Vững vàng nơi phên dậu (Bài 1): Ấm áp tình quân – dân

Nơi đường biên Tổ quốc, từng cột mốc, từng bản làng được giữ gìn không chỉ bằng nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát, mà bằng sự gắn bó bền chặt giữa quân và dân. Thông qua những việc làm cụ thể, thiết thực trong phát triển kinh tế, củng cố hệ thống chính trị cơ sở và bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, lực lượng Bộ đội Biên phòng (BĐBP) Thanh Hóa đang góp phần xây dựng thế trận biên phòng toàn dân vững chắc, giữ bình yên nơi phên dậu Tổ quốc.

Đồn Biên phòng Hiền Kiệt xây dựng mô hình điểm “Bản sáng vùng biên” tại bản Chiềng Căm.

Đi qua những bản làng vùng biên xứ Thanh hôm nay, khi chiều xuống, ánh đèn năng lượng mặt trời dọc các con đường bản dần bừng sáng. Trong ánh sáng dịu ấy, thấp thoáng bóng người dân trở về sau nương rẫy, trẻ nhỏ ríu rít trước hiên nhà văn hóa bản, tiếng cười xen lẫn nhịp sống yên bình. Ở nơi phên dậu Tổ quốc, sự bình yên ấy được vun đắp từ một mối quan hệ bền chặt tình quân - dân. Đó không chỉ là truyền thống tốt đẹp của dân tộc, mà còn là nền tảng vững chắc của thế trận quốc phòng toàn dân, là điểm tựa tinh thần để đồng bào các dân tộc yên tâm bám đất, bám bản, giữ gìn từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc.

Khu vực biên giới đất liền tỉnh Thanh Hóa hiện có 159 thôn, bản thuộc 16 xã, với hơn 15.720 hộ dân, trên 73.290 nhân khẩu; đồng bào dân tộc thiểu số chiếm trên 95%, gồm 6 dân tộc sinh sống. Đây là địa bàn có vị trí đặc biệt quan trọng về quốc phòng - an ninh, nhưng cũng còn không ít khó khăn, thách thức. Thực tiễn cho thấy, ở một số thôn bản giáp biên, hiệu quả hoạt động của chi bộ, tổ chức quần chúng còn hạn chế; tư tưởng trông chờ, ỷ lại vẫn tồn tại ở một bộ phận Nhân dân; nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật chưa cao; tập quán lạc hậu, tệ nạn xã hội, đặc biệt là tội phạm ma túy vẫn diễn biến phức tạp. Cơ sở hạ tầng thiếu đồng bộ, kinh tế - xã hội (KT-XH) phát triển chậm, tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo còn cao... Những khó khăn ấy ảnh hưởng trực tiếp đến việc xây dựng nền biên phòng toàn dân vững mạnh. Trước thực trạng đó, Đảng ủy, Ban Chỉ huy BĐBP tỉnh Thanh Hóa đã chủ động ban hành Nghị quyết chuyên đề số 1622-NQ/ĐU ngày 22/5/2024 và Kế hoạch số 1332/KH-BCH ngày 28/5/2024 về xây dựng mô hình điểm “Bản sáng vùng biên”. Chủ trương này cũng đã nhận được sự thống nhất cao của Thường trực Tỉnh ủy Thanh Hóa. Mục tiêu của mô hình nhằm huy động các nguồn lực xã hội tham gia phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội gắn với củng cố quốc phòng - an ninh; xây dựng nền biên phòng toàn dân, thế trận biên phòng toàn dân vững chắc; đồng thời khơi dậy tinh thần đoàn kết, tự lực, tự cường của đồng bào các dân tộc ở khu vực biên giới.

Trên cơ sở khảo sát thực tế, BĐBP tỉnh đã phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương lựa chọn 11 thôn bản của 11 xã biên giới để xây dựng mô hình điểm. Tại mỗi địa bàn, các đồn biên phòng chủ động tham mưu, phối hợp tổ chức họp chi bộ, họp Nhân dân để tuyên truyền, tạo sự đồng thuận, thống nhất trong quá trình triển khai. Không dừng lại ở tuyên truyền, BĐBP cùng Nhân dân bắt tay vào những phần việc cụ thể, thiết thực: làm cổng chào, đường bê tông, sửa chữa đường liên thôn; lắp đặt đèn năng lượng mặt trời; trang bị bàn ghế, khánh tiết cho nhà văn hóa bản; sửa chữa, xây mới phòng học ở các điểm trường; tổ chức vệ sinh môi trường, trồng cây xanh, làm đường hoa, hàng rào xanh... Những việc làm ấy từng bước làm thay đổi diện mạo các bản làng vùng biên. Tại bản Son, xã Na Mèo, mô hình “Bản sáng vùng biên” được triển khai bằng những việc làm cụ thể, gần dân. Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Na Mèo phối hợp với UBND xã và Nhân dân trong bản trồng 60 cây bằng lăng quanh nhà văn hóa, xây dựng 1 cổng chào, tổ chức tổng vệ sinh môi trường. Bản được hỗ trợ 50 thùng đựng rác, đèn năng lượng mặt trời do các đơn vị, nhà hảo tâm hỗ trợ. Song song với đó, công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân chấp hành pháp luật, không tàng trữ, sử dụng, mua bán vũ khí, vật liệu nổ được duy trì thường xuyên. Nhiều hộ dân được tạo điều kiện vay vốn phát triển sinh kế. Bản Son hiện có 78 hộ, 350 nhân khẩu, trong đó còn 34 hộ nghèo, 6 hộ cận nghèo. Hành trình “làm sáng” bản làng nơi đây vẫn còn nhiều việc phải làm, nhưng đã có những chuyển động tích cực từ sự đồng lòng quân - dân.

Ở bản Chiềng Căm, xã Hiền Kiệt mô hình “Bản sáng vùng biên” mang đến những đổi thay rõ nét. Bản có 118 hộ, 589 nhân khẩu, chủ yếu là đồng bào dân tộc Thái. Đời sống Nhân dân từng gặp nhiều khó khăn do giao thông cách trở, kinh tế chủ yếu dựa vào nông nghiệp. Về Chiềng Căm hôm nay, dễ nhận ra những con đường bản sáng - xanh- sạch, những vườn rau trước hiên nhà, những mái nhà mới khang trang. Trong căn nhà cấp 4 vừa hoàn thành đầu năm 2025, ông Vi Văn Đăng không giấu được niềm vui. Ngôi nhà trị giá hơn 300 triệu đồng được xây dựng từ nguồn hỗ trợ 80 triệu đồng theo Chỉ thị 22 của Nhà nước, cùng vốn vay và tích cóp của gia đình. Những ngày dựng nhà, cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Hiền Kiệt đã hỗ trợ ngày công, cùng gia đình đổ trần, hoàn thiện mái ấm. Không chỉ giúp dân “an cư”, BĐBP còn đồng hành trong phát triển kinh tế. Nhiều hộ đã mạnh dạn mở rộng chăn nuôi trâu, bò, lợn; trồng lúa nếp Cay Nọi, trồng luồng. Chiềng Căm hiện có 16,5ha lúa nước, hơn 200ha luồng, đời sống Nhân dân ngày càng ổn định. 56 cột đèn năng lượng mặt trời được lắp đặt dọc các tuyến đường bản không chỉ thắp sáng không gian, mà còn góp phần giữ vững an ninh trật tự.

Tính đến nay, việc triển khai mô hình “Bản sáng vùng biên” trên địa bàn khu vực biên giới, BĐBP đã huy động hơn 4,1 tỷ đồng và 3.625 lượt cán bộ, chiến sĩ tham gia; hỗ trợ Nhân dân phát triển KT-XH, củng cố chính trị cơ sở. Các đơn vị duy trì lớp xóa mù chữ; tổ chức khám bệnh, cấp thuốc miễn phí; hướng dẫn kỹ thuật sản xuất, chăn nuôi; hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi cho người dân. “Bản sáng vùng biên” không chỉ là một mô hình, mà là minh chứng sinh động cho sức mạnh của tình quân - dân, sức mạnh giữ yên từng dải biên cương. Song song với đó, các chương trình an sinh xã hội được triển khai hiệu quả. Dự án “Cán bộ, chiến sĩ Quân đội nâng bước em tới trường” giai đoạn 2021-2025 đang hỗ trợ thường xuyên 219 cháu học sinh. Chương trình “Nâng bước em tới trường - Con nuôi đồn Biên phòng” nhận nuôi 109 cháu, trong đó có 11 học sinh Lào, với mức hỗ trợ 500.000 đồng/tháng. Mỗi dịp tết đến, xuân về, hay khi thiên tai, mưa bão xảy ra, những người lính biên phòng không ngại gian khó, hiểm nguy, đưa người dân đến nơi an toàn, dựng lại nếp nhà, trao những phần quà nghĩa tình - lặng lẽ nhưng bền bỉ.

Ông Lò Khăm Thuận, Phó Chủ tịch UBND xã Hiền Kiệt khẳng định: Sự hiện diện của BĐBP nơi biên giới không chỉ mang ý nghĩa bảo vệ an ninh, chủ quyền, mà còn là chỗ dựa gần gũi, tin cậy của Nhân dân. Chính từ sự gắn bó ấy, “ý Đảng” được chuyển hóa thành “lòng dân”, tạo nên sức mạnh tổng hợp trong bảo vệ biên giới quốc gia, đồng hành cùng cấp ủy, chính quyền địa phương phát triển KT-XH, xây dựng “Bản sáng vùng biên”.

Bài và ảnh: Ngọc Huấn