Nhức nhối nạn bạo lực gia đình

Với vai trò là “tế bào của xã hội”, gia đình không chỉ là nơi duy trì nòi giống, là môi trường quan trọng hình thành, nuôi dưỡng và giáo dục nhân cách con người mà gia đình còn có vai trò rất lớn trong việc hình thành và phát triển xã hội, góp phần xây dựng, tô thắm, làm rạng rỡ thêm bản sắc văn hóa dân tộc... Gia đình hạnh phúc là nền tảng cho một đất nước phồn vinh.

Phòng tạm lánh trong Ngôi nhà Ánh Dương.

Khi tổ ấm là cơn ác mộng

Với những người phụ nữ bị bạo hành thì gia đình đã không còn là nơi “tránh gió bão” mà là nơi khởi nguồn của những cơn “ác mộng”. Chị N.T.T. (xã Mỹ Lộc, Hậu Lộc) đã bị bạo hành trong một thời gian dài, cứ trung bình 2 ngày, chị sẽ bị một trận đòn từ người “đầu gối tay ấp” là chồng mình. Cơ thể chị T. lúc nào cũng đầy những vết thâm tím, vết này chưa mờ thì đã xuất hiện vết khác. Những trận đòn thừa sống thiếu chết, những lần bị chồng giam giữ, bỏ đói… đều đã xảy ra với chị.

Trong chia sẻ của mình, chị T. nêu lý do chồng bạo hành là ghen tuông mù quáng. Chồng chị không công việc, một mình chị T. làm công nhân nuôi 5 miệng ăn trong nhà, ngoài ra ai trong xã thuê gì chị cũng nhận để có nguồn thu cho con cái học hành. Một người phụ nữ tần tảo, chăm chỉ nhưng mỗi lần bước chân vào nhà chị T. đều cảm thấy run rẩy, sợ hãi, bởi thứ chờ đợi chị đằng sau cánh cửa gia đình không bao giờ là sự biết ơn, trân trọng mà là những trận đòn khủng khiếp.

Cũng là nạn nhân bạo lực gia đình (BLGĐ), chị Đ.T.A. (huyện Triệu Sơn) bị chồng đánh sau những lần cãi vã, bất đồng quan điểm. Khi nhìn thấy gương mặt thâm tím của chị A. sau lần đầu bị đánh, chồng chị đã xin lỗi và hứa chấm dứt thói vũ phu. Tuy nhiên, lời hứa đã không thành hiện thực khi trong những lần cãi vã sau anh vẫn tiếp tục đánh chị. Có lần chị bị đánh gãy xương phải nhập viện điều trị. Chị A. cũng đã vài lần bỏ đi nhưng đều không thành vì nghĩ đến con cái.

Theo chị Trần Thị Thúy, nhân viên công tác xã hội Trung tâm Cung cấp dịch vụ công tác xã hội Thanh Hóa thì “BLGĐ có ở mọi tầng lớp. Trong những ca chúng tôi đón về giúp đỡ ở “Ngôi nhà Ánh Dương”, có người là công nhân, có người là nông dân hoặc làm nghề tự do, nhưng cũng có người là giảng viên, giáo viên, thậm chí là giữ chức vụ cao và gia đình có điều kiện. Cũng không thể nói bạo lực trong một gia đình nông dân thì kinh khủng hơn trí thức. Mức độ, hành vi có thể khác nhau nhưng hệ lụy đều lớn”.

Chỗ giải trí, thư giãn dành cho nạn nhân.

Kết quả điều tra quốc gia công bố năm 2021 cho thấy có 32% phụ nữ bị chồng bạo lực thể xác hoặc tình dục. Đáng nói, có đến 90,4% phụ nữ bị chồng bạo lực đã không tìm kiếm sự giúp đỡ của công an, tỉ lệ phụ nữ bị bạo hành tìm đến sự giúp đỡ chỉ là 4,8%.

Ngôi nhà “chữa lành”

Ngôi nhà “chữa lành” là tên gọi khác của Ngôi nhà Ánh Dương, đây được xem là ngôi nhà thứ hai, là chốn bình yên của những nạn nhân bị BLGĐ. Theo tâm sự của các nạn nhân, dù thời gian tạm lánh ở đây không nhiều nhưng ngôi nhà không những chữa lành vết thương da thịt mà còn xoa dịu tổn thương tâm lý mà họ phải chịu đựng.

Ngôi nhà Ánh Dương là tên gọi của trung tâm dịch vụ một cửa cung cấp các dịch vụ tổng hợp và thiết yếu hỗ trợ người bị BLGĐ và bạo lực trên cơ sở giới, do Quỹ Dân số Liên hợp quốc tại Việt Nam phối hợp cùng Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng khoa học về giới - gia đình - phụ nữ và vị thành niên (CSAGA) thực hiện với sự hỗ trợ tài chính của Chính phủ Nhật Bản. Ngôi nhà được thành lập tại Thanh Hóa từ tháng 1-2022, cung cấp các dịch vụ thiết yếu, toàn diện và tổng hợp cho phụ nữ, trẻ em gái đang gặp phải hoặc có nguy cơ bị BLGĐ và bạo lực trên cơ sở giới. Ngôi nhà cung cấp dịch vụ, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế, bao gồm: chăm sóc sức khỏe, hỗ trợ tâm lý, tư vấn, dịch vụ xã hội, nhà tạm lánh, bảo vệ từ công an, dịch vụ pháp lý, tư pháp và chuyển tuyến. Tất cả các dịch vụ được cung cấp tại Ngôi nhà Ánh Dương đều dựa trên nguyên tắc lấy người bị bạo lực làm trung tâm, trong đó người bị bạo lực được tôn trọng và nhân phẩm được bảo vệ, đồng thời đảm bảo quyền riêng tư và bí mật.

Phụ nữ, trẻ em bị bạo lực gia đình đã có chỗ tạm lánh an toàn.

Từ khi thành lập đến nay, Ngôi nhà Ánh Dương Thanh Hóa đã tiếp nhận khoảng 1.600 cuộc gọi qua đường dây nóng 18001744, trong đó tư vấn trợ giúp cho khoảng 500 trường hợp liên quan đến bạo lực trên cơ sở giới, 26 trường hợp phụ nữ và trẻ em đã tạm lánh tại nhà. Người bị bạo lực giới có thể liên hệ với Ngôi nhà Ánh Dương qua tổng đài 24/7, thông tin sẽ được tiếp nhận xử lý và tiến hành hỗ trợ khẩn cấp như giải cứu, cấp cứu, cung cấp nơi trú ẩn an toàn. Theo chị Thúy “26 trường hợp là 26 câu chuyện khác biệt về BLGĐ, có người chỉ ở ngôi nhà 1 lần đã vững vàng trở lại cuộc sống, nhưng cũng có người trở lại ngôi nhà lần 2, lần 3. Chúng tôi giúp họ có kiến thức, kỹ năng, quan trọng nhất là họ có niềm tin vào những người sẽ đồng hành, ủng hộ, giúp đỡ họ”.

Ông Trương Hải Dương, Giám đốc Trung tâm Cung cấp dịch vụ công tác xã hội Thanh Hóa, khẳng định: “Ngôi nhà Ánh Dương giúp cho những người phụ nữ và trẻ em gái bị bạo hành được chăm sóc kịp thời, đầy đủ cả về tổn thương thể xác lẫn hỗ trợ tâm lý, được cung cấp kỹ năng để có thể phòng ngừa và bảo vệ mình, có cơ hội học nghề, tìm kiếm việc làm, thoát ra khỏi cuộc sống bế tắc cũ, tự tin làm chủ kinh tế, lao động sản xuất, làm giàu chính đáng... Với vai trò và hoạt động của mình, Ngôi nhà Ánh Dương đã trở thành địa chỉ an toàn cho những người bị bạo lực giới tìm đến. Việc mở cửa ngôi nhà Ánh Dương đã, đang và sẽ đóng góp hiệu quả vào nỗ lực chung trong việc ngăn ngừa, ứng phó hiệu quả với bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái tại Thanh Hóa”.

Bài và ảnh: Phan Thị