Nâng cao sức khỏe tinh thần cho sinh viên

Nhiều chuyên gia tâm lý đã cảnh báo về tình trạng sức khỏe tinh thần của sinh viên, khi tỷ lệ sinh viên phải điều trị tâm lý tăng và không ít sự việc đau lòng đã xảy ra trong khuôn viên của trường đại học (ĐH), cao đẳng.

Một buổi tham vấn tâm lý của giảng viên Phạm Thị Thu Hòa với các sinh viên.

"Khủng hoảng" về tâm lý...

Năm 2023, Khoa Tâm lý học Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn TP Hồ Chí Minh đã công bố một nghiên cứu về sức khỏe tinh thần. Kết quả khảo sát với 465 sinh viên cho thấy, 77,4% sinh viên có biểu hiện đau khổ tâm lý và 89,67% sinh viên từng thực hiện ít nhất một hành vi tự làm hại bản thân như kéo/giật/bứt tóc, tự đánh/đập đầu mình hay tự cắn... Theo các chuyên gia, các hành vi tự hại chủ yếu nhằm mục đích giảm căng thẳng, làm tê liệt bản thân. Nghiên cứu này cũng cho thấy, sinh viên đang gặp căng thẳng, khủng hoảng trong cuộc sống và học tập.

N.T.T, sinh viên Trường ĐH Hồng Đức, sau một lần bị đánh dấu bài trong kỳ thi học kỳ đã bị sang chấn tâm lý. Em cảm thấy xấu hổ, không muốn lên lớp, không thích giao tiếp với bạn bè. Em có những biểu hiện ngày càng nặng khiến bạn bè lo ngại, thậm chí có ý nghĩ tiêu cực không muốn sống. Sau khi đi khám tại bệnh viện, em được chẩn đoán bị trầm cảm, phải điều trị.

Theo thạc sỹ Tâm lý học Phạm Thị Thu Hòa, giảng viên Khoa Giáo dục, Trường ĐH Hồng Đức: “Có nhiều nguyên nhân ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần của sinh viên, như việc chịu quá nhiều áp lực căng thẳng từ học tập đến sự thay đổi tâm sinh lý, từ các mối quan hệ với mọi người, từ cuộc sống gia đình ít nhận được quan tâm, sự tác động của các chất kích thích... Nhưng, điều quan trọng, là nhiều sinh viên thiếu kỹ năng quản lý cảm xúc, không biết cách giải quyết mâu thuẫn và giải tỏa căng thẳng khi bản thân gặp phải một vấn đề gì đó, không biết cách tìm kiếm sự hỗ trợ... Hay nói cách khác, là nhiều em thiếu chỉ số vượt khó, không biết cách đương đầu với căng thẳng nên dễ dẫn đến những ảnh hưởng nặng nề trong tâm lý”.

Theo các chuyên gia, việc phát triển mạnh mẽ của mạng xã hội cũng là nguyên nhân không nhỏ ảnh hưởng đến đời sống tinh thần của sinh viên. Nhiều sinh viên đều đang phải sống thực và sống “ảo”. Cuộc sống “ảo” trên mạng xã hội đang cạnh tranh và đôi khi trở nên quan trọng hơn cuộc sống thực. Đây là một cuộc giằng co mà nếu sinh viên không đủ kỹ năng, bản lĩnh ứng phó thì dễ bị lôi kéo và sa vào cảm xúc tiêu cực.

Đa dạng các hoạt động, tăng cường sức khỏe tinh thần

Nâng cao sức khỏe tinh thần cho sinh viên, các trường ĐH, cao đẳng trên địa bàn tỉnh đã tổ chức nhiều hoạt động, chương trình thiết thực như: Trường ĐH Hồng Đức với hội thảo khoa học: “Nâng cao chất lượng giáo dục thể chất và phong trào thể dục thể thao ở trường ĐH, cao đẳng, trung học phổ thông trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa”... Các trường đều thành lập phòng tham vấn, tư vấn tâm lý miễn phí cho sinh viên. Thông qua những buổi tham vấn hoặc giảng dạy trên lớp, khi giảng viên thấy được những biểu hiện bất thường sẽ tiếp cận, nắm bắt các vấn đề tâm lý và có những phương pháp hỗ trợ phù hợp. Có trường hợp sinh viên L.T.N đã được giảng viên Phạm Thị Thu Hòa phát hiện khi em có biểu hiện bất thường, như mất tập trung, uể oải... Cô Hòa đã chủ động nói chuyện, chia sẻ để tìm hiểu nguyên nhân. Chỉ một thời gian, sau khi được hỗ trợ, em N. đã ổn định tâm lý và có thành tích học tập tốt trở lại.

Các hoạt động tình nguyện vì cộng đồng góp phần nâng cao sức khỏe tinh thần cho sinh viên.

Bên cạnh đó, các trường chú trọng đến hoạt động thể dục thể thao, văn nghệ, tình nguyện phát huy sức trẻ, coi đó là “sức đề kháng” tăng cường sức khỏe tinh thần cho sinh viên. Anh Trương Quý Bình, Bí thư Đoàn thanh niên Trường ĐH Hồng Đức, cho biết: “Nhà trường thường xuyên tổ chức các giải đấu thể thao như bóng đá, bóng rổ, cầu lông... Ngoài ra còn có các hoạt động tình nguyện sôi nổi, trải dài trong cả năm học và các tháng hè. Tham gia hoạt động tình nguyện, sinh viên được rèn luyện thêm nhiều kỹ năng thiết thực trong học tập, cuộc sống...”. Hiện Trường ĐH Hồng Đức đã thành lập 1 tổng đội sinh viên tình nguyện và 12 đội sinh viên tình nguyện thuộc các liên chi đoàn. Trong năm 2024, các đội đã thực hiện hoạt động tình nguyện vì cộng đồng tại các huyện Bá Thước, Lang Chánh, Quan Hóa... Trong đó, xây dựng công trình thanh niên là tuyến đường bê tông hóa nông thôn dài 350m; thăm hỏi, hỗ trợ 27 cá nhân và gia đình có hoàn cảnh khó khăn...

Tương tự, Trường Cao đẳng Y tế Thanh Hóa luôn đa dạng hóa, tạo ra nhiều sân chơi bổ ích giúp học sinh, sinh viên giảm bớt áp lực, thoải mái trong việc học tập và phấn đấu. Tiêu biểu như chương trình “Gala chào đón tân sinh viên năm 2025”, “Khám và cấp phát thuốc miễn phí cho người nghèo”... Bên cạnh đó là các cuộc thi: “Ý tưởng sáng tạo, nghiên cứu khoa học trong đoàn viên thanh niên”, “Sinh viên thanh lịch, tài năng”... Chị Chu Thị Hoàng Anh, Bí thư Đoàn thanh niên Trường Cao đẳng Y tế Thanh Hóa cho biết: “Nhà trường luôn nỗ lực mang đến cho học sinh, sinh viên nhiều hoạt động bổ ích, thiết thực để các em được thể hiện tài năng, trí tuệ, tinh thần xung kích của tuổi trẻ. Đồng thời, cũng là môi trường để các em rèn luyện bản lĩnh, vượt qua khó khăn...".

Bài và ảnh: Phan Thị