Gắn đào tạo văn hóa với nghề nghiệp

Là huyện miền núi còn nhiều khó khăn, tỷ lệ học sinh sau THCS không theo học THPT ở Như Xuân những năm trước đây tương đối cao. Trước thực trạng đó, Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên (GDNN-GDTX) huyện đã nỗ lực thay đổi tư duy tiếp cận giáo dục, không chỉ dừng lại ở việc truyền đạt kiến thức văn hóa mà còn chú trọng đào tạo nghề để học sinh có tay nghề, kỹ năng khi ra trường.

Học sinh học nghề may thời trang tại Trung tâm GDNN-GDTX huyện Như Xuân.

Theo báo cáo sơ kết học kỳ I năm học 2024-2025, trung tâm có 377 học sinh (tăng hơn 100 em so với cùng kỳ năm trước), phần lớn học sinh là người dân tộc thiểu số (263 em). Việc lồng ghép đào tạo nghề vào chương trình học văn hóa không chỉ giúp học sinh giảm bớt áp lực học tập mà còn tạo động lực để các em gắn bó hơn với việc học. Điều đáng ghi nhận là tỷ lệ học sinh chuyên cần và ý thức học tập tại các lớp văn hóa - học nghề của Trung tâm GDNN-GDTX Như Xuân đều đạt cao. Trong học kỳ I năm học 2024-2025, 90,5% học sinh xếp loại học lực khá trở lên, 90,2% xếp loại rèn luyện tốt. Đây là con số đáng ghi nhận với một trung tâm vốn gặp nhiều khó khăn về cơ sở vật chất và chất lượng đầu vào.

Cùng với việc dạy văn hóa cấp THPT theo chương trình GDTX, trung tâm còn tổ chức đào tạo nghề trung cấp với các ngành nghề thiết thực như: Nghiệp vụ nhà hàng, may thời trang, chế biến món ăn, chăm sóc sắc đẹp... Trong học kỳ I, trung tâm mở được 4 lớp nghề với 176 học viên, tổ chức thi tốt nghiệp cho 2 lớp, đồng thời duy trì 3 lớp nghề đang học năm thứ 2 với 103 em. Ngoài ra, trung tâm còn phối hợp mở 4 lớp đào tạo nghề ngắn hạn cho lao động nông thôn tại các xã, thu hút hơn 100 học viên tham gia.

Trao đổi với chúng tôi, cô giáo Vi Thị Lan, phó giám đốc trung tâm cho biết: “Chúng tôi xác định rõ nhiệm vụ không chỉ là dạy văn hóa mà còn phải dạy nghề, giúp học sinh có thêm cơ hội sau khi tốt nghiệp. Nhiều em sau khi hoàn thành chương trình đã có thể đi làm hoặc tiếp tục học lên cao đẳng, đại học nghề, góp phần giải bài toán việc làm tại địa phương”.

Không ít học sinh đến với Trung tâm GDNN–GDTX Như Xuân bằng tâm thế “học tạm” vì không đủ điều kiện theo học phổ thông công lập. Nhưng chính môi trường linh hoạt, thân thiện, gần gũi cùng định hướng nghề nghiệp rõ ràng đã khiến các em thay đổi tư duy, chủ động hơn trong học tập. Em Lê Thị Thắm, học sinh lớp 11 chia sẻ: “Ban đầu em chỉ định học để có bằng văn hóa, nhưng sau khi được thầy cô tư vấn và được học nghề chăm sóc sắc đẹp, em thấy rất phù hợp với sở thích. Em ước mơ sau này sẽ mở một cửa hàng chăm sóc sắc đẹp ở quê để có thu nhập ổn định”.

Còn em Vi Thị Hóa, học viên lớp may thời trang tâm sự: “Em từng định nghỉ học để đi bán hàng, nhưng sau khi vào đây học nghề, em thấy có tương lai hơn. Giờ em vừa học văn hóa, vừa có nghề. Sau này em muốn mở xưởng may nhỏ để làm việc tại quê nhà".

Chính sự kết hợp linh hoạt giữa học văn hóa và học nghề đã giúp nhiều học sinh tìm được con đường phù hợp với năng lực và điều kiện thực tế. Không chỉ vậy, việc học nghề còn tạo động lực để các em phấn đấu học tập tốt hơn, vì thấy được ý nghĩa thiết thực từ những kiến thức đang tiếp nhận.

Để đạt được những kết quả tích cực, Trung tâm GDNN-GDTX huyện Như Xuân đã không ngừng nỗ lực trong nhiều mặt, từ đổi mới tư duy giáo dục đến nâng cao chất lượng dạy và học. Trung tâm đã chủ động thay đổi cách tiếp cận truyền thống, không chỉ dừng lại ở việc truyền đạt kiến thức phổ thông mà còn mở rộng đào tạo nghề, giúp học sinh có thêm kỹ năng thực hành cần thiết cho cuộc sống và công việc sau này. Bên cạnh đó, trung tâm đã xây dựng mối liên kết chặt chẽ với các cơ sở đào tạo nghề uy tín trong tỉnh nhằm đảm bảo chất lượng đào tạo nghề theo đúng chương trình và quy định của ngành giáo dục đề ra. Đồng thời, tích cực phối hợp với các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất trong và ngoài huyện để học sinh được tham quan, thực hành thực tế, rút ngắn khoảng cách giữa đào tạo và thị trường lao động. Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học và đội ngũ giáo viên của trung tâm cũng liên tục được đầu tư, bồi dưỡng. Giáo viên không chỉ giảng dạy kiến thức, mà còn đồng hành, hướng dẫn kỹ năng nghề nghiệp và kỹ năng sống cho học sinh. Đặc biệt, trung tâm còn chú trọng công tác tư vấn, hướng nghiệp, giúp học sinh lựa chọn ngành nghề phù hợp với năng lực cá nhân và nhu cầu xã hội, góp phần phát triển nguồn nhân lực có tay nghề cho địa phương trong tương lai.

Mô hình học văn hóa kết hợp học nghề không chỉ mang lại hiệu quả trước mắt mà còn là nền tảng để xây dựng một xã hội học tập bền vững.

Bài và ảnh: Trần Hằng