Ngày này năm xưa (10/12): Mở màn Chiến dịch Hòa Bình; diễn ra Hội thề Đông Quan

Ngày này năm xưa (10/12), ghi dấu nhiều sự kiện quan trọng trong dòng chảy lịch sử dân tộc. Từ Hội thề Đông Quan chấm dứt hơn hai thập kỷ đô hộ của quân Minh, đến ngày mở màn Chiến dịch Hòa Bình năm 1951 làm thay đổi cục diện kháng chiến chống Pháp, hay ngày tưởng nhớ chí sĩ Ngô Đức Kế – một trí thức yêu nước tiêu biểu đầu thế kỷ XX.

*Ngày 10/12/1951 đánh dấu mốc mở đầu cho Chiến dịch Hòa Bình - một chiến dịch do Quân đội Nhân dân Việt Nam (Việt Minh) phát động chống lại thực dân Pháp, nhằm tiêu diệt sinh lực địch, phá phòng tuyến sông Đà và giành lại quyền chủ động cho kháng chiến.

Chiến dịch kéo dài đến ngày 25/2/1952 và kết thúc với thắng lợi chiến lược: quân Pháp bị buộc rút khỏi Hòa Bình; chiến thắng này góp phần quan trọng mở hướng phòng thủ - kháng chiến trong đồng bằng Bắc Bộ. Chiến dịch Hòa Bình được xem là một bước ngoặt lớn của lực lượng kháng chiến khi chuyển từ thế “bị động – phòng ngự” sang “tiến công” chủ động; đồng thời thể hiện nghệ thuật quân sự – chiến lược linh hoạt, táo bạo của Việt Minh.

*Ngày 10/12/1929, chí sĩ Ngô Đức Kế - một nhà yêu nước, trí thức - qua đời. Ông sinh năm 1878, quê Hà Tĩnh; năm 1901 ông đỗ tiến sĩ nhưng không ra làm quan, mà tham gia hoạt động cách mạng, đấu tranh đòi quyền tự do, dân chủ; từ 1922 ông làm chủ bút báo “Hữu Thanh” tại Hà Nội, dùng báo chí và văn học để thức tỉnh lòng yêu nước và ý thức dân tộc. Việc ông qua đời vào ngày 10/12 là một mất mát trong phong trào yêu nước - dân chủ đầu thế kỉ XX, thể hiện tấm lòng của một trí thức Việt Nam dấn thân cho độc lập, tự do và quyền của nhân dân.

*Vào ngày 10/12/1427 (tức 22 tháng 11 Âm lịch năm Đinh Mùi), diễn ra Hội thề Đông Quan - buổi hòa đàm - lễ thề giữa phái đoàn nghĩa quân Khởi nghĩa Lam Sơn do Lê Lợi cầm đầu và phái quân xâm lược Nhà Minh do Vương Thông đại diện. Sau Hội thề, quân Minh bắt đầu rút lui khỏi thành Đông Quan và các địa bàn đô hộ; từ đó, khởi nghĩa Lam Sơn thắng lợi, giành lại nền độc lập cho nước ta, mở ra kỷ nguyên mới cho quốc gia.

Hội thề Đông Quan (1427) không chỉ là dấu mốc chấm dứt 20 năm đô hộ của nhà Minh ở Đại Việt, mà còn thể hiện cách xử lý khéo léo, nhân văn - nghĩa quân không hạ sát tàn bạo mà mở đường hòa giải, bảo toàn tính mạng quân địch - một minh chứng sớm về chính sách hòa bình, thiện chí và khát vọng giữ gìn độc lập dân tộc.

*Ngày 10/12/2010, ngày mất của bà Nguyễn Thị Thứ. Bà Thứ có chồng, 9 người con trai, một con rể và 2 cháu ngoại là liệt sĩ, là người mẹ có nhiều con cháu hy sinh nhất trong cả hai cuộc chiến tranh chống Pháp chống Mỹ kéo dài gần 30 năm. Bà trở thành bà mẹ Việt Nam anh hùng tiêu biểu, được lấy làm nguyên mẫu xây dựng tượng đài Bà mẹ Việt Nam anh hùng tại tỉnh Quảng Nam.

LP (tổng hợp)