Ngôi cổ tự tựa núi bên sông Mã và pho tượng Phật đá kỳ vĩ

Nằm tựa lưng vào núi nhìn ra sông Mã, Chùa Vồm có kiến trúc độc đáo. Điểm nổi bật của ngôi chùa là pho tượng Phật được tạc trực tiếp vào vách đá với chiều cao lên đến 6 mét. Đây được xem là pho tượng hiếm có ở Thanh Hóa.

Video: Ngôi cổ tự tựa núi bên sông Mã và pho tượng Phật đá kỳ vĩ.

Nằm nép mình dưới chân núi Bàn A hướng ra dòng sông Mã hiền hòa, chùa Vồm (thuộc phường Thiệu Khánh cũ, này là phường Đông Tiến, Thanh Hóa) là một trong những ngôi cổ tự độc đáo còn lưu giữ nhiều dấu tích kiến trúc thời Lê - Nguyễn.

Từ bên ngoài tiến vào chùa, du khách sẽ bắt gặp hệ thống tường bao rêu phong, dẫn lối đến cổng Tam Quan cổ kính. Cổng uốn vòm nhuốm màu thời gian với những đường nét chạm khắc mộc mạc nhưng tinh tế, gợi cảm giác như đang bước qua ngưỡng cửa của quá khứ để bước vào không gian linh thiêng và tĩnh lặng của chốn thiền môn.

Chùa có kiến trúc gồm ba phần: tiền đường, trung đường và hậu cung. Tiền đường là nhà gỗ mái cong 5 gian 2 chái, trung đường 3 gian được đặt trên địa hình sườn núi.

Nhưng điểm nhấn đặc biệt nhất chính là hậu cung - nơi bức tượng Phật lớn được chạm nổi trực tiếp vào vách đá tự nhiên.

“Pho tượng Phật cao khoảng 6 mét, rộng hơn 3 mét, được khắc nổi ngay vào vách đá. Đây không chỉ là tác phẩm điêu khắc có giá trị mà còn là biểu tượng tâm linh của ngôi chùa từ hàng trăm năm nay”, Đại đức Thích Trúc Thạnh Pháp, phó trụ trì chùa Vồm chia sẻ.

Trong lòng chùa, ngoài pho tượng đá lớn ở hậu cung, hiện còn lưu giữ hơn 10 pho tượng cổ khác cùng các tượng thổ địa, thần linh bài trí hai bên trung đường.

Theo Đại đức Thích Trúc Thạnh Pháp, chùa từng có tháp 9 tầng từ thời Lê nhưng hiện không còn. Tuy vậy, phía sau chùa vẫn lưu giữ các tấm bia đá cổ và nhiều bài thơ khắc đá của các danh sĩ xưa.

Những bài thơ khắc đá vẫn còn vẹn nguyên nét chữ, như một phần ký ức văn hóa sống cùng thời gian.

Bên trái chùa là 2 tháp đá (xá lỵ) nhỏ, mỗi tháp có 4 mái, đỉnh đội hoa sen. Phần bệ tháp được xây giật cấp theo thế tòa sen, hài hòa với tổng thể kiến trúc chùa.

Từ sân chùa men theo con đường dẫn lên núi Bàn A, du khách sẽ bắt gặp hai bên lối đi là những pho tượng Phật uy nghi được đặt khéo léo trong các hốc đá tự nhiên. Tượng ẩn hiện giữa màu xanh của cây rừng và những vách núi rêu phong, tạo cảm giác vừa linh thiêng, vừa thanh tịnh, như đưa bước chân người hành hương vào chốn thiền môn giữa núi non hùng vĩ.

Nổi bật giữa mây trời là pho tượng Phật uy nghi tọa lạc trên đỉnh núi Bàn A, từ xa nhìn lại, tượng hiện lên sừng sững giữa nền trời xanh biếc, trở thành biểu tượng linh thiêng, gắn liền với đời sống tâm linh và là niềm tự hào của cả một vùng quê.

“Tôi từng đến nhiều chùa cổ ở miền Bắc, nhưng chùa Vồm có điều gì đó rất riêng. Bức tượng Phật như hòa vào đá núi, mang đến cảm giác bình an và sâu lắng”, anh Dương - một du khách cho biết.

Tùy chùa Vồm hôm nay không còn giữ nguyên vẹn như thuở ban đầu nhưng vẫn lưu giữ nhiều chi tiết kiến trúc thời xưa. Trải qua bao biến thiên lịch sử, ngôi chùa vẫn đứng đó trầm mặc dưới bóng núi. Nơi đây không chỉ là điểm đến tâm linh mà còn là di sản cần được gìn giữ. Không gian chùa tĩnh lặng, lại gần sông Mã, khiến khách vãn cảnh chùa như rũ bỏ được mọi ồn ào phố thị.

Năm 2011, chùa Vồm cùng núi Bàn A đã được xếp hạng di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật cấp tỉnh. Đây không chỉ là sự ghi nhận giá trị văn hóa mà còn là lời nhắc nhở về trách nhiệm bảo tồn một phần ký ức của vùng đất cổ Thanh Hóa.

Hoàng Đông