nguồn kế cận cho bộ môn nghệ thuật truyền thống nói chung, tuồng nói riêng đang thiếu. Cùng với đó, quá trình hội nhập quốc tế sâu rộng và sự bùng nổ các loại hình nghệ thuật giải trí cũng gây áp lực không nhỏ cho nghệ thuật sân khấu truyền thống. Nhà nước cần có thêm chính sách đào tạo đội ngũ nghệ sĩ, diễn viên kế cận thay thế cho thế hệ nghệ sĩ đã lớn tuổi. Đồng thời có chế độ đãi ngộ đối với nghệ sĩ, diễn viên, nhạc công để họ yên tâm làm việc, cống hiến hết mình cho nghệ thuật sân khấu.

Ngọc Huấn