Vĩnh Lộc khó khăn trong phát triển sản phẩm truyền thống gắn với du lịch cộng đồng

Với xu thế phát triển du lịch xanh, loại hình du lịch dựa vào cộng đồng ngày càng trở nên phổ biến, huyện Vĩnh Lộc tìm hướng đi mới trong việc tập trung xây dựng và phát triển sản phẩm truyền thống với phát triển du lịch cộng đồng. Tuy nhiên, sau một thời gian triển khai, mục tiêu mà huyện Vĩnh Lộc đặt ra ngày càng khó trở thành hiện thực.

Không có khách, sản phẩm truyền thống bế tắc

Với tiềm năng, lợi thế phát triển du lịch cộng đồng không thua kém gì một số điểm đến nổi tiếng trong cả nước như Huế hay Hội An, chính vì vậy huyện Vĩnh Lộc đã sớm xây dựng đề án “Phát triển du lịch dựa vào cộng đồng huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa”. Mục tiêu là bảo tồn và phát huy giá trị các di tích văn hóa lịch sử, danh lam thắng cảnh nổi tiếng trong huyện gắn với phát triển du lịch. Cùng với đó, khai thác, phát triển nhằm đa dạng hóa sản phẩm, đặc biệt tạo điểm nhấn cho du lịch địa phương, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo việc làm, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần nhân dân trong huyện, đặc biệt là tại các điểm du lịch.

Trong đó trước mắt huyện tập trung phát triển tại 2 vùng: xã Vĩnh Tiến, xã Vĩnh Long, xã Vĩnh Quang (vùng bao gồm Thành Nhà Hồ và các di tích thuộc quần thể Thành Nhà Hồ) và xã Vĩnh Hùng, xã Vĩnh An (vùng bao gồm làng Bồng Trung, Bồng Thượng, Phủ Trịnh, chợ Bồng Cổ, bến đò Kênh Thôn, Nghè Vẹt, chùa Báo Ân, làng nghề chế tác đá xã Vĩnh Minh, thắng tích Kim Sơn - Tiên Sơn).

Với sản phẩm du lịch cộng đồng mà huyện đã và đang triển khai xây dựng, thị trường khách hướng tới là khách du lịch nội địa, tập trung các đối tượng như: khách du lịch tìm hiểu văn hóa, lịch sử, cách mạng; khách du lịch sinh thái; khách du lịch tâm linh; khách yêu thích du lịch cộng đồng, tìm hiểu văn hóa truyền thống vùng miền; nghiên cứu chữ cổ Hán Nôm, di chỉ khảo cổ học... Cùng với đó là thị trường khách quốc tế đến từ Tây Âu và một số nước Đông Nam Á.

Nhằm thu hút du khách, cùng với việc đẩy mạnh liên kết các điểm đến trên địa bàn huyện và các địa phương lân cận... huyện còn chú trọng xây dựng sản phẩm truyền thống của địa phương, qua đó tạo ra sản phẩm quà quê đặc trưng, đồng thời tạo ra những mô hình để du khách có thể tham quan, mua sắm trực tiếp.

Kể từ khi triển khai đề án “Phát triển du lịch cộng đồng huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa”, xã Vĩnh Long đã khuyến khích người dân trồng cây rau má - một giống cây “đặc trưng” của xứ Thanh. Để phát triển loại cây trồng này, cùng với sự quan tâm của xã Vĩnh Long, huyện Vĩnh Lộc còn đầu tư máy hút chân không để giúp nông dân bảo quản rau má khô, đồng thời hỗ trợ người dân quảng bá và kết nối sản phẩm. Tuy nhiên, trước thực trạng phát triển du lịch cộng đồng “không mấy khả quan” việc sản xuất sản phẩm vẫn chưa đạt được kết quả như kỳ vọng, diện tích ngày càng bị thu hẹp do đầu ra chưa ổn định.

Xã Vĩnh An - một trong những địa phương nằm trong vùng phát triển du lịch cộng đồng của huyện nhưng theo chia sẻ của Bí thư Đảng ủy xã Vĩnh An - ông Trịnh Ngọc Gấm thì mặc dù được thiên nhiên ban tặng cho một quần thể danh lam thắng cảnh, hang động đẹp song, đến nay công tác thu hút đầu tư phát triển du lịch vẫn còn nhiều hạn chế. Thực tế quần thể du lịch này vẫn mới chỉ dừng lại ở tiềm năng chứ chưa đem lại thế mạnh kinh tế du lịch cho xã. Vài năm gần đây, xã đã chú trọng đến việc trồng cây ấu gắn với phát triển du lịch. Song, sản phẩm thu hoạch chỉ theo vụ và sản lượng còn ít và chưa trở thành nguồn hàng phục vụ cho khách du lịch.

Cần có những giải pháp căn cơ

Bà Đỗ Thị Loan - Trưởng phòng VHTT huyện Vĩnh Lộc cho biết, theo kế hoạch thực hiện đề án “Phát triển du lịch dựa vào cộng đồng huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa”, trước hết huyện sẽ tập trung phát triển du lịch gắn với những sản phẩm truyền thống, thí điểm tại một số cụm du lịch bao gồm các xã Vĩnh Quang, Vĩnh Tiến, Vĩnh Long... qua đó rút kinh nghiệm, nhân rộng trên toàn huyện. Tuy nhiên, đến nay loại hình du lịch cộng đồng vẫn chưa thể hình thành rõ nét, sản phẩm truyền thống vẫn chỉ dừng lại ở sản phẩm Chè lam Phủ Quảng. Đối với vùng trồng rau má, hay củ ấu kết quả không như mong đợi, đến nay diện tích ngày càng bị thu hẹp do đầu ra không đảm bảo.

Cũng theo bà Loan, có 2 nguyên nhân quan trọng dẫn đến thực trạng như hiện nay đó là nguồn kinh phí đầu tư cho du lịch còn hạn chế, chưa thu hút được nhà đầu tư. Ngay cả đối với một trung tâm du lịch như Thành Nhà Hồ thì đến nay lượng khách còn chưa ổn định, ảnh hưởng tới việc phát triển du lịch cộng đồng ở các điểm khác.

Theo kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết số 08 của Bộ Chính trị về phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn và Nghị quyết của Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Vĩnh Lộc về phát triển du lịch giai đoạn 2016 - 2020, định hướng đến năm 2030, huyện Vĩnh Lộc phấn đấu đến năm 2020, du lịch trở thành ngành có đóng góp cao vào tỷ trọng kinh tế của huyện, đồng thời đưa huyện trở thành một trong những trọng điểm du lịch của tỉnh Thanh Hoá vào năm 2030.

Thế nhưng để biến những mục tiêu thành hiện thực lại cần có những giải pháp căn cơ, mang tính đột phá trong thời gian tới. Trong đó, trước hết huyện cần đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền, quảng bá về tiềm năng du lịch một cách bài bản; đầu tư nguồn nhân lực; xây dựng cơ sở hạ tầng, kèm theo chiến lược phát triển dịch vụ thương mại, công nghiệp, dịch vụ - du lịch; quan tâm, mời gọi các nhà đầu tư, doanh nghiệp có khả năng, kinh nghiệm trong lĩnh vực phát triển du lịch vào đầu tư... Đặc biệt cần chọn ra những sản phẩm đặc trưng cũng như loại hình du lịch chủ lực của địa phương, từ đó tập trung xây dựng và phát triển trong thời gian tới.

Hoài Anh