Sinh viên cảnh giác trước nạn bắt cóc online

Trước sự gia tăng của thủ đoạn lừa đảo “bắt cóc online” nhằm vào sinh viên, mỗi bạn trẻ cần nâng cao ý thức phòng ngừa và hiểu biết pháp luật. Việc chủ động nhận diện và xử lý tình huống không chỉ giúp sinh viên tránh thiệt hại về tài chính mà còn bảo vệ sự an toàn cho bản thân và gia đình.

Phương Anh tìm hiểu thông tin chính thống trên mạng xã hội, trang bị kiến thức, kỹ năng ứng phó nạn bắt cóc online.

Thời gian gần đây, nhiều sinh viên trở thành mục tiêu của chiêu trò “bắt cóc online”. Chỉ bằng một cuộc gọi giả mạo, kẻ xấu có thể khiến cả gia đình rơi vào hoảng loạn, buộc phải chuyển tiền theo yêu cầu. Dù cơ quan chức năng và nhà trường đã liên tục cảnh báo, nhưng không ít bạn trẻ vẫn “sa bẫy” khi đối diện tình huống bất ngờ, do thiếu kỹ năng phân tích tình huống và xử lý vấn đề. Ngăn chặn tình trạng này, bên cạnh việc tuyên truyền của nhà trường, cơ quan chức năng, điều quan trọng nhất là sinh viên phải chủ động trang bị kiến thức, nâng cao hiểu biết pháp luật, để tự bảo vệ bản thân và chia sẻ kinh nghiệm với bạn bè.

Không đợi đến khi trở thành nạn nhân mới rút kinh nghiệm, Nguyễn Phương Anh, sinh viên năm 3, Khoa Ngoại ngữ, Trường Đại học Hồng Đức đã chủ động trang bị cho mình kiến thức để phòng tránh. Phương Anh chia sẻ: “Sau khi đọc thông tin cảnh báo về “bắt cóc online” trên mạng xã hội, em nhận thấy nguy cơ có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Bởi,chúng em thường xuyên dùng điện thoại, mạng xã hội, nếu không tỉnh táo rất dễ bị cuốn vào kịch bản giả mạo của kẻ xấu. Vì thế, em chủ động tìm đọc tài liệu chính thống, theo dõi thông tin cảnh báo, học cách xử lý từ trang tuyên truyền của nhà trường, công an phường, công an tỉnh Thanh Hóa”. Theo Phương Anh, nhờ quá trình tìm hiểu đó, em đã phần nào nhận diện các dấu hiệu lừa đảo, từ việc số điện thoại lạ, yêu cầu chuyển tiền gấp, đến giọng điệu hù dọa gây hoang mang. “Giờ đây, khi nghe bạn bè bị số lạ gọi tới với những chiêu trò tương tự, em có thể trấn an, hướng dẫn họ bình tĩnh kiểm chứng thông tin và liên hệ ngay với cơ quan chức năng. Trang bị kiến thức cho bản thân cũng là cách em góp phần bảo vệ những người xung quanh”, Phương Anh tâm sự.

Không chỉ Phương Anh, nhiều sinh viên khác cũng ý thức được rằng việc tự trang bị kiến thức là “lá chắn” hữu hiệu trước thủ đoạn lừa đảo. Nguyễn Thị Mai, sinh viên năm cuối Trường Đại học Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa, cho biết: “Sau khi nghe thông tin về một số vụ “bắt cóc online” gây chấn động, em chủ động tham khảo các văn bản pháp luật liên quan đến an ninh mạng và phòng chống tội phạm công nghệ cao. Em hiểu rằng đây là một hình thức tội phạm mới, khi đối tượng không cần tiếp xúc trực tiếp mà vẫn khiến nạn nhân rơi vào trạng thái hoảng loạn, buộc phải làm theo yêu cầu của chúng. Chính vì thế, việc nâng cao hiểu biết pháp luật và cách xử lý tình huống khẩn cấp sẽ giúp chúng em chủ động không sập bẫy”. Mai đã đăng ký theo dõi các trang chính thống của công an phường, tỉnh. Đọc kỹ thông tin và phương án hướng dẫn khi gặp tình huống tương tự từ các chuyên gia, công an, đồng thời đọc thêm các sách về văn bản pháp luật, tình huống khi được yêu cầu cung cấp thông tin cho công an. Mai chia sẻ: “Bên cạnh kỹ năng sử dụng công nghệ, sinh viên rất cần nâng cao hiểu biết pháp luật để không bị lợi dụng. Khi nắm rõ quy định, mình không chỉ tự tin hơn trong việc bảo vệ bản thân mà còn có thể tuyên truyền, chia sẻ cho bạn bè. Điều này giúp chúng em biến sự cảnh giác thành hành động thiết thực trong cộng đồng sinh viên”.

Đoàn Trường Đại học Hồng Đức tuyên truyền, nâng cao cảnh giác cho sinh viên trên các trang mạng xã hội.

Theo các chuyên gia an ninh mạng, tình trạng mạo danh và đánh cắp thông tin cá nhân đang ngày càng phức tạp. Từ thực tế, có thể thấy, đối tượng bị nhắm tới phần lớn là sinh viên và người trẻ ít kinh nghiệm sống. Với đặc điểm tâm lý tuổi mới lớn, các em rất tò mò, thích khám phá nhưng thiếu kinh nghiệm sống và kỹ năng nhận diện nguy cơ. Điểm đáng lo ngại không chỉ nằm ở việc các bạn trẻ bị dụ ra khỏi nơi cư trú, mà còn khi các em bị biến thành công cụ để lừa lại người thân, như quay video giả vết thương, đọc lời khai theo kịch bản, nói dối cha mẹ về tình trạng của mình...

Khi hiểu rõ những thủ đoạn thường gặp, nắm được quy định pháp luật liên quan đến an ninh mạng và biết cách xử lý tình huống, mỗi bạn trẻ sẽ giảm thiểu nguy cơ trở thành nạn nhân. Thực tế cho thấy, những sinh viên có ý thức chủ động tìm hiểu, tham gia các buổi tập huấn kỹ năng hoặc theo dõi nguồn thông tin chính thống thường bình tĩnh hơn, biết cách kiểm chứng và báo cáo sự việc kịp thời. Không chỉ bảo vệ bản thân, các em còn có thể chia sẻ kiến thức cho bạn bè, gia đình, tạo thành vòng tròn cảnh giác trong cộng đồng sinh viên. Đó cũng chính là bước đi thiết thực để ngăn chặn những chiêu trò “bắt cóc online” ngày càng tinh vi, khó lường.

Bí thư Đoàn Thanh niên Trường Đại học Hồng Đức, Trương Ngọc Bình cho biết: "Việc nâng cao cảnh giác trước nạn “bắt cóc online” đã được đưa vào các buổi sinh hoạt chi đoàn, trên facebook của trường, đoàn trường... Qua đó, sinh viên không chỉ được cảnh báo về thủ đoạn lừa đảo mà còn rèn luyện kỹ năng kiểm chứng thông tin, xử lý tình huống bất ngờ. Khi mỗi sinh viên biết tự bảo vệ mình thì đồng thời cũng góp phần lan tỏa tinh thần cảnh giác trong cộng đồng”.

Có thể thấy, trong bối cảnh tội phạm mạng ngày càng tinh vi, sự tỉnh táo và hiểu biết pháp luật chính là “tấm khiên” quan trọng để sinh viên tự bảo vệ bản thân, gia đình và giữ gìn môi trường học đường an toàn, lành mạnh.

Bài và ảnh: Phan Thị