Nỗ lực xóa vùng “lõm sóng” ở Pốn Thành Công

Giữa thời đại 4.0, tại thôn Pốn Thành Công (xã Cổ Lũng) sóng di động vẫn còn là “xa xỉ” đối với người dân vùng cao nơi đây. Việc điện thoại di động sóng yếu, chập chờn đã ảnh hưởng không nhỏ đến giao lưu, buôn bán, tiếp cận tiến bộ khoa học - kỹ thuật trong phát triển kinh tế.

Nằm trong vùng lòng chảo, bao bọc xung quanh là đồi núi lại không có sóng di động khiến thôn Pốn Thành Công, xã Cổ Lũng gần như tách biệt với bên ngoài.

Nằm trong một lòng chảo, bao bọc xung quanh là núi non trùng điệp, những năm qua mặc dù con đường dẫn vào trung tâm thôn Pốn Thành Công, một trong 5 thôn đặc biệt khó khăn của xã vùng cao Cổ Lũng được Nhà nước đầu tư, xây dựng không còn gập ghềnh, khó đi như trước nhưng khá quanh co với nhiều đoạn dốc lên khúc khuỷu hiểm trở. Do kinh tế chủ yếu tự cung, tự cấp, địa hình đồi núi phức tạp, sóng điện thoại yếu, chập chờn, việc kết nối thông tin liên lạc, trao đổi qua lại, nhu cầu hưởng thụ nhiều hoạt động văn hóa tinh thần của một số người dân như: sử dụng internet với mục đích giải trí, học tập, tìm kiếm kiến thức áp dụng trong phát triển sản xuất... gần như là không thể. Những bất cập ấy khiến cuộc sống của bà con nơi đây cứ mãi quẩn quanh với cái nghèo như một “định mệnh”. Cả thôn hiện có 85 hộ nhưng có đến 57 hộ nghèo.

Bằng trách nhiệm cùng sự nhiệt huyết, nhiều năm qua bất kể mưa hay nắng, trưởng thôn Vi Văn Mến vẫn cần mẫn với vai trò là "người truyền tin” trong thôn. Hiện ở Pốn Thành Công chỉ có khoảng 30% người dân có điện thoại di động. Một số hộ có điều kiện lắp đặt mạng wifi để kết nối công chuyện làm ăn, phục vụ học tập cho con cái nhưng cũng bập bõm, chập chờn. Theo ông Mến, trước đây mỗi lần xã tổ chức họp thôn vì không thể liên hệ trước, cán bộ xã phải vào tận bản trước 1, 2 ngày để thông báo. Hôm mưa gió, nhà nào có hiếu, hỉ... lại càng khó khăn hơn. Không có sóng điện thoại, trình độ sử dụng các thiết bị điện thoại thông minh, công nghệ rất hạn chế nên bà con không thể tải app, không đăng nhập cổng dịch vụ công, dẫn đến những thủ tục đơn giản như tra cứu mã định danh, đăng ký khai sinh, khai tử... bị gián đoạn, thậm chí mất nhiều ngày mới hoàn thành. Vừa qua, thôn được đầu tư xây dựng trạm thu phát sóng, tuy vậy một số cụm dân cư còn nằm trong vùng “lõm sóng”.

Mỗi khi có công việc gấp cần liên hệ, ông Vi Văn Bông (46 tuổi, dân tộc Thái) chỉ còn cách trèo lên đồi cao mới có thể “hứng sóng” để gọi điện thoại. Không chỉ riêng ông Bông, tại Pốn Thành Công, một số hộ dân cảm thấy bị cô lập với thế giới bên ngoài. Bất cập nhất là khi trong nhà nuôi được trâu, bò, lợn, gà muốn bán mà không liên hệ được thương lái vào mua vì sóng bập bõm, đành phải thuê xe chở ra trung tâm xã để bán. Những bất cập này không chỉ làm hạn chế nhu cầu thông tin, vô tình tạo khoảng cách ngày càng xa giữa người dân thôn Pốn Thành Công với các thôn khác tại địa phương.

Trạm thu phát sóng di động Viettel được lắp đặt tháng 9/2024 tại thôn Pốn Thành Công.

Cô giáo Hà Thị Linh, điểm trường Pốn Thành Công, Trường Mầm non Lũng Cao (xã Cổ Lũng) chia sẻ, do điểm trường nằm ở vùng trũng nên sóng điện thoại chập chờn lúc có lúc không, ảnh hưởng rất nhiều đến việc trao đổi thông tin cũng như việc dạy chữ cho các em. Vất vả nhất là khi học sinh không may ốm, sốt, gặp đúng bữa thời tiết xấu, các cô phải đi bộ hoặc viết thư tay nhờ người dân đưa đến nhà phụ huynh thông báo. Để tiện liên lạc với ban giám hiệu cũng như nâng cao chất lượng dạy và học, đa dạng nội dung bài giảng, năm học 2025-2026 này, điểm trường đã từng bước đưa công nghệ vào phục vụ công tác dạy và học thông qua việc lắp đặt hệ thống đường truyền internet tốc độ ổn định.

Theo ông Hà Khắc Diệp, Phó Chủ tịch UBND xã Cổ Lũng, với sự nỗ lực của các cấp, ngành, đơn vị trong tỉnh, một số thôn “lõm sóng” trên địa bàn xã như: Cao Hoong đã hoàn thành xây trạm phát sóng trong tháng 11 vừa rồi, riêng tại thôn Pốn Thành Công dù được tiếp sóng cuối tháng 9/2024, tuy nhiên hiện còn một số hộ vẫn thường xuyên bị gián đoạn và “rớt” sóng. Đối với các hộ này, để kịp thời đưa các văn bản của Trung ương, của tỉnh đến với bà con, ngoài chuyển qua các kênh mạng xã hội zalo kết nối ở các điểm trường, loa phát thanh, qua các cuộc họp thôn... thì vai trò của các già làng, trưởng bản, người có uy tín trong việc truyền tải thông tin là rất quan trọng. Dự kiến, xã sẽ phối hợp với các đơn vị viễn thông tiếp tục đầu tư hạ tầng mở rộng kết nối, hướng đến mục tiêu xóa các điểm “lõm sóng” trên địa bàn vào cuối năm 2025, trong đó có Cao Hoong và một số cụm dân cư thuộc thôn Pốn Thành Công.

Chủ trương này giúp internet về với dân bản, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa, từ đó giúp họ mở mang thêm kiến thức, học hỏi những kinh nghiệm nuôi trồng, sản xuất phù hợp với điều kiện kinh tế, thổ nhưỡng, góp phần thúc đẩy chuyển dịch từ dịch vụ viễn thông cơ bản sang dịch vụ số tại địa phương... Từ đó có cơ hội phát triển kinh tế thông qua thương mại điện tử, quảng bá sản vật địa phương ra bên ngoài địa bàn vùng cao, thu hẹp khoảng cách số giữa miền núi và miền xuôi.

Bài và ảnh: Trung Lê