Hướng đi nào cho du lịch bảo tàng? (Bài 2): Doanh nghiệp lữ hành nói gì?

Doanh nghiệp lữ hành là một trong những cầu nối quan trọng, giúp du khách biết đến và quyết định địa điểm tham quan. Tuy nhiên, thực tế hầu hết các đơn vị lữ hành trên địa bàn tỉnh chưa mặn mà, thậm chí không quan tâm trong việc xây dựng tour tham quan bảo tàng, cũng như nối tour từ các điểm đến khác về đây.

Tính chất điểm đến chưa thu hút số đông

Trong khi văn hóa đi tham quan bảo tàng là một xu thế du lịch văn minh ở nhiều quốc gia trên thế giới như: Anh, Pháp, Mỹ, Nhật... Còn tại Việt Nam, theo thống kê của Bộ VH,TT&DL, hiện có trên 160 bảo tàng (126 bảo tàng công lập và 36 bảo tàng ngoài công lập). Các thiết chế văn hóa đặc biệt này đang là nơi lưu giữ và phát huy giá trị của hơn 3 triệu tài liệu hiện vật, 120 hiện vật là báu vật quốc gia. Tuy nhiên, đến nay hình thức du lịch này tại Thanh Hóa nói riêng, các địa phương khác trong cả nước nói chung vẫn chưa phổ biến.

Đến với Bảo tàng tỉnh Thanh Hóa, hiện lưu giữ, bảo quản gần 30.000 hiện vật, trong đó có nhiều sưu tập hiện vật độc đáo, quý hiếm, được các chuyên gia trong nước và quốc tế đánh giá cao như: sưu tập hiện vật thời Tiền - Sơ sử, sưu tập vũ khí Đông Sơn, sưu tập gốm Tam Thọ, sưu tập tiêu bản các loài thú quý hiếm. Đặc sắc và tiêu biểu nhất là sưu tập trống đồng với số lượng lớn nhất trong cả nước. Đồng thời hệ thống kho liên tục được bổ sung tư liệu, hiện vật mới có giá trị.

Đặc sắc là thế, tuy nhiên vào những ngày cuối tuần, khi các điểm đến du lịch trên địa bàn tỉnh thu hút lượng lớn khách, Bảo tàng tỉnh Thanh Hóa lại ở trong tình trạng vắng khách tham quan. Kể đến những bảo tàng khác như: Bảo tàng Hoàng Long (phường Đông Hương, TP Thanh Hóa), Bảo tàng cổ vật gốm Tam Thọ (xã Quảng Thịnh, TP Thanh Hóa) cũng trong tình trạng tương tự.

Bà Phạm Hoài Thương - Giám đốc Công ty TNHH Thương mại Du lịch quốc tế Eagle (TP Thanh Hóa) khẳng định, hiện nay đa số khách đi du lịch với mục đích khám phá những điều mới mẻ, hấp dẫn, thú vị của điểm đến, mang tính chất giải trí. Trong khi đó, tại Thanh Hóa các bảo tàng đều thuộc loại hình lịch sử xã hội, không có bảo tàng lịch sử tự nhiên hoặc bảo tàng chuyên ngành. Mặt khác, nếu đối chiếu với một số bảo tàng quốc tế, các bảo tàng ở Việt Nam nói chung, Thanh Hóa nói riêng đang có cách xây dựng nội dung khá truyền thống, gò bó trong một khuôn khổ, không gian trưng bày nhất định... chưa làm phong phú và hấp dẫn nội dung trưng bày, thu hút khách tham quan.

Mặc dù đã có rất nhiều đổi mới, nâng cao chất lượng phục vụ khách tham quan, đẩy mạnh các chương trình kích cầu, kết nối với hệ thống phòng giáo dục, trường học các địa phương để tổ chức các buổi tham quan chuyên đề, thậm chí các bảo tàng trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa còn là điểm đến không thu phí đối với du khách... Thế nhưng, dường như mọi cố gắng chỉ mới tháo gỡ được một phần nhỏ của vấn đề.

Anh Nguyễn Minh Hiệu - HDV Công ty Cổ phần Du lịch quốc tế Hữu Nghị (TP Thanh Hóa) cho rằng, thực tế hiện nay Bảo tàng tỉnh Thanh Hóa và một số bảo tàng tư nhân khác trên địa bàn tỉnh có thu phí tham quan hay không đến nay không còn là vấn đề quan trọng. Vấn đề chính là tính chất của điểm đến. Sau đó là các dịch vụ du lịch kèm theo hầu như chưa có; công trình của các bảo tàng xây dựng chưa đủ phát huy công năng, đón tiếp, phục vụ khách; ứng dụng công nghệ thông tin tại các bảo tàng còn hạn chế... Do đó, lượng khách và đối tượng khách đến tham quan bảo tàng trong thời gian qua phần nào cho thấy mức độ hấp dẫn của điểm đến.

Doanh nghiệp lữ hành “khó” vào cuộc

Thực tế cho thấy, bất cứ điểm đến du lịch nào muốn thu hút được lượng khách lớn, ổn định đều cần có sự vào cuộc tích cực của các đơn vị lữ hành, đặc biệt là những hãng lữ hành thương hiệu. Tuy nhiên, với hàng loạt “rào cản”, cho đến nay phần lớn các đơn vị lữ hành trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa vẫn chưa quan tâm đến du lịch bảo tàng, phần còn lại, một số đơn vị lữ hành mặc dù đã triển khai xây dựng, thiết kế tour đến bảo tàng trên địa bàn tỉnh, thế nhưng việc đưa vào chào bán tour lại chưa thu hút khách hàng.

Ông Nguyễn Tiến Giáp - Giám đốc Công ty Du lịch Thanh Hoa (TP Thanh Hóa) khẳng định, hiện tại vẫn chưa có bất cứ cuộc khảo sát nào dành cho các doanh nghiệp lữ hành đến các bảo tàng trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa. Tuy nhiên, với thực trạng hiện tại, nếu có khảo sát cũng khó để thu hút sự quan tâm của các doanh nghiệp. Đối với Thanh Hóa Travel, đến nay chưa triển khai xây dựng bất cứ tour du lịch nào liên kết điểm đến với Bảo tàng tỉnh hoặc những bảo tàng khác trên địa bàn tỉnh. Bởi đây là điểm đến phù hợp với 2 nhóm đối tượng chính đó là học sinh, sinh viên và nghiên cứu. Trong khi đó, nếu những nhóm đối tượng này đi du lịch, tham quan bảo tàng đều tự túc xây dựng chương trình riêng. Do đó, nếu có xây dựng, chào bán tour cũng không có khách.

Theo thống kê của Vidotour, lượng khách chọn bảo tàng là nơi tham quan (một số bảo tàng tiêu biểu trong cả nước) chỉ chiếm khoảng 30% tổng số khách. Chính vì vậy, khi đưa vào sản phẩm tour, đơn vị lữ hành phải chọn những điểm đến phù hợp. Việc giới thiệu bảo tàng là điểm đến tham quan sẽ căn cứ vào thị hiếu của khách. Trong khi đó, thực tế nhiều bảo tàng nhà nước vẫn chưa quan tâm đến vấn đề làm du lịch.

Có thể nói, việc thu hút sự quan tâm của các đơn vị lữ hành đưa khách đến bảo tàng, nguyên nhân không nằm ở chính họ. Bởi việc có thêm một sản phẩm du lịch, thêm một điểm đến hấp dẫn, “đổi món” cho du khách luôn được các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ lữ hành quan tâm. Do đó, cách làm ra sao để thu hút, hấp dẫn số đông khách đến bảo tàng cũng chính là cách giải quyết cơ bản để thu hút sự vào cuộc của các doanh nghiệp lữ hành.

Hoài Anh