Khám phá đảo Cò

Đảo Cò được xem là “kho báu trời cho” của người dân xã Tiến Nông (Triệu Sơn), là nơi trú ngụ của hàng nghìn con chim khác nhau. Với vẻ đẹp tự nhiên hiếm có, lại nằm cạnh phủ Vạn linh thiêng, nơi đây có tiềm năng phát triển du lịch.

Sáng sớm và chiều tối là lúc cò tập trung nhiều nhất.

Theo các cụ cao niên trong làng thì không ai biết đảo Cò hình thành từ lúc nào, thời gian nào cò về trú ngụ tại đây, chỉ thấy, khi mỗi sớm tinh mơ hay chiều xuống, hình ảnh những cánh cò trắng chao liệng trên nền trời rồi tìm nơi trú ngụ trên đảo đã trở nên quen thuộc trong đời sống hằng ngày. Cứ thế, năm này qua năm khác, các loại chim, cò quần tụ bên nhau, dù có gặp mùa giông bão dữ dằn, bị đe dọa sự sống, chúng vẫn bám trụ sinh tồn, phát triển. Đàn cò không phá hoại mùa màng mà ngược lại luôn chăm chỉ tìm bắt sâu bọ, côn trùng gây hại cho lúa, rau màu trên đồng ruộng. Bởi vậy, với người dân Tiến Nông, đảo Cò từ lâu đã trở thành niềm tự hào, một “di tích” cần được bảo vệ và giữ gìn.

Gọi là đảo Cò bởi khu vực sinh sống của đàn cò nằm trong một hồ nước rộng lớn (người dân nơi đây gọi là Hồ Nga), chung quanh là hào sâu ngăn cách, trên đảo là hàng nghìn cây tre gai rậm rạp, đây chính là nơi trú ngụ lý tưởng của đàn cò sau một ngày kiếm ăn vất vả. Với diện tích khoảng 3ha, trong đó gần 2ha mặt nước hồ bao quanh, tại đảo cò này, không chỉ có cò sinh sống mà đây còn là nơi ở của nhiều loài chim như: vạc, vịt trời, le le, cuốc, bìm bịp, bồ câu hoang và đặc biệt đang có cá thể bồ nông sinh sống... Mỗi ngày, từ khoảng 5h chiều trở đi, hàng nghìn con chim, cò đi kiếm ăn từ các hướng trở về đảo trú ngụ, tạo nên hình ảnh trắng xóa trên bầu trời, tiếng gọi đàn vang động khiến không gian làng quê trở nên ồn ã, vui tươi...

Trên đảo hiện có hàng nghìn con chim, cò trú ngụ.

Sự “kỳ lạ” của đảo cò đã khiến một số người dân Tiến Nông muốn tìm hiểu và “khám phá”. Ông Đào Hữu Hồng, hộ dân sống gần đảo Cò và là người hiếm hoi của xã tìm hiểu, nghiên cứu về các loài chim, cò cho biết: “Theo một nghiên cứu thì đảo Cò có 6 bộ, 10 họ với 17 loài... Ngoài cò trắng, cò bợ còn có cò ốc (tên gọi dân gian) với trọng lượng khoảng 1kg/con, loại này thường bắt ốc kiếm ăn xung quanh hồ. Đảo Cò đông đúc nhất là vào khoảng tháng 8 khi đàn chim di trú tránh đông, lúc này hàng nghìn con bay lượn trắng xóa bầu trời. Từ khoảng tháng 3 – 5 là thời điểm chim, cò sinh sản, sau thời gian sinh sản đàn cò bắt đầu hành trình di cư mới. Đảo Cò là nơi “đất lành, chim đậu” nên qua các năm ngày càng nhiều chim, cò về cư trú”.

Với vẻ đẹp tự nhiên hiếm có, năm 1994, UBND tỉnh Thanh Hóa đã công nhận quần thể đảo Cò, phủ Vạn và chùa Hoa Long (Triệu Sơn) là di tích lịch sử cấp tỉnh. Du khách muốn khám phá đảo Cò nên đi vào sáng sớm hoặc chiều tối, là lúc chim, cò tập trung nhiều nhất tại đảo và cần chuẩn bị dụng cụ cần thiết như ủng, quần áo mưa... Sau khi khám phá đảo Cò, du khách có thể ghé thăm phủ Vạn, nơi thờ tự linh thiêng của người dân và là điểm thường diễn ra các giá hầu đồng. Theo “Địa chí Thanh Hóa”, thì phủ Vạn là di tích thờ ba vị tướng nhà Đinh là Trần Công Hoan, Trần Công Huân và Trần Công Tiếu, là những người có công giúp Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn sứ quân của Ngô Xương Xí lập ra nước Đại Cồ Việt.

Đảo Cò Tiến Nông.

Đảo Cò, xã Tiến Nông là di tích đẹp, là một trong những điểm đến trên hành trình khám phá mảnh đất Triệu Sơn cùng với đền Nưa, Am Tiên... Thời gian tới, xã sẽ tổ chức kêu gọi, vận động đầu tư nhằm phát huy tiềm năng, lợi thế của di tích để đưa di tích cùng đồng hành phát triển du lịch.

Bài và ảnh: Vân Anh