Từ "chỗ đứng" đến trách nhiệm

Từng đọc được câu nói của một nhà báo phương Tây ý viết rằng: Nghề báo mang đến cho ông những vị trí đứng đẹp trong những sự kiện quan trọng. Đó có thể là hàng ghế ở phía trên, nơi dành cho những chính khách và đại biểu mời dự. Đây ắt hẳn là một “đặc cách” đối với những người làm báo trong quá trình tác nghiệp. Song, “chỗ đứng” còn là vai trò và trách nhiệm.

Sự xuất hiện của nhà báo trong tất cả các sự kiện, không chỉ đơn thuần là người đến trước, người theo dõi tường tận, sát sao mà việc lựa chọn chỗ ngồi, chỗ đứng hợp lý cũng là yếu tố có tác động phần nào tới chất lượng tác phẩm báo chí. Từng được cử tham gia đưa tin, bài tại một số sự kiện cấp tỉnh và trung ương diễn ra trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, tôi nhận thấy có sự khác nhau về tính chất cũng như độ chuyên nghiệp ở các sự kiện. Và để thích ứng, phóng viên cần chủ động, linh hoạt lựa chọn vị trí tác nghiệp sao cho thuận tiện nhất, tuân thủ quy định của ban tổ chức, không làm ảnh hưởng tới đồng nghiệp và khán giả xung quanh. Tại một số sự kiện có lượng khách mời đông, đại biểu quan trọng, khu vực dành cho báo chí có thể được ban tổ chức sắp xếp trước, đảm bảo độ gần sân khấu để quay phim, chụp ảnh và tránh tình trạng lộn xộn trong lúc chương trình diễn ra. Riêng đối với các chương trình được truyền hình trực tiếp, khu vực sát sân khấu gần như trở thành “vùng cấm” chỉ máy quay của nhà đài hoạt động. Còn lại với hầu hết các sự kiện quy mô nhỏ hơn, phóng viên tác nghiệp tự do chọn vị trí. Song hầu hết tất cả đều tập trung vào khu vực chính giữa, gần sân khấu, phù hợp với thiết bị dùng khi tác nghiệp. Đây có lẽ là những kinh nghiệm và quy tắc mà bất cứ nhà báo nào khi tham gia các sự kiện cũng hiểu và tuân thủ.

Việc lựa chọn chỗ đứng hợp lý của phóng viên tại các sự kiện quyết định chất lượng của tác phẩm báo chí.

Song, lựa chọn một chỗ đứng đối với nhà báo không chỉ đơn thuần là chọn vị trí đẹp, dễ quan sát mà còn thể hiện trách nhiệm với công việc được giao. Bởi chỉ khi có được chỗ đứng đẹp, phóng viên mới có được những thước phim và hình ảnh đẹp truyền tải đến công chúng. Tuy vậy, có được đặc cách tự do di chuyển và chọn vị trí đứng trong các sự kiện, song đôi lúc phóng viên vẫn gặp phải “tai nạn” không mong muốn. Việc đứng dậy trong khi chương trình đang diễn ra hoặc di chuyển nhiều có thể cản trở tầm nhìn và gây khó chịu cho những người xung quanh. Những lời càm ràm, thậm chí là chỉ trích của khán giả dành cho các phóng viên là điều đã nhiều lần tôi chứng kiến trong hơn 6 năm vào nghề. Trong trường hợp này, tùy yêu cầu về hình ảnh phục vụ tin, bài mà phóng viên chọn cách ở lại hay di chuyển. Một lời xin phép trước khi đứng dậy và che khuất tầm nhìn của người ngồi sau có thể sẽ có tác dụng và cũng không nên đứng quá lâu tại một vị trí là điều mà tôi rút ra sau nhiều lần tác nghiệp trong hoàn cảnh tương tự.

Ở một khía cạnh khác, hiểu “chỗ đứng” với nghĩa bóng, mỗi phóng viên, nhà báo vẫn không ngừng trau dồi, học hỏi, thể hiện sự nhiệt tình, trách nhiệm và năng lực qua mỗi tác phẩm báo chí. Đơn giản hơn, từ chỗ đứng trong những sự kiện, người làm báo tạo dựng chỗ đứng trên trang báo, trong lòng công chúng và khẳng định mình trong môi trường báo chí rộng lớn.

Nguyên Mai