Chinh phục những đỉnh cao mới

Ấp ủ hy vọng và niềm tin bứt phá, những năm qua học sinh Thanh Hóa không ngừng chinh phục những đỉnh cao trí tuệ mới ở lĩnh vực khoa học - kỹ thuật, khoa học - công nghệ.

Thầy, cô và nhóm tác giả đạt HCB Cuộc thi - Triển lãm quốc tế dành cho các nhà sáng tạo trẻ thế giới.

Với giải Ba cấp quốc gia Cuộc thi “Sáng tạo thanh, thiếu niên, nhi đồng” năm 2023, đây là lần thứ 2 Trường THCS Hoàng Giang (Nông Cống) có học sinh đạt giải cấp quốc gia.

Dự án khoa học “Thiết bị phát hiện rò rỉ nước, cảnh báo tự động đóng nguồn nước khi bị thất thoát” của nhóm học sinh Lê Ngọc Nhất Huy, Ngô Đăng Gia Bảo, Lê Hoàng An, Lê Sinh Hùng (Trường THCS Hoàng Giang) lần đầu tiên đạt giải Nhất cấp tỉnh Cuộc thi Sáng tạo thanh, thiếu niên, nhi đồng. Đây thực sự là niềm vui lớn của thầy và trò, qua đó khẳng định tài năng sáng tạo của học sinh trong phát triển khoa học và sự nỗ lực của giáo viên trong quá trình đồng hành, hỗ trợ học sinh. Giải thưởng đó cũng khẳng định định hướng giáo dục đúng đắn của nhà trường, khi gắn lý thuyết với thực hành, tăng cường hoạt động trải nghiệm khoa học, công nghệ. Thầy Đinh Viết Đồng, Hiệu trưởng nhà trường cho biết: “Ý tưởng sáng tạo là để phục vụ cuộc sống, vì vậy chúng luôn khuyến khích học sinh hãy quan sát cuộc sống xung quanh, lắng nghe những vấn đề trên báo đài, mạng... tìm kiếm đề tài hoặc đơn giản là cải tiến mặt hạn chế của sản phẩm. Sức sáng tạo của học sinh sẽ là yếu tố quyết định tạo nên sự thành công cho sản phẩm”.

Đặc biệt, chuyến đi nhận giải thưởng tại Hà Nội đã “mở mang” kiến thức rất nhiều cho thầy và trò nhà trường khi được giao lưu, đối thoại kinh nghiệm với học sinh, giáo viên đến từ khắp mọi miền Tổ quốc, được nghe ý kiến, lời khuyên của các chuyên gia là những nhà khoa học - kỹ thuật, những học sinh thành đạt từ cuộc thi hoặc có kinh nghiệm thi quốc tế, được tận mắt nhìn ngắm những dự án khoa học tiêu biểu... “Tất cả những điều đó không những gây hứng thú mà còn là động lực cho thầy và trò nhà trường. Chúng tôi cũng nhận biết được xu hướng của những sản phẩm khoa học - kỹ thuật ngày nay, những vấn đề đang mong mỏi khoa học giải quyết. Những điều này sẽ giúp sản phẩm khoa học tiếp theo ngày càng hoàn thiện hơn theo hướng công nghệ, để có thể vươn ra những cuộc thi khoa học thế giới, chinh phục những đỉnh cao mới”, thầy Đồng cho biết thêm.

Giải thưởng cấp quốc gia là mục tiêu chinh phục của học sinh các trường. Làm được điều này, Trường THCS Hoàng Giang không những khẳng định thành tích mà còn tìm được hướng đi giáo dục đúng đắn, coi trọng sự sáng tạo của học sinh.

Năm 2023, lần đầu tiên học sinh Thanh Hóa đạt giải cao tại Cuộc thi - Triển lãm quốc tế dành cho các nhà sáng tạo trẻ thế giới (WYIE 2023) tổ chức thủ đô tại Kuala Lumpur (Malaysia) và các giải đặc biệt dành cho đề tài xuất sắc do Hiệp hội Sở hữu Trí tuệ và Sáng chế thế giới (WIIPA) Đài Loan (Trung Quốc) và Tổ chức phát minh và bằng sáng chế sinh viên Hồng Kông, KSHIP trao tặng. Hai dự án đạt Huy chương Bạc tại triển lãm, là: mô hình “Bè nổi hình lục giác trồng cây thủy sinh làm từ chai nhựa tái chế góp phần lọc nước ô nhiễm tại các con sông và tạo cảnh quan trong khu dân cư, đô thị” và mô hình “Chế tạo đồng phục học sinh tích hợp phao cứu sinh tự động góp phần giảm thiểu tai nạn đuối nước trong học sinh các cấp” là thuộc về học sinh hai Trường THPT Hoằng Hóa 1 và Trường THPT Hoằng Hóa 4 (Hoằng Hóa). Đây cũng là lần đầu tiên của hai trường vinh dự đạt giải khoa học quốc tế.

Được biết, cuộc thi triển lãm thu hút gần 300 phát minh sáng tạo đến từ 50 đoàn thuộc 13 quốc gia trên thế giới tham gia. Hội đồng giám khảo quốc tế là các giáo sư, các nhà khoa học đầu ngành của các nước. Hội đồng giám khảo đã chọn ra được những đề tài xứng đáng để trao giải theo các tiêu chí của cuộc thi đặt ra là: tính mới, tính sáng tạo, khả năng ứng dụng cao vào thực tế.

Cô Nguyễn Lan Phương, giáo viên Trường THPT Hoằng Hóa 4, người hướng dẫn đề tài, cho biết: Những năm qua, phong trào nghiên cứu khoa học trong học sinh nhà trường được phát động rộng rãi, được học sinh hưởng ứng nhiệt tình. Sáng kiến của học sinh không ngừng đổi mới, gắn liền với công nghệ, khắc phục khiếm khuyết sản phẩm, hướng đến sự trọn vẹn và mang tính ứng dụng cao. Điều đó đã khiến các mô hình được đánh giá cao, đạt được nhiều giải thưởng danh giá trong và ngoài nước. Đây chính là động lực to lớn để thầy và trò tiếp tục chinh phục những đỉnh cao trong học tập và nghiên cứu tiếp theo.

Ở các khu vực “điểm” về giáo dục trong tỉnh đã và đang quan tâm, dành nhiều nguồn lợi cho phát triển khoa học - công nghệ. Theo đó, học sinh cũng đạt được những giải thưởng quốc tế quan trọng, góp phần làm “giàu” thêm bảng thành tích của trường, đồng thời tạo tiền đề cho học sinh tiếp tục chinh phục những cuộc thi quốc tế khác.

Thi đấu tại giải vô địch VEX IQ Robotics toàn quốc.

Ở lĩnh vực khoa học - công nghệ, học sinh xứ Thanh chinh phục thành công “Giải vô địch VEX IQ Robotics toàn quốc”. VEX IQ Robotics là giải đấu robotics quy mô lớn, giúp học sinh học tập và thực hành các kiến thức liên quan tới khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học. Năm 2023, Trường THCS thị trấn Lang Chánh (Lang Chánh) là trường duy nhất ở Thanh Hóa ghi danh ở trận chung kết cuộc thi.

Giải đấu năm 2023 có 162 đội chơi đăng ký tham gia với hơn 700 thí sinh từ 169 trường tiểu học, THCS tại 33 tỉnh, thành phố trên cả nước. Các đội thi tranh tài tại hai thử thách chính: thử thách kỹ năng robot và thử thách liên minh. Tuy đây là lần đầu tiên tham dự, nhưng Trường THCS thị trấn Lang Chánh đã xuất sắc dành thứ hạng 18/115 khối học sinh THCS.

Em Nguyễn Ngọc Hùng, học sinh trong đội tuyển tham dự cho biết: “Tham gia cuộc thi em không những có thêm nhiều kiến thức về khoa học- công nghệ, nhất là về lập trình robot mà còn phát triển các kỹ năng mềm cần thiết cho tương lai như kỹ năng tư duy máy tính, giải quyết vấn đề và kỹ năng làm việc nhóm”. Được biết, sau cuộc thi này, Hùng đã tham gia nhiều dự án khoa học khác và đạt giải cao tại các cuộc thi “Sáng tạo thanh, thiếu niên, nhi đồng”, “Khoa học - kỹ thuật dành cho học sinh THCS”...

Trường THCS Lang Chánh là trường miền núi, còn nhiều khó khăn. Song những thành tích mà trường nắm giữ về khoa học - kỹ thuật khiến nhiều trường THCS trong tỉnh ngưỡng mộ. Việc chinh phục những cuộc thi khoa học - kỹ thuật đã và đang mang lại hứng thú học tập lớn cho học sinh nhà trường. Bằng chứng là ngày càng có nhiều đề xuất ý tưởng từ học sinh, số dự án đạt giải cấp huyện, tỉnh cũng ngày càng tăng.

Tùy vào điều kiện thực tế của mình, mỗi trường sẽ có một mục tiêu phấn đấu, chinh phục “đỉnh cao”. Điều này không những khiến cả thầy và trò được “mở mang” với nhiều kiến thức khó, mới, hiện đại, xây dựng uy tín nhà trường mà quan trọng đây là động lực để các thế hệ học sinh tiếp bước và chinh phục những đỉnh cao mới.

Bài và ảnh: Vân Anh