Viết tiếp bài ‘Bãi rác quá tải ‘bức tử’cuộc sống của người dân’: Doanh nghiệp khất lần, người dân khốn khổ

(VH&ĐS) Báo Văn hóa & Đời sống ra ngày 14/8/2017 có bài “Bãi rác quá tải “bức tử” cuộc sống của người dân", phản ánh sự việc hàng trăm người dân thuộc các thôn Nội 1, Nội 2, Nội 3, xã Nga Giáp, huyện Nga Sơn vô cùng bất bình trước việc bãi rác núi Lũy quá tải. Phóng viên tiếp tục tìm hiểu nguyên nhân sâu xa của thực trạng này.

Bãi phía Bắc quá tải, phía Nam chờ xây dựng nhà máy

Bãi rác núi Lũy, xã Nga Giáp (hay gọi bãi phía Bắc) là tên mà người dân nơi đây thường gọi, được hình thành từ năm 2010 do UBND huyện Nga Sơn quy hoạch và giao cho Công ty môi trường Nga Sơn quản lý với diện tích gần 7 ha. Đây là bãi rác tạm thời mà huyện Nga Sơn quy hoạch để chờ bãi rác phía Nam, thuộc xã Nga Nhân và Nga Văn, do Công ty TNHH Môi trường và Đô thị Việt Thắng (gọi tắt là Công ty Việt Thắng - PV) hoàn thiện dự án nhà máy xử lý rác thải thành chất đốt công nghiệp và dân dụng. Thế nhưng, đã hơn 8 năm, trong khi bãi rác phía Bắc đang ngày càng quá tải thì phía Nam, tiến độ xây dựng nhà máy xử lý rác thải với tiến độ “rùa bò”, thậm chí không làm gì càng khiến chính quyền địa phương, người dân “sốt ruột”.

Có mặt ở bãi rác phía Nam, thuộc xã Nga Văn và Nga Nhân, chúng tôi khó thở bởi mùi hôi thối nồng nặc. Phía bên kia đường, chỉ cách hàng rào bao quanh dự án là nghĩa trang xã Nga Nhân. Chủ tịch UBND xã Nga Văn Vũ Văn Thọ cho hay: "Dự án từ khi giao đất đến nay đã 8 năm nhưng Công ty Việt Thắng chỉ mới xây được tường bao quanh, đường điện nhưng chưa lắp trạm biến áp và xây được một hồ điều hòa, còn lại các khu chức năng chính của dự án chưa có. Sau khi tập kết rác được 2 năm thì đầy, tràn ra ngoài đường, gây ô nhiễm môi trường. Chúng tôi rất mong mỏi có nhà máy đốt rác thành hiện thực. Tuy nhiên. Phía công ty không thực hiện đúng theo cam kết từ đầu, kéo dài thời gian xây dựng. Chúng tôi đề nghị các cơ quan có thẩm quyền xem xét, thu hồi đất thực hiện dự án và có phương án xử lý rác mới".

Việc thực hiện dự án quá chậm của Công ty Việt Thắng đã ảnh hưởng rất lớn đến đời sống sinh hoạt của người dân trên địa bàn, gây lãng phí đất đai của huyện Nga Sơn.

Doanh nghiệp khất lần, chính quyền cương quyết thu hồi

Dự án Nhà máy xử lý rác thải thành chất đốt công nghiệp và dân dụng tại xã Nga Văn và Nga Nhân (huyện Nga Sơn) của Công ty Việt Thắng được UBND tỉnh giao đất tại quyết định Số 4570/QĐ-UBND ngày 31/ 12/ 2009 và cấp giấy chứng nhận đầu tư số 26121000029 ngày 14/10/2010 với tổng số vốn đầu tư là 76,209 tỷ đồng. Quy mô công suất nhà máy xử lý 36.000 tấn/năm, diện tích đất sử dụng 22.247m2.

Huyện Nga Sơn đã thực hiện xong việc bồi thường giải phóng mặt bằng và có biên bản bàn giao đất tại thực địa cho Công ty Việt Thắng ngày 7/5/2010. Tuy vậy, đến nay Công ty Việt Thắng chưa đầu tư các công trình chính của dự án. Đây cũng chính là điểm tập kết rác thải mà huyện Nga Sơn được gọi là bãi rác phía Nam.

UBND huyện Nga Sơn đã nhiều lần phản ánh lên UBND tỉnh và Sở TN&MT về tình trạng quá tải, ô nhiễm môi trường từ bãi rác nói trên, đồng thời kiến nghị thu hồi giấy phép đầu tư của Công ty Việt Thắng. Từ những phản ánh, kiến nghị của huyện Nga Sơn, qua quá trình kiểm tra việc thực hiện dự án, kiểm tra thực địa, dự án Nhà máy xử lý rác thải thành chất đốt công nghiệp và dân dụng đã bị chậm tiến độ 42 tháng so với tiến độ ghi trong dự án đầu tư, vi phạm quy định tại điểm I, khoản I, điều 64 Luật Đất đai năm 2013.

Ngày 14/4/2015, Chủ tịch UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 1322/QĐ-UBND, chấm dứt hoạt động trước thời hạn dự án đầu tư và thu hồi giấy chứng nhận đầu tư của Công ty TNHH Môi trường và Đô thị Việt Thắng. Theo quyết định trên, Công ty Việt Thắng bị chấm dứt toàn bộ hoạt động liên quan đến dự án, đồng thời chuẩn bị các thủ tục bàn giao lại mặt bằng, đất đai. Ngày 31/7/2017, Sở TN&MT tỉnh đã có tờ trình UBND tỉnh về việc thu hồi đất thực hiện dự án Nhà máy xử lý rác thải của Công ty Việt Thắng.

Trong thời gian dự án nói trên gần như không được thực hiện, huyện Nga Sơn đã đóng cửa bãi rác phía Nam, đồng thời quy hoạch và đưa vào sử dụng điểm tập kết rác thải gọi là bãi rác phía Bắc tại xã Nga Giáp. Tuy nhiên, bãi rác này sau một thời gian đi vào hoạt động cũng bắt đầu rơi vào tình trạng quá tải, gây ô nhiễm môi trường. Theo lãnh đạo Phòng TN&MT huyện Nga Sơn, bãi rác này cũng chỉ còn hoạt động khoảng 2 năm nữa là sẽ phải đóng cửa. Hiện tại, việc xử lý môi trường ở đây chỉ là chôn lấp, phun chế phẩm hạn chế tình trạng ô nhiễm do mùi hôi thối. Đây cũng là nguyên nhân khiến nhân dân lập lán chặn xe chở rác không cho vào khu xử lý rác trong ngày 8/8.

Rõ ràng, việc tỉnh Thanh Hóa thu hồi dự án đối với Công ty Việt Thắng là hoàn toàn hợp lý và đúng quy định pháp luật. Việc khẩn trương thu hồi đất đai là yếu tố quan trọng để huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hóa xem xét một nhà đầu tư mới có đầy đủ năng lực thực hiện một dự án xây dựng nhà máy xử lý rác thải theo công nghệ lò đốt rác.

Ngọc Huấn