Nơi tưởng nhớ công ơn vị Tướng công làng biển

Là nơi thờ tự một chiến tướng dưới thời Lê Trung Hưng, phục vụ 66 năm trong triều đình, giữ nhiều trọng trách quan trọng dưới 4 triều vua và được ban tới 13 đạo sắc phong. Quần thể Di tích lịch sử Tướng công Đại vương Lê Trung Giang (xã Hoằng Thanh, tỉnh Thanh Hóa) đã trở thành điểm đến hấp dẫn trong hành trình về với biển Hải Tiến.

Quần thể di tích tọa lạc trên diện tích hơn 10.000m2, thờ Tướng công Lê Trung Giang (thời Lê Trung Hưng), người ở thôn Đô Du xưa, thuộc xã Đống Hà, tổng Ngọc Chuế, nay là xã Hoằng Thanh, tỉnh Thanh Hóa. Hiện chưa có tài liệu nào ghi thông tin chính xác về năm sinh của ông, ông mất năm 1600.

Tướng công Lê Trung Giang, thụy là Quảng Xuyên, là người có sức lực phi thường, vì vậy Nhân dân trong vùng thường gọi là ông Đô Thống. Ông nổi tiếng về môn vật, bản tính ông cương trực, hay giúp đỡ mọi người nhất là người nghèo khổ. Sống dưới triều đại Lê Sơ lâm vào khủng hoảng nghiêm trọng, triều chính nhiễu loạn do sự nổi dậy của Mạc Đăng Dung, ông bỏ tiền chiêu tập trai tráng, rèn luyện vũ khí, quyết tâm đánh đuổi nhà Mạc.

Khi vua Lê Trang Tông chiêu mộ quân sĩ dựng lại cơ nghiệp, ông đã đem quân của mình gia nhập với quân triều đình, quyết tâm trung hưng nhà Lê. Dưới sự chỉ huy của Lê Trung Giang, đội quân trải qua nhiều trận chiến ác liệt, lập nhiều chiến công hiển hách, góp công to lớn giúp vua bình định được thế cuộc.

Là người yêu nước, thương dân, ông luôn quan tâm việc an cư của dân chúng, hướng dẫn Nhân dân đắp đê hai bờ sông Cung ngăn nước mặn, khai phá đất ruộng, giúp dân an cư, lập nghiệp. Trải qua bốn đời vua Lê, ông để lại nhiều tiếng thơm cho hậu thế, giữ nhiều chức vụ quan trọng.

Tướng công Đại vương Lê Trung Giang phục vụ 66 năm trong triều đình, giữ nhiều trọng trách quan trọng dưới 4 triều vua : Lê Trang Tông (1533 - 1548), Lê Trung Tông (1548 - 1556), Lê Anh Tông (1556 -1573), Lê Thế Tông (1573 - 1599), được 7 đạo sắc phong của vua Lê Cảnh Hưng, 6 đạo sắc phong từ vua Gia Long đến vua Lê Chiêu Thống.

Nhớ công ơn đánh giặc, giữ yên bờ cõi, bồi đắp vùng đất biển hoang sơ thành vùng dân cư đông đúc, trù phú người dân nơi đây tôn ông làm thành hoàng làng và lập đền thờ phụng. Lễ hội đền Lê Trung Giang được tổ chức vào ngày 19-2 âm lịch hàng năm, với nhiều hoạt động phong phú.

Quần thể được phối cảnh khá đẹp mắt như một bức tranh hoàn hảo với một không gian tâm linh của tiên cảnh bồng lai... Đền thờ chính có hàng trăm pho tượng sơn son thếp vàng, tọa lạc trên các bệ thờ trang nghiêm. Nổi bật hơn cả là các vị nhân thần Lê Phụng Hiểu (đời Lý), Trần Hưng Đạo (đời Trần) và Lê Trung Giang (đời Lê)...

Trong khuôn viên của di tích còn có cung thờ Đức thánh Tản Viên sơn, quần thể lăng mộ các tướng lĩnh phò tá 6 đời vua Lê, cung thờ Phật hoàng Trần Nhân Tông, chùa Linh Ứng và Thái miếu 26 đời vua, tháp Địa linh nhân kiệt, tháp Bảo Minh Quang Thắng...

Năm 1993 quần thể văn hóa và Di tích lịch sử Tướng công Đại vương Lê Trung Giang được công nhận là Di tích cấp tỉnh. Năm 2005 được Tổ chức Văn hóa, Khoa học và Giáo dục UNESCO Việt Nam công nhận và ra quyết định bảo trợ.

Với kiến trúc bề thế, rộng lớn, quần thể Di tích lịch sử Tướng công Đại vương Lê Trung Giang trở thành niềm tự hào của người dân Hoằng Thanh nói riêng và là điểm đến tâm linh hấp dẫn của du khách khi về với xứ Thanh.

Hà Đan - Hoàng Đông