Nâng tầm vị thế, hình ảnh đất và người xứ Thanh

Năm 2017 với nhiều sự kiện đi qua đậm đặc dấu ấn của ngành VH,TT&DL Thanh Hóa. Hàng loạt các sự kiện văn hóa được tổ chức thành công; Du lịch đang từng bước tiến tới mục tiêu trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Cùng với đó là những thành tích đầy vinh quang của thể thao... Đó là thành quả từ sự đồng tâm, dốc lòng, nỗ lực của tập thể những con người làm công tác VH,TT&DL.

Lễ kỷ niệm 70 năm Ngày Bác Hồ lần đầu tiên về thăm Thanh Hóa (20/2/1947 - 20/2/2017) đã được tổ chức trang trọng, tạo sức mạnh niềm tin cổ vũ Đảng bộ và nhân dân Thanh Hóa quyết tâm thực hiện lời dạy của Người. (ảnh: Hoàng Lan)

1. Năm 2017, tròn 70 năm lần đầu tiên Bác Hồ về thăm Thanh Hóa. Sự kiện không chỉ là kỷ niệm vô cùng quý giá của quê hương Thanh Hóa với người cha già của dân tộc mà còn mang ý nghĩa lịch sử to lớn. Bác ra đi, những tài sản, kỷ vật, ký ức mà Bác để lại cho Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thanh Hóa thì vẫn còn đó. Vẹn nguyên! Tưởng nhớ công ơn và lời dạy của Người, Thanh Hóa vẫn đang từng ngày nỗ lực, vươn mình trở thành tỉnh kiểu mẫu. Những nơi Người đến thăm, nghỉ chân, những vật kỷ niệm mà Bác dành tặng cho nhân dân Thanh Hóa: di tích cách mạng Yên Trường; đền Cô Tiên; khu di tích Rừng Thông... đã được từng bước quan tâm đầu tư xứng tầm, gìn giữ cẩn thận, là địa chỉ đỏ để nhân dân Thanh Hóa tưởng nhớ về vị cha già của dân tộc Việt Nam.

Lễ kỷ niệm 70 năm Ngày Bác Hồ lần đầu tiên về thăm Thanh Hóa (20/2/1947 - 20/2/2017) Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã giao cho Sở VH,TT&DL chủ trì phối hợp với các sở, ban, ngành tổ chức tuyên truyền rộng rãi về ý nghĩa, tầm vóc của sự kiện, tạo ấn tượng tốt đẹp, để lại dư âm trong lòng quan khách và người dân.

Và thành công của sự kiện là kết quả của một quá trình chuẩn bị cẩn thận, dài hơi, sự vào cuộc hết mình của Sở VH,TT&DL và các cơ quan tuyên truyền. Đó là sự tái hiện những chứng cứ lịch sử trong những lần Bác về thăm qua những nhân chứng từng được gặp Bác, từng được Bác khen ngợi, được Bác tặng quà. Điều hạnh phúc là những nhân chứng ấy dù tuổi đã cao, sức đã yếu song những câu chuyện họ kể về kỷ niệm gặp vị cha già của dân tộc vẫn cứ như chuyện vừa xảy ra hôm qua thôi. Rồi Bảo tàng tỉnh với những cuộc trưng bày hiện vật, tư liệu về Bác. Tấm ảnh đen trắng ghi lại khoảnh khắc Bác về thăm và nói chuyện với cán bộ, công nhân HTX Cơ khí Thành Công. Hay chiếc máy nông nghiệp Bác đã tặng cho bà con nông dân HTX Yên Trường; bức tượng bán thân Bác Hồ do một nghệ nhân điêu khắc đá làng Nhồi tạc nên trong lần duy nhất may mắn được gặp Bác tại di tích Rừng Thông. Bằng sự tài hoa của người nghệ sĩ với tất cả niềm kính yêu dành cho Bác, một tác phẩm điêu khắc độc bản đã ra đời. Có thể ở thời điểm đó người nghệ nhân điêu khắc chỉ muốn ghi lại khoảnh khắc được gặp Bác làm kỷ niệm cho riêng mình, nhưng qua thời gian bức tượng bán thân độc bản về Bác đã trở thành tài sản để lại cho hậu thế...

Và Lễ kỷ niệm 70 năm Ngày Bác Hồ lần đầu tiên về thăm Thanh Hóa đã được tổ chức thành công, là dịp để Đảng bộ và nhân dân Thanh Hóa ôn lại truyền thống, lòng tự hào, là động lực để nỗ lực thi đua thực hiện lời dạy của Người "Tỉnh Thanh Hóa phải trở nên một tỉnh kiểu mẫu"!

Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu trao Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc thành lập TP Sầm Sơn trực thuộc tỉnh Thanh Hóa cho lãnh đạo TX Sầm Sơn. (ảnh: Nguyên Mai)

Lễ kỷ niệm 110 năm du lịch Sầm Sơn, công bố Nghị quyết của Ban Thường vụ Quốc hội công nhận Sầm Sơn là thành phố trực thuộc tỉnh đã được Sở VH,TT&DL phối hợp với UBND TP Sầm Sơn tổ chức trang trọng và hoành tráng. (ảnh: Nguyên Mai)

2. Xứ Thanh địa linh nhân kiệt, nơi giao thoa của hai miền Bắc - Trung, ôm ấp trong mình những giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể vô giá của nhân loại. Với hơn 1.500 di tích, danh thắng, chúng ta vẫn tự hào với một miền di sản đậm đặc bậc nhất cả nước. Đó là đền Bà Triệu linh thiêng; Thành Nhà Hồ cổ kính; khu di tích Lam Kinh lịch sử; hang Con Moong với nhiều giá trị của tiền nhân để lại vẫn chưa khai quật hết. Điều quý giá là mỗi di tích, danh thắng xứ Thanh đều gắn liền với dấu tích của bậc hào kiệt trong lịch sử của dân tộc. Tự hào lắm thay! Đó đâu chỉ là tài sản hữu hình, nguồn tài nguyên nhân văn quý giá nhắc nhớ mỗi người dân xứ Thanh về gốc rễ cội nguồn và lịch sử. Để chúng ta giữ gìn và phát huy giá trị trong đời sống hiện đại. Đến thời điểm hiện tại, với sự nỗ lực chuyên môn ngành VH,TT&DL tỉnh nhà, đã có 818/1.535 di tích được xếp hạng. Trong đó, có 145 di tích xếp hạng cấp quốc gia và 673 di tích cấp tỉnh. Đây là căn cứ quan trọng để việc bảo tồn, phát huy giá trị di sản đi vào chiều sâu, thực tế. Và trách nhiệm này không chỉ thuộc về cơ quan chuyên môn mà phần nhiều là ở các huyện, thị xã, thành phố, địa phương sở hữu trực tiếp di sản.

Tự hào không chỉ ở khối lượng di sản vật thể khổng lồ, năm 2017 phải được gọi là "Năm di sản văn hóa phi vật thể” của xứ Thanh. Tại sao ư? Chỉ trong một năm 2017 đã có 6 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia của Thanh Hóa được công nhận và vinh danh. Đó là các trò chơi, trò diễn, lễ hội văn hóa dân gian được lưu giữ, trao truyền qua nhiều thế hệ, lớp người. Qua thời gian, những giá trị văn hóa được bảo tồn, gìn giữ, làm nên sự đa dạng, phong phú trong đời sống tinh thần của người dân các địa phương. Ngoài ra, Sở VH,TT&DL đã hoàn thiện hồ sơ đề nghị công nhận Lễ hội đền Độc Cước là di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.

Trò Xuân Phả và Lễ hội Cầu Ngư được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia năm 2017.

Đến thời điểm hiện tại, với 7 di sản văn hóa phi vật thể được công nhận và xét đề nghị công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Có thể kể đến: Trò diễn Xuân Phả; Lễ hội Cầu Ngư; Lễ hội Pôồn Pôông;... trong đó Xuân Phả được xem là trò diễn cung đình đã được dân gian hóa hết sức độc đáo của riêng xứ Thanh. Mỗi một lễ hội, trò diễn, lễ tục là tấm gương soi, phản chiếu văn hóa đặc trưng của mỗi vùng đất, cộng đồng cư dân. Xứ Thanh rộng lớn vẫn được ví như một Việt Nam thu nhỏ, với 7 dân tộc cùng cư trú đã tạo nên sự đa sắc riêng có về văn hóa của vùng đất tam vua, nhị chúa anh hùng.

Và sự vinh danh, công nhận của các cơ quan chuyên môn cấp Bộ cho các di sản văn hóa phi vật thể xứ Thanh phải chăng cũng nên xem là món quà ý nghĩa, phần thưởng vô giá dành tặng cho những con người, nghệ nhân với niềm đam mê vẫn đang ngày đêm một lòng tâm huyết giữ gìn giá trị di sản của cha ông.

Nhưng quan trọng nhất, sự vinh danh, công nhận giá trị các di sản văn hóa phi vật thể đã góp phần quan trọng vào nhận thức cũng như trách nhiệm của mỗi công dân, tổ chức về nhiệm vụ giữ gìn và bảo tồn các giá trị văn hóa dân gian của dân tộc. Văn hóa dân gian thuộc về cộng đồng, do cộng đồng dân cư nắm giữ. Vì thế việc bảo tồn, phát huy giá trị của di sản trước hết và trên hết phải ở trách nhiệm của Chính chủ thể thụ hưởng. Và chừng ấy di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, di sản văn hóa thế giới cũng góp phần khẳng định truyền thống văn hóa lịch sử, nâng tầm vị thế của đất và người xứ Thanh.

3. Và bức tranh thành tựu của ngành VH,TT&DL tỉnh nhà năm 2017 còn điểm sắc tươi với những kết quả về du lịch. Lần đầu tiên du lịch Thanh Hóa ước đạt 7 triệu lượt khách/năm, mang về doanh thu 8.000 tỷ, tăng 26,9% so với cùng kỳ năm 2016. Kết quả có thể chưa tương xứng với tiềm năng du lịch vốn có nhưng từ những thay đổi đó, chúng ta hoàn toàn có thể tin rằng du lịch sẽ sớm trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh.

Năm 2017, đánh dấu sự đổi thay và hấp dẫn của nhiều điểm đến du lịch biển: Hải Tiến; Hải Hòa... và đương nhiên, Sầm Sơn vẫn là điểm đến định vị vững chắc trong lòng du khách khi về với xứ Thanh vào mùa du lịch biển.

Nổi tiếng là một trong những bãi biển đẹp nhất cả nước, cùng lịch sử khai thác du lịch lâu đời, năm 2017, Lễ kỷ niệm 110 năm du lịch Sầm Sơn, công bố Nghị quyết của Ban Thường vụ Quốc hội công nhận Sầm Sơn là thành phố trực thuộc tỉnh ghi dấu bởi sự kiện lễ hội hoành tráng, quy mô, hấp dẫn. Sự kiện được UBND tỉnh giao cho Sở VH,TT&DL phối hợp với TP Sầm Sơn tổ chức chương trình nghệ thuật đặc sắc, công phu mang màu sắc biển, cùng sự chuẩn bị, đón tiếp chu đáo, chuyên nghiệp, sự chỉ đạo, vào cuộc sâu sát của chính quyền và cơ quan chuyên môn. Tất cả đã làm nên thành công của sự kiện. Và Sầm Sơn vinh dự được Bộ VHTT&DL vinh danh là một trong 5 khu du lịch hấp dẫn hàng đầu của cả nước. Sự vinh danh của cơ quan cấp Bộ là sự khẳng định cho một thương hiệu du lịch.

Từ đây, vị thế của một thành phố du lịch biển được nâng tầm và định vị trên bản đồ du lịch cả nước. Với những chính sách kêu gọi đầu tư của tỉnh, sự nỗ lực vào cuộc của cơ quan chức năng, chuyên môn, diện mạo TP Sầm Sơn hiện đại, văn minh, thân thiện và hấp dẫn đang dần ghi điểm trong lòng du khách trong nước và quốc tế.

Nhằm đa dạng hóa và tạo sản phẩm du lịch điểm nhấn hấp dẫn du khách khi về với xứ Thanh, vừa qua Sở VH,TT&DL đã tổ chức hội thảo Xác định giá trị lễ hội tiêu biểu, loại hình văn hóa dân gian đặc sắc và giải pháp phát huy nhằm phát triển du lịch. Hội thảo thu hút sự quan tâm, chú ý của đông đảo các nhà khoa học, nhà quản lý và người làm du lịch trong và ngoài tỉnh. Tại hội thảo phần đa ý kiền đều đồng thuận cho rằng Thanh Hóa có đủ điều kiện để tạo nên một sản phẩm du lịch độc đáo, chẳng hạn như lễ hội dân gian đường phố. Tuy nhiên, để đề án có được hiệu quả thực sự bền vững, chắc chắn phải cần đến những tính toán chuyên môn cẩn trọng, xác thực.

Được biết, năm 2017, Sở VH,TT&DL đã triển khai ba đề án: Truyền thông du lịch Thanh Hóa đến năm 2020; Phát triển sản phẩm du lịch mũi nhọn của Thanh Hóa đến năm 2020, tầm nhìn 2030; Xây dựng thương hiệu Du lịch Thanh Hóa đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030; Danh mục các nhiệm vụ, đề án thực hiện Chương trình phát triển du lịch tỉnh Thanh Hóa năm 2018.

Nỗ lực tham mưu cho lãnh đạo tỉnh về chiến lược, lộ trình phát triển của du lịch tỉnh nhà, Sở VH,TT&DL với vai trò của cơ quan chuyên môn đã và đang góp phần quan trọng vào thành công của mục tiêu: đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn.

Cuộc thi tài năng trẻ diễn viên sân khấu Tuồng, Chèo chuyên nghiệp toàn quốc năm 2017 đã tạo điều kiện cho các loại hình nghệ thuật truyền thống phát triển. (ảnh: Thu Trang)

4. Năm 2017 cũng khép lại với những vinh quang của thể thao thành tích cao xứ Thanh. Tham gia tranh tài ở 122 giải quốc gia, quốc tế. Với niềm đam mê, sự nỗ lực không giới hạn, những giọt mồ hôi đẫm ướt lưng áo... các vận động viên của xứ Thanh đã xuất sắc mang về cho thể thao tỉnh nhà 894 huy chương, trong đó có tới 324 HCV. Câu lạc bộ FLC Thanh Hóa đã giành vị trí Á quân giải bóng đá vô địch quốc gia V.League mùa giải 2016 - 2017. Vinh quang đó, tiếp tục tô thắm cho bảng thành tích rực rỡ của thể thao xứ Thanh.

CLB FLC Thanh Hóa đã giành vị trí Á quân V.League 2017.

Và nhắc đến dấu ấn ngành VHT,T&DL Thanh Hóa năm 2017, sẽ là thiếu sót nếu bỏ quên những sự kiện văn hóa quốc gia đã diễn ra tại Thanh Hóa: Liên hoan Độc tấu và Hòa tấu nhạc cụ dân tộc năm 2017; Liên hoan tuyên truyền, giới thiệu sách; Cuộc thi Tài năng trẻ diễn viên sân khấu Tuồng, Chèo chuyên nghiệp toàn quốc; Liên hoan tuyên truyền lưu động toàn quốc về công tác BVMT; Hội thảo Thông báo Khảo cổ học toàn quốc lần thứ 52... chuỗi các sự kiện diễn ra nối tiếp, đặc sắc không chỉ mang đến món ăn tinh thần phong phú cho người dân, cơ hội học hỏi bổ ích của người làm công tác văn hóa nói riêng. Mà nhìn sâu xa hơn, chúng ta sẽ nhận thấy với sự nỗ lực hoàn thiện, nâng cao chất lượng cơ sở vật chất, hạ tầng... Thanh Hóa đã và đang dần trở thành điểm đến, sự lựa chọn hấp dẫn của các sự kiện văn hóa quốc gia.

Những kết quả, dấu ấn của ngành VH,TT&DL trong năm 2017 vừa qua là niềm tự hào, động lực để tập thể những con người làm công tác trong ngành văn hóa, thể thao, du lịch từ tỉnh xuống cơ sở tiếp tục nỗ lực, tiếp tục cố gắng vì những mục tiêu cao hơn, xa hơn.

Thu Trang