Để trẻ có một kỳ nghỉ hè đáng nhớ

Một năm học đã trôi qua với biết bao nhiêu niềm vui nỗi buồn, những giờ học căng thẳng, những buổi học thêm môn này nối môn kia không kịp ăn bữa cơm chiều. Và giờ là thời gian để các cô cậu học trò xả hơi, thư giãn, được làm những điều mình thích.

Một hoạt động của “Học kỳ trong quân đội” do Trung tâm Thanh thiếu nhi Thanh Hóa tổ chức (ảnh chụp năm 2024).

1. Chỉ tưởng tượng ngày nào cũng được lên thư viện là Lê Trịnh Minh Dũng (Trường THPT Hàm Rồng, TP Thanh Hóa) đã thấy vui rồi. Trong năm học, thỉnh thoảng Dũng cũng đến Thư viện tỉnh nhưng chủ yếu ngồi ở phòng học. Còn những dịp hè là em lại vào phòng đọc.

Theo thông tin từ Thư viện tỉnh, mùa hè năm 2025, để tổ chức hoạt động phát triển văn hóa đọc, thư viện phối hợp với đoàn thanh niên Trường Đại học Hồng Đức. Bắt đầu từ ngày 6/6 đến ngày 22/8, mỗi thứ 6 trong tuần là một nội dung như: “Cùng nhau đọc sách - Khám phá tri thức”; “Cùng em vẽ tranh theo nhân vật trong sách”; “Em hóa thân thành nhân vật trong sách em yêu thích”; “Khéo tay hay làm”; “Giao lưu các câu lạc bộ cờ vua, cờ tướng”; “Kể chuyện theo sách”; “Cùng em tìm hiểu kỹ năng thoát hiểm, đuối nước, tham gia giao thông...”; “Đi tìm giọng đọc truyện truyền cảm nhất”; “Tìm hiểu về lịch sử qua trang sách”; “Đi tìm giọng ca nhí”... Phòng đọc thiếu nhi với diện tích gần 200m2, thiết kế theo không gian mở, phong cách hiện đại, với khoảng 40.000 bản sách thuộc các thể loại như truyện tranh, sách tham khảo... thoải mái cho các em học sinh lựa chọn những cuốn sách yêu thích và vị trí thích hợp để khám phá tri thức. Em Lê Đức Minh, học sinh lớp 7, Trường THCS Trần Mai Ninh (TP Thanh Hóa), nói rất hào hứng: Dù ở nhà có khá nhiều sách, nhưng đến đây, mọi người đều tập trung đọc sách, cũng là động lực để em rèn luyện sự kiên nhẫn, đồng thời ở đây vừa mát, vừa nhiều sách truyện tranh, tha hồ đọc.

Chị Thiều Thị Nghĩa, Trưởng Phòng Phục vụ bạn đọc – Thư viện tỉnh Thanh Hóa, cho biết: "Để thu hút nhiều người đến thư viện, chúng tôi thường xuyên thay đổi phương thức phục vụ. Từ đó góp phần khuyến khích phát triển văn hóa đọc. Bởi quan điểm của chúng tôi, chỉ cần các em nhỏ hình thành thói quen đọc sách, tránh xa hoặc hạn chế sử dụng thiết bị điện tử..., đó là mùa hè ý nghĩa rồi".

2. Để chuẩn bị cho con mùa hè thật bổ ích, gia đình chị Lê Thị Hòa (phường Đông Vệ, TP Thanh Hóa) đã đăng ký cho em Quốc Thịnh, học sinh lớp 8, Trường THCS Lê Lợi tham gia học kỳ trong quân đội 2025 do Trung tâm Thanh thiếu nhi Thanh Hóa tổ chức. Chia sẻ quan điểm của mình, chị Hòa cho biết: "Tôi đăng ký cho con trai tham gia đợt đầu từ ngày 13/6 đến 22/6. Đây cũng là thời điểm con đủ lớn để trải nghiệm kỷ luật thép, bản lĩnh, tự tin, tự lập của người chiến sĩ quân đội Nhân dân Việt Nam ở Trung đoàn 266 - Sư đoàn Bộ binh 341 (phường Nguyên Bình, thị xã Nghi Sơn); học thêm kỹ năng phòng tránh đuối nước, thoát hiểm khi hỏa hoạn, quản lý thời gian, đồng thời có ý thức trách nhiệm với bản thân và người thân".

Cô La Linh Trang ở bộ phận tiếp nhận hồ sơ và tư vấn, Trung tâm Thanh thiếu nhi Thanh Hóa, cho biết: Từ nhiều năm nay, chương trình học kỳ trong quân đội luôn được phụ huynh và học sinh quan tâm khi mùa hè đến. Theo kế hoạch hè năm 2025, trung tâm sẽ tổ chức hai đợt với số lượng dự kiến có tổng khoảng 300 học sinh từ 9 - 15 tuổi. Để bảo đảm công tác tổ chức chương trình hiệu quả an toàn và đúng định hướng, Trung tâm Thanh thiếu nhi tỉnh đã tổ chức buổi tập huấn dành riêng cho đội ngũ điều phối viên - lực lượng chủ lực, đóng vai trò kết nối giữa ban tổ chức và các tiểu đội, giữ gìn kỷ luật, điều hành hoạt động, đồng thời là người đồng hành, hỗ trợ xuyên suốt quá trình rèn luyện của chiến sĩ nhí trong môi trường quân đội.

“Bạn bè tôi khi cho con tham gia học kỳ trong quân đội về đều nhận thấy sự trưởng thành của con em mình trong cả suy nghĩ và hành động. Trong khoảng thời gian 10 ngày, các “chiến sĩ nhí” không chỉ được trang bị những kiến thức cơ bản về kỹ năng sống, kỹ năng sinh hoạt tập thể, rèn luyện tính kỷ luật; giáo dục đạo đức, nhân cách, lối sống... mà từ đó dần khơi dậy lòng yêu nước, lòng tự hào dân tộc trong lớp trẻ", chị Hòa cho biết thêm.

Ngoài học kỳ trong quân đội, khóa tu mùa hè... nhiều phụ huynh lại lựa chọn cho con tham gia các lớp học bơi, học vẽ, học nhảy...

3. Và thế là mùa hè đã đến. Những sớm mai không còn tắc đường, những hoàng hôn cha mẹ không còn thấp thỏm giờ đón con. Trẻ được nghỉ học, ngay lập tức vợ chồng chị Kiều Hoa, hiện công tác tại Thế giới di động, địa điểm số 418 Bà Triệu đưa 2 đứa con về quê với ông bà.

Tham gia “Học kỳ trong quân đội” trẻ nhỏ được các chú bộ đội dạy kỹ năng băng bó cứu thương.

Chị Hoa chia sẻ rất thật: "Thời chúng tôi, về quê là được chạy trên những con đường đất, được nằm trên những thảm cỏ; được thả hồn theo những cánh diều, được tắm sông, được đằm mình trong những trận mưa rào... trèo từ cây này sang cây khác để tìm quả đào, quả cóc đang dần chín; vặt những quả táo chua, rồi giật mình nghe tiếng chó sủa, bồi hồi nhận ra thanh âm của tiếng dế, tiếng ve, tiếng xạc xào cây lá trong vườn... Quê bây giờ đổi thay nhiều, trẻ nhỏ ít được “thả cửa” nhưng dù sao thì không khí xung quanh mát mẻ, cây cối đầy vườn, trẻ con nhiều... khiến trẻ không cô đơn, buồn chán".

Chị Hoa cho biết: Năm nào cũng vậy, mấy ngày đầu là các con khó chịu lắm. Những cơn nghiện điện thoại, những nỗi sợ chó, sợ mèo và vô vàn những vết côn trùng đốt... rồi cũng sẽ qua, để lại là làn da rám nắng, tóc hoe hơn và đặc biệt là đôi mắt tinh anh vì hưởng nắng gió thiên nhiên.

Theo thạc sĩ tâm lý - giáo dục Nguyễn Thị Thúy Hằng, nghỉ hè là thời gian quan trọng để trẻ nghỉ ngơi, thư giãn và có điều kiện phát triển các kỹ năng sống khác. Nếu như cha mẹ cứ cố gắng nhồi nhét kiến thức, “nhốt” trẻ giữa bốn bức tường sẽ dễ gây ảnh hưởng đến sự phát triển tâm, sinh lý của trẻ. Đã gọi là kỳ nghỉ hè thì phải tạo cho trẻ có không gian vui chơi đúng nghĩa. Kỳ nghỉ ở đây không có nghĩa là nghỉ ngơi, ngồi yên một chỗ. Đây là thời gian cho các em trau dồi những trải nghiệm thực tế như: lên núi, xuống biển, hòa mình vào thiên nhiên, tham gia các hoạt động thể dục thể thao và các hoạt động xã hội, tìm hiểu văn hóa bổ ích khác.

Tất nhiên, không phải đứa trẻ nào cũng may mắn có quê để về, có ông bà còn khỏe mạnh để bố mẹ yên tâm gửi con... Tôi biết nhiều cậu thanh niên chỉ quanh quẩn trong nhà, người bạn thân nhất là chiếc máy điện thoại, máy tính... đến nỗi không biết tàu lá chuối hình thù gì, chưa một lần ăn quả bàng... Nếu phụ huynh không dám bỏ thời gian, bỏ tiền bạc để “mua” mùa hè ý nghĩa thì sẽ là thiệt thòi cho con trẻ. Thời gian thơ ấu không nhiều, những kỷ niệm cũng không dễ gì có được... Và sẽ ra sao nếu sau này lớn lên con chẳng có chuyện gì để kể, để cười và để nhớ?

Thậm chí với những bạn nhỏ thành phố, có thể ngoài thời gian buổi chiều phụ huynh cho con ra công viên chơi, đến bể bơi tắm... thời gian trong ngày thì động viên con mỗi tuần đọc một cuốn sách rồi kể lại cho bố mẹ nghe, hỏi con những chi tiết hay, những điều con chưa thích ở nhân vật A, nhân vật B... Sau đó có phần thưởng cho con, đó là những món quà chỉ có riêng ở mùa hè.

Sẽ không dễ để có mùa hè như trong truyện cổ tích, nhưng 3 tháng hè ý nghĩa, an toàn, không hề khó. Chỉ cần mỗi phụ huynh, tùy theo năng lực, điều kiện kinh tế, hoàn cảnh sống... có kế hoạch sắp xếp để chơi với trẻ và cho trẻ chơi với bạn, với người thân... rèn luyện những thói quen tích cực, chủ động là đã giúp con trưởng thành hơn mỗi ngày.

Bài và ảnh: Bảo Anh