Chuyện về người thợ cơ khí được cấp bằng sáng chế

Dù mới chỉ học hết cấp 2 nhưng với đam mê sáng tạo, anh Ninh Đức Thanh, phường Ba Đình (TP Thanh Hóa) đã có nhiều sáng chế hữu ích, trong đó sáng chế “Cụm khóa phanh an toàn dùng cho thang máy” của anh được Cục sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp bằng độc quyền giải pháp hữu ích năm 2021.

Anh Thanh bên chiếc thang vận đã được lắp cụm khóa phanh an toàn.

Sinh ra trong một gia đình có truyền thống làm nghề cơ khí, ngay từ nhỏ anh Ninh Đức Thanh đã làm quen với dụng cụ cơ khí và xem đó như “đồ chơi” để thỏa sức khám phá, sáng tạo. Đến khi học cấp 2 anh đã trở thành thợ “cơ khí nhí” lành nghề, chăm chỉ phụ giúp công việc cùng bố. Gắn bó với nghề cơ khí từ lâu nên anh Thanh cũng như bao học sinh khác, mơ ước sau này được vào học ở một trường đại học, cao đẳng chuyên về kỹ thuật nhưng do nhiều nguyên nhân khác nhau anh chỉ học hết THCS.

Sau khi lập gia đình, anh Thanh dành dụm tiền mở xưởng cơ khí riêng. Với tính tình thật thà, chăm chỉ cùng tay nghề vững, anh thường xuyên phải làm việc từ tờ mờ sáng đến tối mịt mới hết khách. Trong thời gian làm nghề anh có tham gia lắp đặt thang vận chuyển cùng với nhà cung cấp, anh phát hiện “vì thuận tiện nên nhiều khi thang vận chuyển hàng có kèm theo người. Điều này là cực kỳ nguy hiểm bởi thang thường không có khóa phanh an toàn, nếu chẳng may xảy ra sự cố, sẽ bị rơi tự do, hoặc có người trong thang thì chắn chắc sẽ bị nguy hiểm”. Với mỗi lần lắp đặt anh có cảnh báo và đề nghị chủ hàng không nên đi kèm người cùng hàng và không dùng để vận chuyển người. “Nhưng tôi biết nhiều người đã phớt lờ cảnh báo mà vẫn cho người đi trong thang”, anh Thanh khẳng định.

Lo lắng về sự an nguy của người khác, khiến anh Thanh nảy ra ý định “tạo ra một cái gì đó an toàn cho thang vận”. Với ý nghĩ đó, anh Thanh bắt tay ngay vào sáng chế cụm khóa phanh an toàn. Cụm khóa phanh gồm khung cụm khóa được gắn cố định bên trên buồng thang, các phương tiện tỳ được tạo ra ở mặt trên cụm khóa, hai đòn khóa được lắp xoay với khung cụm khóa... các thiết bị được lắp đặt, liên kết với nhau giữ không cho buồng thang rơi tự do khi xảy ra sự cố hoặc khi bị đứt cáp.

Sau khi hoàn thành cụm khóa phanh, phần quan trọng nhất là thực nghiệm tính hiệu quả. Phục vụ cho thử nghiệm, anh đã không ngần ngại mà đục thông tạo thành một thang máy thử nghiệm tại ngôi nhà 3 tầng của mình. Bước đầu thang vận chỉ chứa hàng, sau khi thử nghiệm tính an toàn với hàng hóa, anh Thanh chính thức thử nghiệm với chính mình. “Chiếc thang được thử nghiệm đã bị cắt đứt cáp, có lắp cụm khóa phanh an toàn. Lần đầu tiên thử nghiệm, gia đình anh đều có mặt do lo lắng, bản thân tôi dù đã thử nghiệm an toàn hàng trăm lần với hàng hóa nhưng vẫn có chút bất an. Sau lần rơi tự do cùng thang máy mà người vẫn “nguyên” tôi vui mừng phát khóc vì biết mình đã thành công”. Sau lần đó anh Thanh tiếp tục với hàng trăm lần rơi tự do nữa cùng thang vận để kiểm chứng tính an toàn. “Thời gian đó trong nhà thường xuyên có tiếng động lớn, hàng xóm tưởng có chuyện gì cứ chạy qua xem, sau khi biết chuyện thì họ “cấm” thử nghiệm trong đêm”, vừa cười anh Thanh vừa cho biết.

Bằng sáng chế độc quyền của anh Ninh Đức Thanh.

Năm 2020, giải pháp Cụm khóa phanh an toàn dùng cho thang máy của anh được UBND tỉnh Thanh Hóa hỗ trợ kinh phí xác lập quyền sở hữu trí tuệ, đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) đánh giá là đáp ứng các tiêu chuẩn bảo hộ và được cấp Bằng độc quyền giải pháp hữu ích năm 2021. Hiện nay, nhiều khách hàng là cá nhân, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đã lắp đặt, sử dụng cụm khóa phanh an toàn do anh Thanh sản xuất. Ngoài giải pháp cụm khóa phanh an toàn dùng cho thang máy, anh Thanh còn có những sáng chế tiêu biểu như: cầu thang tự động, bàn tròn bán kính lớn quay tự động dùng trong các phòng ăn quy mô lớn của khách sạn, nhà hàng.

Theo anh Thanh: “Sáng tạo khoa học không chỉ dành riêng cho tầng lớp trí thức mà có thể đến từ những người thợ bình thường, những người chỉ biết có máy móc, linh kiện hoặc có thể là một em học sinh bậc tiểu học. Quan trọng nhất là khơi gợi được ý tưởng, niềm đam mê của mỗi người và tạo môi trường cho mỗi cá nhân phát huy tiềm năng sáng tạo”.

Bài và ảnh: Phan Vân