Khởi nghiệp cùng nông nghiệp an toàn

Từng là cán bộ Cục thuế Thanh Hóa rồi chuyển ra Hà Nội sinh sống, nhưng anh Nguyễn Xuân Khải đã “dời phố” về quê làm trang trại tại thôn Xuân Thái, xã Yên Thọ (Yên Định). Trải qua bao khó khăn, đến nay, trang trại của anh được Trung tâm kiểm nghiệm và chứng nhận chất lượng TQC Việt Nam trao giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn hữu cơ/ORGANIC - đơn vị đầu tiên của tỉnh đạt tiêu chuẩn hữu cơ/ORGANIC Quốc gia năm 2020.

Anh Nguyễn Xuân Khải (bên phải) chủ trang trại bưởi Nguyễn Xuân xã Yên Thọ (Yên Đinh) đang giới thiệu về trang trại của mình.

Những năm trước, xứ đồng Cồn Ngọc là vùng đất hoang hóa, giao thông đi lại khó khăn, là nơi “tập kết” những đàn trâu, bò thả rong gặm cỏ. Nhiều lần về thăm quê đi qua khu vực này, anh Khải thấy tiếc và sẵn có đam mê với cây, anh đã kết nối với một người anh thân thiết cùng nhận thầu để làm chung.

Năm 2004 anh Khải tôn cao xứ đồng, đào ao thả cá, trồng đủ thứ cây như: gió bầu, xà cừ, dâu, ngô, sắn, mía... nhưng hiệu quả kinh tế mang lại không như mong đợi.

Trong một lần đến làng Diễn (quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội) thấy cây bưởi Diễn được trồng có những ưu điểm vượt trội, nhiều quả, ngon, anh đã đấu mối với Viện Nông nghiệp Việt Nam mua 100 cây về trồng thử nghiệm. Năm đầu chưa có kỹ thuật nên chỉ sống được 20 cây.

Năm 2010, bưởi Diễn ra quả, anh đánh giá mức độ phù hợp thổ nhưỡng và chất lượng quả nên quyết định tách riêng, vay mượn tiền đầu tư trồng 3.000 cây bưởi diễn trên diện tích 10 ha.

Trang trại luôn cần nhiều lao động trong khi việc thuê người rất khó khăn, nhất là việc phun thuốc trừ sâu độc hại đến mức cá trong ao cũng không thể sống nổi.

Thảm thực vật, côn trùng dưới đất làm cho cây bưởi được giữ ẩm, đất tơi xốp

Năm 2017, sau khi đọc nhiều tài liệu về nông nghiệp hữu cơ, anh Khải đã “cứu đất”, vì đất tốt hay không được quyết định bởi mật độ vi sinh vật có lợi trong đất. Những vi sinh vật, côn trùng sẽ là những “kiến trúc sư” giúp phân hủy xen - lu - lô trong lòng đất, đào bới đất thay cho con người. Cùng với đó, anh sử dụng chế phẩm EM để tưới cho cây thay vì sử dụng hóa chất độc hại thông thường mà rất nhiều hộ dân những năm trước thường dùng, đã giúp đất trong vườn bưởi ngày càng tơi xốp, giữ ẩm và tăng độ phì nhiêu, cung cấp nguồn năng lượng cho cây trồng.

Đây là hướng đi phù hợp với nhu cầu của thị trường và anh Khải đã chuyển sang trồng bưởi Diễn theo mô hình canh tác hữu cơ/ORGANIC, đó là thực hiện 8 không: không thuốc trừ sâu, không phân bón hóa học, không thuốc diệt cỏ, không sử dụng hóa chất, không thuốc kích thích, không đánh bồn và xáo xới gốc cây, không tiện gốc và cành, không quét và bón vôi vào gốc cây.

Anh Nguyễn Xuân Khải giới thiệu về trang trại của mình.

Dẫn chúng tôi đi thăm khu trang trại, anh Khải chia sẻ kinh nghiệm trồng bưởi Diễn hữu cơ/ORGANIC khác với phương thức trồng cây bưởi Diễn thông thường là dùng động vật, sinh vật biển là để mang lại chất dinh dưỡng tốt nhất cho cây, hiệu quả lâu dài, tiết kiệm nhân công. Nói thì dễ, nhưng làm mới thật kỳ công và phải thật sự tâm huyết mới làm được.

Sau hơn 4 năm thực hiện nghiêm ngặt quy trình sản xuất hữu cơ và đăng ký thương hiệu “Bưởi hữu cơ Mộc Ân”, trang trại Nguyễn Xuân của anh Khải đã được Trung tâm kiểm nghiệm và chứng nhận chất lượng TQC Việt Nam trao giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn hữu cơ/ORGANIC - đơn vị đầu tiên của tỉnh đạt tiêu chuẩn hữu cơ/ORGANIC Quốc gia năm 2020.

Nhiều năm nay vườn bưởi của gia đình không phải xới xáo, không phải tưới nước mà vẫn tạo bộ đệm sinh học cho côn trùng trú ngụ, nhất là các loại giun đất làm tơi xốp đất, phát triển xanh tốt quanh năm, sai quả, chất lượng thơm ngon, ngọt đậm, màu sắc vàng ươm.

Với 3.000 gốc bưởi Diễn, bình quân mỗi năm, trang trại cho thu hoạch khoảng 250 tấn với doanh thu đạt khoảng 3,5 tỷ đồng, trừ chi phí còn lãi hơn 1 tỷ đồng…

Trang trại đang tạo việc làm thường xuyên cho 5 - 7 lao động với thu nhập từ 6 triệu đồng/người/tháng trở lên và nhiều lao động thời vụ.

Anh Khải đã ký hợp đồng cung ứng sản phẩm bưởi cho Công ty CP Tập đoàn Grove Group - một doanh nghiệp có chuỗi phân phối nông sản sạch tại thị trường Việt Nam, phân phối độc quyền thị trường phía Nam.

Nhiều năm nay trang trại bưởi Diễn của gia đình anh Khải được nhiều hộ làm vườn, chủ trang trại trong và ngoài tỉnh đến tham quan, học tập; nhiều đoàn dã ngoại của các nhóm hộ gia đình, nhóm giáo dục cộng đồng đến tham quan…

Điều anh vui nhất là những côn trùng dưới những gốc cây bưởi bắt đầu phục hồi có lợi cho cây trồng. Mùa bưởi đơm hoa, kết trái tỏa hương thơm lừng, quả ngọt, ong, bướm, chim chóc ở đâu cũng kéo về nhìn rất vui mắt.

Qua trò chuyện, chúng tôi nhận thấy ở anh niềm đam mê khởi nghiệp rất lớn. Dù có những lúc thua lỗ, nhưng anh vẫn khắc phục được và nay đang mở rộng phát triển theo hướng trang trại du lịch sinh thái. Anh đã học hỏi và chiết suất thành công tinh dầu từ hoa bưởi, chè bưởi uống nước…

Những gốc bưởi có tuổi đời hơn 10 năm, cùng với những hàng dừa xiêm, các loại cây ăn quả khác, chim bồ câu, ao cá… đang tạo ra chuỗi sản phẩm nông nghiệp sạch, an toàn để thu hút khách và phát triển trang trại bền vững.

Lê Hà