Xây dựng đời sống văn hóa trong diện mạo mới

Các địa phương trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa xác định, việc xây dựng đời sống văn hóa tại các khu dân cư sau sắp xếp đơn vị hành chính là hướng tới tạo ra những không gian văn hóa chung, đảm bảo gìn giữ các giá trị văn hóa tốt đẹp vốn có. Hành trình này không chỉ đơn thuần là tiếp nối những truyền thống sẵn có, mà còn là quá trình dung hòa, đổi mới và sáng tạo để phù hợp với xu thế phát triển.

Lễ hội Mường Khô - niềm tự hào của đồng bào các dân tộc huyện Bá Thước.

Huyện Bá Thước là địa bàn sinh sống của đồng bào các dân tộc Thái, Mường, Kinh; trong đó dân tộc Mường và Thái chiếm gần 90%. Thực hiện việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã và chuẩn bị các công việc để kết thúc đơn vị hành chính cấp huyện, huyện Bá Thước đã xây dựng phương án sắp xếp 21 đơn vị hành chính cấp xã (20 xã và 1 thị trấn) để thành lập 8 xã mới. Hướng tới trở thành những “thể thống nhất” mới, đòi hỏi sự hòa hợp về lối sống, phong tục, thậm chí là cách tổ chức các hoạt động văn hóa cộng đồng. Đó là thách thức không nhỏ, song các địa phương trên địa bàn huyện cũng xác định đây là cơ hội để xây dựng một nền nếp văn hóa mới - nơi các giá trị tốt đẹp được gìn giữ, các hủ tục dần được loại bỏ và các hoạt động văn hóa cộng đồng được nâng tầm cả về hình thức lẫn nội dung.

Trưởng phòng Văn hóa, Khoa học và Thông tin huyện Bá Thước, Hà Nam Khánh cho biết: “Huyện đã tiến hành tổ chức lấy ý kiến cử tri về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã và nhận được sự đồng thuận cao, với tỷ lệ cử tri đại diện hộ gia đình đạt 92,03%. Đây là cơ sở quan trọng để các địa phương tiếp tục triển khai thực hiện việc xây dựng đời sống văn hóa ở các khu dân cư, trọng tâm là gìn giữ những nét văn hóa đặc sắc riêng của từng địa phương, đồng thời thúc đẩy sự đoàn kết, chia sẻ trong cộng đồng mới trong thời gian tới. Thời gian qua, huyện cũng đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, chú trọng tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao... qua đó thúc đẩy việc giao lưu, đoàn kết trong cộng đồng, nhằm từng bước xây dựng không gian văn hóa chung hài hòa, giàu bản sắc”.

Tại thị xã Bỉm Sơn, trên cơ sở tiếp thu ý kiến của Nhân dân và chỉ đạo, định hướng của tỉnh, sau sắp xếp sẽ thành lập 2 phường mới là Bỉm Sơn và Quang Trung. Là thị xã công nghiệp, tốc độ đô thị hóa diễn ra nhanh chóng trong những năm gần đây, việc xây dựng đời sống văn hóa tại các địa phương sau sáp nhập được thị xã đặc biệt quan tâm. Trong đó, đảm bảo vừa kế thừa những giá trị truyền thống, vừa hiện đại, năng động và nhân văn. Trưởng phòng Văn hóa, Khoa học và Thông tin thị xã Bỉm Sơn, Dương Thị Thủy cho biết: “Một trong những yếu tố quan trọng để xây dựng đời sống văn hóa trong diện mạo mới là nâng cao nhận thức và vai trò chủ thể của người dân trong mọi hoạt động văn hóa. Người dân không chỉ là đối tượng thụ hưởng mà còn là chủ thể sáng tạo và gìn giữ đời sống văn hóa ở các khu dân cư. Chính vì vậy, các nội dung phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” gắn với xây dựng nếp sống văn minh đô thị và xây dựng đô thị văn minh sẽ tiếp tục được các địa phương trên địa bàn thị xã duy trì, triển khai có hiệu quả. Cùng với đó, tích cực tổ chức các hoạt động giao lưu văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao... nhằm duy trì “dòng chảy văn hóa” trong bối cảnh mới. Đây cũng chính là cơ sở để các địa phương khơi dậy tinh thần đoàn kết, cùng nhau xây dựng đời sống văn hóa mới ở các khu dân cư trong thời gian tới”.

Với tinh thần đổi mới và khát vọng vươn lên, các địa phương trên địa bàn tỉnh đã, đang nỗ lực phấn đấu viết tiếp những trang mới trong hành trình xây dựng đời sống văn hóa. Không chỉ dừng lại ở các hoạt động bề nổi, các địa phương còn chú trọng đến việc củng cố và nâng cao chất lượng hệ thống thiết chế văn hóa. Một số địa phương trên địa bàn tỉnh như TP Thanh Hóa, TP Sầm Sơn, thị xã Bỉm Sơn, các huyện Triệu Sơn, Thọ Xuân, Quảng Xương... đã nhanh chóng triển khai rà soát, đánh giá hiệu quả sử dụng của hệ thống thiết chế văn hóa trước khi sáp nhập. Những nơi chồng chéo, không còn phù hợp hoặc không đủ khả năng đáp ứng nhu cầu của cộng đồng sẽ được nghiên cứu quy hoạch lại, xây mới hoặc nâng cấp, thuận tiện và phù hợp với nhu cầu thực tế của người dân.

Hướng tới xây dựng đời sống văn hóa trong diện mạo mới, các cấp, ngành, địa phương cần tiếp tục quan tâm, đầu tư có trọng tâm, trọng điểm cho lĩnh vực văn hóa cơ sở. Trong đó cần đặc biệt chú trọng việc sắp xếp, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác văn hóa - nhân tố quan trọng để đảm bảo thành công sự nghiệp phát triển văn hóa. Mặt khác, cần tiếp tục quan tâm thực hiện có hiệu quả phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa, nhân rộng các điển hình tiên tiến trong việc xây dựng nếp sống văn minh ở các khu dân cư... nhằm xây dựng đời sống văn hóa mới giàu bản sắc và phát triển toàn diện.

Bài và ảnh: Hoài Anh