Hợp đồng Nghị định 111: Vì sao vẫn chưa lấp đầy khoảng trống giáo viên?

Trước tình trạng thiếu giáo viên, hợp đồng lao động theo Nghị định 111 được kỳ vọng sẽ bù đắp khoảng trống nhân lực. Năm học 2025-2026, UBND tỉnh Thanh Hoá đã tiếp tục giao tổng số 3.840 chỉ tiêu lao động hợp đồng làm giáo viên theo Nghị định 111. Tuy nhiên, tình trạng thiếu giáo viên vẫn chưa được khắc phục triệt để. Tỷ lệ tuyển dụng mới đạt khoảng 80,3% so với số được giao.

Trường Tiểu học Thiết Ống hiện vẫn thiếu 8 giáo viên, trong đó khó khăn nhất là thiếu giáo viên Tin học.

Trên thực tế, khó khăn lớn nhất trong tuyển dụng giáo viên hợp đồng theo Nghị định 111 hiện nay lại tập trung ở các môn học đặc thù như Tiếng Anh, Tin học, Âm nhạc, Mỹ thuật. Ở nhiều địa phương, đặc biệt là khu vực miền núi, dù đã có thông báo tuyển dụng nhưng không có thí sinh nộp hồ sơ. Không ít phòng học bộ môn được đầu tư hàng trăm triệu đồng vẫn phải đóng cửa vì không có giáo viên đứng lớp, trong khi học sinh buộc phải học ghép hoặc học thiếu nội dung chương trình.

Tại xã Thiết Ống, tình trạng thiếu giáo viên diễn ra trong nhiều năm. Theo ông Bùi Trung Hạnh, Trưởng phòng Văn hóa – Xã hội, UBND xã Thiết Ống, hiện địa phương đang thiếu tới 19 giáo viên ở các cấp học.

“Để giải quyết tình trạng thiếu giáo viên, UBND tỉnh đã giao chỉ tiêu hợp đồng theo Nghị định 111. Tuy nhiên, các môn đặc thù như Tin học, Tiếng Anh gần như không có hồ sơ nộp. Trước mắt, xã phải điều động giáo viên dạy tăng giờ, dạy liên trường để kịp thời khắc phục khó khăn, đảm bảo tổng kết năm học cho học sinh”, ông Hạnh cho biết.

Theo số liệu của UBND tỉnh Thanh Hóa, năm học 2025–2026, toàn tỉnh được giao 3.840 chỉ tiêu lao động hợp đồng làm giáo viên theo Nghị định 111, với thời hạn hợp đồng kéo dài 12 tháng, từ ngày 1/6/2025 đến 31/5/2026. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, các địa phương mới xét tuyển được 3.082 chỉ tiêu, đạt khoảng 80,3% so với số được giao. Như vậy, vẫn còn hàng trăm chỉ tiêu hợp đồng chưa tuyển đủ, trong khi nhiều trường học đang rất cần giáo viên.

Đến nay, các địa phương mới tuyển được khoảng 80,3% giáo viên so với số chỉ tiêu Hợp đồng 111 của tỉnh giao.

Không chỉ các xã miền núi, tình trạng thiếu giáo viên cũng xuất hiện ở khu vực đô thị, nơi quy mô trường lớp tăng nhanh. Tại Trường THCS Quảng Cát (phường Quảng Phú), dù đã được bổ sung giáo viên theo hợp đồng 111, nhà trường vẫn chưa thể đáp ứng đủ nhu cầu giảng dạy.

Cô Phạm Xuân Thu , Hiệu trưởng Trường THCS Quảng Cát, cho biết: “Sau khi sáp nhập về thành phố Thanh Hóa (cũ), một bộ phận giáo viên có xu hướng chuyển về các trường trung tâm. Bên cạnh đó, trong vòng ba năm qua, nhà trường tăng thêm 6 lớp nên số lượng giáo viên ngày càng thiếu. Dù đã được hợp đồng 111 cho 12 giáo viên, nhưng năm học này trường vẫn thiếu 5 giáo viên, chủ yếu là các môn Toán, Ngữ văn và Khoa học tự nhiên”.

Theo các địa phương, một trong những nguyên nhân khác khiến hợp đồng 111 chưa phát huy hiệu quả là mức lương và chế độ đãi ngộ còn thấp, chưa đủ sức thu hút giáo viên, nhất là ở vùng khó khăn. Ngoài ra, nhiều giáo viên đăng ký xét tuyển cùng lúc tại nhiều địa phương, sau khi trúng tuyển lại lựa chọn nơi có điều kiện thuận lợi hơn, khiến các xã miền núi, vùng xa khó giữ được người dạy. Trong khi đó, ở các xã miền xuôi, số chỉ tiêu được giao lại thấp hơn nhu cầu thực tế của các nhà trường.

Ông Lê Thành Đồng, Trưởng phòng Văn hóa – Xã hội, UBND phường Quảng Phú, cho biết: Địa phương đang gặp khó trong việc cân đối nhân lực. “Phường Quảng Phú hiện có 22 trường của 3 cấp học: Mầm non, Tiểu học và THCS nhưng thiếu tới 131 giáo viên. Dù được cho phép tuyển theo hợp đồng 111, nhưng số lượng chỉ tiêu được giao còn ít so với nhu cầu thực tế, gây khó khăn cho các trường. Hiện nay, phường đang làm báo cáo đề xuất xin tăng thêm chỉ tiêu biên chế và chỉ tiêu hợp đồng 111”.

Thực tế cho thấy, hợp đồng 111 đã góp phần bổ sung nguồn nhân lực cho ngành giáo dục, song vẫn chưa thể giải quyết triệt để bài toán thiếu giáo viên. Khi chế độ đãi ngộ chưa đủ sức cạnh tranh, việc phân bổ chỉ tiêu chưa sát thực tế và các môn học đặc thù vẫn “trắng” người dạy, thì tình trạng thiếu giáo viên khó có thể được khắc phục trong thời gian ngắn, tiếp tục ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng dạy và học tại nhiều nhà trường.

Hương Quỳnh