Khi nào con người sánh ngang thần thánh!?

Độ mười lăm năm trước, tôi lần đầu được nghe đến danh xưng “thánh Iniesta”. Vào thời điểm ấy, bản thân chẳng ghét cũng chẳng mê cầu thủ này nên cũng để yên trong đầu và không tự chất vấn.

Iniesta vừa tuyên bố giải nghệ. Nguồn ảnh: Internet.

1. Có lẽ, ma thuật trong đôi chân của El Ilusionista (biệt danh các Cules đặt cho Iniesta) khi vờn với trái bóng đã đưa người xem chạm đến đỉnh thăng hoa nên họ coi anh như là “thánh”. Đối với những người yêu mến Barca, đội tuyển Tây Ban Nha, được tận hưởng sự ngọt ngào từ thành quả mà Iniesta mang lại, họ càng có lý do để bảo vệ cho quan điểm của mình. Thậm chí, có bài viết còn chỉ rõ ở xứ Catalan có 3 vị “thánh”. Đầu tiên là thánh Jordi, người bảo hộ cho vùng đất linh thiêng này. Thứ hai là “thánh” Johan Cruyff, người thay đổi triết lý chơi bóng và lịch sử CLB. Người còn lại chính là “thánh” Iniesta.

Tôn trọng niềm tin của người khác là vế đầu tiên trong quá trình nhận thức, trước khi nhấm nháp thú vui của bản thân, đó là tự giải đáp sự tò mò và hoài nghi. Tôi gõ tìm kiếm trên Google, với từ khoá “thánh là ai?”, dữ liệu Google cho ra tới hơn 54.000 kết quả, nhưng chẳng có một khái niệm nào cụ thể. Tôi lục lại những lần xưng - gọi “thánh” trong quá khứ thì dần mường tượng được nhân dạng. “Thánh” có thể là những người sáng lập ra một loại hình tôn giáo. “Thánh” có thể là chỗ dựa về tinh thần cho con người với lòng từ bi cứu khổ cứu nạn. “Thánh” có thể một anh hùng có công với nước (như cách người Việt gọi là Đức Thánh Trần hay Thánh Gióng vậy),... Tóm lại, “thánh” là một danh xưng rất trừu tượng và cách hiểu, cách ứng xử của con người với “thánh” qua từng thời kỳ cũng khác nhau.

Nhưng, dù có hiểu theo cách nào đi nữa thì việc gọi Iniesta là thánh thấy khiên cưỡng quá, bởi anh ta chỉ là một cầu thủ bóng đá thuần tuý. Cũng thật khó để khẳng định El Ilusionista nằm trong số những cầu thủ xuất sắc nhất trong thế hệ của anh. Vậy, nếu gọi anh là “thánh”, ta có nhiều cầu thủ được xếp... ngang “thánh” và trên “thánh”. Nói chung Iniesta chưa đủ tiêu chuẩn làm “thánh”, mà anh ta cũng đã bao giờ nhận mình là “thánh” đâu chứ!

2. Vào ngày 8/10 vừa qua, Iniesta tuyên bố giã từ sân cỏ và đây là khoảng thời gian phù hợp để làng túc cầu đánh giá về sự nghiệp của anh. Về quan điểm cá nhân, tôi nhìn nhận, cảm nhận về cầu thủ này ở 3 điểm sau:

Thứ nhất, Iniesta đã kiến tạo cho bản thân vùng trời riêng. Iniesta thuộc lứa những cầu thủ xuất chúng của Barca và Tây Ban Nha nhưng anh không bị ăn nhập, cuốn theo lối đá, cũng như năng lực của họ. Tức, khi nhìn vào El Ilusionista chúng ta có thể mô phỏng lại hình ảnh chơi bóng của anh và chỉ có anh ta làm tốt nhất những tình huống như vậy. Mà đương nhiên, đã là tài năng riêng biệt thì bất kỳ HLV nào cũng trọng dụng và không một môi trường nào có thể đào thải. Mourinho từng nói: “Ozil không có bản sao, thậm chí bản lỗi”. Đối với nhiều người, Iniesta còn hơn thế.

Thứ hai, Iniesta giống như một hoạ sĩ tài ba, bởi mỗi đường bóng mà anh tạo ra cuốn hút và kích thích trí tưởng tượng cho người xem. Thế giới ắt hẳn vẫn còn nhớ pha lướt đi của Iniesta trước PSG tại Champions League 2015/2016. Anh nhận bóng trong thế quay lưng với 10 cầu thủ PSG trước khi vút qua 3 cầu thủ trong nháy mắt chỉ bằng cái lắc hông. Iniesta lướt đi trên mặt sân để xộc vào trung lộ rồi tung đường chuyền để Neymar băng xuống vượt qua thủ môn ghi bàn. Anh ta chơi bóng mà như đi múa ba lê vậy. Nhiều người thì liên tưởng đến hình ảnh con mèo vờn len trước khi vút đi nhẹ nhàng như hơi thở để qua người. Đã nhiều lần, các cá thể đối phương lao lên hòng phá hỏng đường bóng (đường vẽ) nhưng rồi họ bị nhuốm màu phép thuật (như cách nói của Luis Enrique), sau đó làm nền cho nhân vật chính.

Hình ảnh Iniesta bị bao vây bởi 5 cầu thủ Ý ở trận hòa 1-1 tại vòng bảng EURO năm 2012. Nguồn ảnh: Getty.

Thứ ba, Iniesta là nhân vật được chọn vào những thời khắc lịch sử để tạo nên dấu mốc lịch sử. Người hâm mộ bóng đá chắc chắn vấn có nhớ như in cú vung chân giải quyết Chelsea vào năm 2009 hay bàn thắng kết liễu đội tuyển Hà Lan tại World Cup 2010. Chúng ta không nói, Barca và tây Ban Nha sẽ chẳng thể đến đỉnh vinh quang nếu thiếu Iniesta. Chúng ta nói, El Ilusionista là người đã được chọn để giải phóng tinh thần, đẩy cảm xúc của một cộng đồng người, của một dân tộc đến tột đỉnh thăng hoa.

Chưa bao giờ xem Iniesta thi đấu mà muốn biết chất lượng làm nghề của anh ta đến đâu, thì hãy lắng nghe những tâm thư của cộng đồng túc cầu giáo dành cho El Ilusionista khi anh giã từ sân cỏ. CLB thuộc loại vĩ đại nhất lịch sử Real Madrid đăng đàn: “Bằng tài năng xuất chúng vốn có, Andres Iniesta đã giúp môn bóng đá trở nên tươi đẹp hơn rất nhiều”. Cầu thủ được xem là GOAT của làng túc cầu, Messi tri ân: “Quả bóng sẽ nhớ anh và chúng tôi cũng vậy”. HLV được xếp vào hạng xuất sắc nhất lịch sử bóng đá, Pep Guardiola cũng bày tỏ cảm xúc tương tự: “Iniesta đã giúp tôi hiểu hơn về các trận đấu”,...

Khi đọc bài viết, ắt hẳn, nhiều người sẽ có cảm giác bị mâu thuẫn. Mục 1 thì cố gắng đi giải ảo danh xưng “thánh Iniesta”, để đưa cầu thủ này về hiện trạng là một con người bình thường . Mục 2 thì lại phân tích, đánh giá Iniesta với tư cách cầu thủ thông thường, nhưng quan sát, cảm nhận những gì anh ta mang lại cho một cộng đồng người thì chẳng khác nào thánh thần cả (hoặc một khái niệm nào đó gần giống thánh thần).

Riêng cá nhân tôi không thấy mâu thuẫn mà còn đúng một thắc mắc duy nhất: Khi nào con người sánh ngang thần thánh!?.

Nguyễn Thái Thắng