Nỗi lo con chữ xóm chài

Tiết trời xám xịt, sương mù, cả một khúc sông Sâng với vài chục nóc thuyền xiêu vẹo, cũ kỹ bám víu vào nhau neo đậu. Gần 9 giờ sáng, thứ tư, theo lẽ con trẻ phải đang được ngồi ở ghế nhà trường học con chữ, thay vì những tốp tụm 5, tụm 3 đùa nghịch lấm láp ở mui thuyền.

Men theo triền sông Sâng, tôi cùng anh Thuỷ cán bộ MTTQ phường Đông Thọ, TP Thanh Hóa tìm cách lên thuyền. Con thuyền chúng tôi ghé thăm là nơi cư ngụ của gia đình anh Nguyễn Văn Hồng (SN 1981) vợ là Nguyễn Thị Nga. Con thuyền cũ được bố mẹ trao truyền khi anh Hồng lập gia đình, ngót nghét cũng gần 20 năm tuổi thọ. Anh Hồng bảo, cũng muốn tu sửa, nâng cấp để ăn ở cho an toàn, song kinh tế không có nên đành chắp vá những mục nát cố liều ở tạm.

Kể từ khi cưới vợ, đến nay hai vợ chồng đã có với nhau 2 mặt con trai, và anh chị cũng quyết chỉ đẻ 2 đứa, dù đi trái lại với quan niệm truyền thống “con đàn, cháu đống” xưa nay. “Hai đứa thôi mà vợ chồng lao đao, bữa đói, bữa thiếu chứ đẻ thêm nữa chắc còn nước chết đói!” - Anh Hồng thở dài.

Là đối tượng hưởng chế độ dành cho người tàn tật, chị Nga thường xuyên ốm yếu, công việc thường niên của 2 vợ chồng là đi bán tăm dạo. “Bán tăm thì sao có tiền mà nuôi nhiều, đẻ lắm! Cũng muốn cho con đến trường bằng bạn, bằng bè nhưng ngặt nỗi, miếng ăn còn chưa no lấy đâu tiền cho con đóng học!” - Chị Nga chen lời.

Nói rồi chị Nga ôm con vào lòng, xoa đầu 2 đứa trẻ, một hơn 10 tuổi, một đứa 7 tuổi. Tôi thắc mắc “xóm chài có tổng bao nhiêu trẻ độ tuổi đến trường? Bao nhiêu cháu được đi học?”. Anh Thủy, cán bộ Mặt trận phường đáp luôn: “Khoảng hơn 30 cháu!Số ít được đến trường, phần chủ yếu là ở nhà!”.

Vậy các cháu đều không được đi học, không biết chữ? -tôi thắc mắc. Anh Hồng vội nói: “Các cháu không được đến trường nhưng hàng tuần vẫn có các nữ tu sỹ đến dạy học miễn phí. Vì kinh phí có hạn, các cô cũng chỉ dạy cho các cháu biết con chữ, biết một chút tính toán chứ cũng chẳng phân dạy theo các cấp học như chính quy nhà trường”.

Đìu hiu xóm chài.

Nóc thuyền bên cạnh là gia đình chị Cúc, chị 39 tuổi thế nhưng đã có 5 mặt con. Chị Cúc có 2 đứa con đầu học hết lớp 5 ở trường mới đi làm. Thế nhưng, phần vì kinh tế khó khăn, phần vì phải lo nhiều miệng ăn trong gia đình nên 3 cháu nhỏ còn lại đành phải ở nhà, học lớp miễn phí! “Biết là đến trường thì tốt cho các cháu, nhưng đi học có nhiều khoản phải đóng góp, vợ chồng không đủ sức lo!”- chị Cúc thở dài.

Quăng tầm mắt nhìn bao quát xóm chài. Cả chục đứa trẻ lấm láp nô đùa! Tất cả đều rất hồn nhiên, ngây thơ, kháu khỉnh! Tôi chợt nghĩ tới tương lai của chúng rồi ái ngại!... Cán bộ Thủy thở dài: Phường, thành phố cũng rất quan tâm đến đời sống của người dân nơi đây, thường xuyên thăm hỏi, động viên, trao quà. Đã có một đợt tái định cư cho 36 hộ đồng bào sông nước, thế nhưng một số hộ sau khi tái định cư lên cạn lại quay trở lại xóm chài. Họ bảo ở không quen, không biết làm gì! Thực tế, vẫn có những hộ còn trông chờ, ỷ lại vào chính sách Nhà nước. Riêng chuyện học của các cháu thực đáng lo ngại! Số ít hộ có điều kiện cho con đến trường, số còn lại thì trông chờ vào những lớp dạy học miễn phí. Trong khi đó, với những hộ neo đậu không có khẩu ở phường thì gần như chuyện học hành của các cháu còn bỏ vẳng!

Những đứa trẻ ngây thơ, hồn nhiên nhưng mù mịt về tương lai.

Bà Nguyễn Thị Tâm - Chủ tịch phường Đông Thọ, TP Thanh Hóa cũng không giấu được niềm trăn trở: “Ngày trước làng chài xóm Thành Công ven cầu Sâng đông đúc lắm, càng về sau thì các hộ hoặc lên bờ hoặc đi xa di tản, đến nay chỉ còn khoảng chục nóc thuyền neo đậu cố định, có khẩu ở phường. Các hộ khác thì chỉ tập trung neo đậu thời điểm, ngày lại di tản ra các khúc sông khác mưu sinh. Do thích ứng với cuộc sống đô thị, nhiều gia đình chú trọng việc học hành của con cái, số còn lại do nhận thức còn hạn chế nên chưa thực sự quan tâm”.

Đình Giang