Người phụ nữ phá kỷ lục sống lâu sau ghép nội tạng lợn chỉnh sửa gene

Chỉ có 4 người Mỹ được cấy ghép nội tạng lợn được chỉnh sửa gen mang tính thử nghiệm cao, gồm hai trái tim và hai quả thận, nhưng không ai sống được quá hai tháng.

Bà Towana Looney trở thành người duy nhất trên thế giới vẫn tiếp tục trải quả cuộc sống bình thường sau 61 ngày được ghép nội tạng lợn đã chỉnh sửa gene vào cơ thể. (Ảnh: AP)

Một phụ nữ ở bang Alabama (Mỹ) đã vượt qua một cột mốc quan trọng vào ngày 26/1 để trở thành người được cấy ghép nội tạng lợn sống lâu nhất, khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng với quả thận mới của mình trong 61 ngày và vẫn đang tiếp tục sự sống.

Sự hồi phục mạnh mẽ của bà Towana Looney là động lực tinh thần cho nỗ lực biến ca ghép tạng từ động vật sang người thành hiện thực.

“Nếu bạn nhìn thấy bà Looney trên phố, bạn sẽ không thể biết rằng bà ấy là người duy nhất trên thế giới đang sống với nội tạng của lợn bên trong cơ thể”, Tiến sĩ Robert Montgomery của Trung tâm NYU Langone Health, người chỉ đạo ca ghép tạng của bà Looney, cho biết.

Ông Montgomery đánh giá chức năng thận của bà Looney là “hoàn toàn bình thường”. Các bác sĩ hy vọng bà có thể rời New York – nơi đang tạm trú để kiểm tra sức khỏe sau khi ghép thận - về nhà ở Gadsden, Alabama trong khoảng một tháng nữa.

Bà Towana Looney sau khi được cấy ghép thận lợn. (Ảnh: AFP)

Các nhà khoa học đang biến đổi gen lợn để các cơ quan của chúng giống con người hơn nhằm giải quyết tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng các cơ quan cấy ghép cho con người. Hiện tại, hơn 100.000 người vẫn nằm trong danh sách ghép tạng của Mỹ, hầu hết đều cần thận và hàng nghìn người đã chết trong khi chờ đợi.

Cho đến nay, ghép tạng lợn được ngành y tế “sử dụng vì mục đích nhân đạo”, trong đó các thí nghiệm mà Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ chỉ cho phép trong những trường hợp đặc biệt, đối với những người không có lựa chọn nào khác.

Và một số ít bệnh viện được thử nghiệm đang chia sẻ thông tin về những gì hiệu quả và không hiệu quả, để chuẩn bị cho các nghiên cứu chính thức đầu tiên trên thế giới về ghép tạng dị chủng, dự kiến ​​sẽ bắt đầu vào năm nay. United Therapeutics, đơn vị cung cấp thận cho bệnh nhân Looney, gần đây đã yêu cầu Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ cấp phép cho quá trình thử nghiệm.

Tiến trình thử nghiệm của bà Looney là “kinh nghiệm rất quý báu”, Tiến sĩ Tatsuo Kawai của Bệnh viện Đa khoa Massachusetts, người đã chỉ đạo ca ghép thận lợn đầu tiên trên thế giới vào năm ngoái - cho biết.

Tiến sĩ Robert Montgomery đang cầm quả thận lợn đã được chỉnh sửa gen chuẩn bị cấy ghép cho bệnh nhân. (Ảnh: NYU Langone Health)

Bà Looney từng hiến tặng một quả thận cho mẹ mình vào năm 1999. Các biến chứng khi mang thai sau đó đã gây ra tình trạng huyết áp cao làm hỏng quả thận còn lại của bà - một điều cực kỳ hiếm gặp ở những người hiến tặng còn sống. Bà đã phải chạy thận nhân tạo trong 8 năm trước khi các bác sĩ kết luận rằng bà có thể sẽ không bao giờ nhận được một cơ quan hiến tặng, bởi bà đã phát triển mức kháng thể cực cao bất thường để có thể tiếp nhận được một quả thận của người khác.

Vì vậy, bà Looney, 53 tuổi, đã tìm đến thí nghiệm trên thận lợn. Không ai biết nó sẽ hoạt động như thế nào ở một người “rất nhạy cảm” với những kháng thể hoạt động quá mức đó.

Xuất viện chỉ 11 ngày sau ca phẫu thuật ngày 25/11/2024, nhóm của Tiến sĩ Montgomery đã theo dõi chặt chẽ quá trình hồi phục của bà Looney thông qua các xét nghiệm máu và các phép đo khác. Khoảng 3 tuần sau ca ghép, họ phát hiện ra những dấu hiệu tinh tế cho thấy tình trạng đào thải đang bắt đầu.

May mắn mà các nhà khoa học đã nghiên cứu cách kiểm soát tình trạng này nhờ một thí nghiệm năm 2023, trên một quả thận lợn hoạt động trong 61 ngày bên trong một người đàn ông đã chết.

Tiến sĩ Montgomery cho biết họ đã điều trị thành công cho bà Looney và không có dấu hiệu đào thải nào kể từ đó.

Không có cách nào để dự đoán quả thận mới của bà Looney sẽ hoạt động được bao lâu nhưng nếu nó bị hỏng, bà ấy có thể phải chạy thận nhân tạo một lần nữa.

“Sự thật là chúng tôi thực sự không biết những rào cản tiếp theo là gì, vì đây là lần đầu tiên chúng tôi tiến xa đến thế này”, Tiến sĩ Montgomery nói. “Chúng tôi sẽ phải tiếp tục theo dõi chặt chẽ bà ấy”.

Theo VTV