Nhạc sĩ Mai Kiên - 60 năm chặng đường âm nhạc

Trong căn phòng nhỏ nơi góc phố Trương Định, phường Hạc Thành, tỉnh Thanh Hóa có một người nhạc sĩ tuổi 85 vẫn miệt mài bên những bản nhạc cùng những giai điệu ngân nga chậm rãi. Ở tuổi mà nhiều người đã chọn sống an nhàn, ông vẫn ngày ngày cần mẫn ghi chú từng nốt nhạc, sửa từng dấu luyến, đặt tên cho từng bản ca. Với ông, sáng tác không phải là lao động, đó là cách để sống, để nhớ, để thương, và để yêu thêm mảnh đất quê hương mình.

Nhạc sĩ Mai Kiên sinh tháng 10 năm 1940 tại xã Xuân Hoà, tỉnh Thanh Hóa, một vùng quê giàu truyền thống văn hóa và cách mạng. Trong ký ức của ông, những làn điệu dân ca, tiếng trống hội làng, khói bếp chiều và dòng sông quê là những giai điệu đầu tiên nhen lên trong tâm hồn trẻ thơ. Nhưng con đường ông chọn buổi đầu lại là nghề giáo, một người thầy dạy Văn - Sử tại quê nhà. Từ bục giảng của Trường THCS Xuân Tín, từ những trang sách và những mùa thi, Mai Kiên thầm lặng ươm mầm tri thức cho biết bao thế hệ học trò.

Sau này, ông được bổ nhiệm làm Hiệu trưởng, rồi chuyển công tác sang lĩnh vực văn hóa - truyền thông: từng là Trưởng Phòng Văn hóa - Thông tin huyện Thọ Xuân, Phó trưởng Đoàn Ca múa nhạc dân tộc Thanh Hóa, và sau cùng là Trưởng Phòng Biên tập Văn nghệ, Đài Phát thanh và Truyền hình Thanh Hóa. Mỗi cương vị ông đảm nhận đều gắn với một giai đoạn cống hiến miệt mài. Dẫu công việc có thay đổi, nhưng tình yêu với âm nhạc thì vẫn vẹn nguyên. Đó chính là sợi dây âm thầm, bền bỉ gắn kết ông với nghệ thuật suốt cuộc đời.

Từ những ca khúc đầu tiên được phổ và phát trên sóng Đài Tiếng nói Việt Nam vào năm 1978, đến nay, nhạc sĩ Mai Kiên đã có hơn 500 ca khúc ra đời. Ông là tác giả của những nhạc phẩm quen thuộc với nhiều thế hệ khán giả như Khúc hát làng Dao, Hát về sông Mã, Giấc mơ bé lái vệ tinh, Hát mãi bài ca Trần Phú, Sầm Sơn biển nhớ, Trống đồng Đông Sơn dâng quê Bác...

Dù viết về đề tài quê hương, con người, chiến sĩ, học trò hay người mẹ... âm nhạc của ông luôn có điểm chung: mộc mạc, tha thiết, đậm chất dân tộc và gần gũi với Nhân dân. Không dừng lại ở đó, ông còn là một trong những nhạc sĩ nổi bật của Thanh Hóa về dòng ca khúc phổ thơ. Với hơn 120 ca khúc phổ từ thơ, Mai Kiên là người đã “kết duyên” âm nhạc với thi ca bằng cảm xúc chân thành, bằng sự lắng nghe sâu sắc và tinh tế.

Trong hành trình miệt mài với âm nhạc, nhạc sĩ Mai Kiên đã có ba đêm nhạc riêng mang dấu ấn đậm nét tại thành phố Thanh Hóa. Đặc biệt, chương trình “Nhạc sĩ Mai Kiên - 60 năm chặng đường âm nhạc” được tổ chức gần đây đã trở thành điểm hội tụ đầy xúc động, quy tụ các nghệ sĩ, ca sĩ, đồng nghiệp và đông đảo công chúng yêu nhạc đến từ nhiều thế hệ.

Đây không chỉ là đêm nhạc để tôn vinh một người nghệ sĩ tài hoa, mà còn là dịp để khán giả được sống lại với những giai điệu quen thuộc, từ Khúc hát làng Dao, Hát về sông Mã, Sầm Sơn biển nhớ... đến những bài hát thiếu nhi như Giấc mơ bé lái vệ tinh, Hàng cây trường em.

“60 năm chặng đường âm nhạc” là một hành trình dài, ghi lại dấu chân của một người lặng thầm gieo âm nhạc trên mảnh đất quê hương. Mỗi bài hát là một khoảnh khắc. Mỗi đêm nhạc là một lần hội ngộ giữa người nghệ sĩ và trái tim khán giả. Và giữa không gian âm nhạc ấy, nhạc sĩ Mai Kiên vẫn vững vàng, điềm đạm, khiêm nhường, nhưng ánh mắt thì lấp lánh niềm vui.

Ở tuổi 85, nhạc sĩ Mai Kiên không còn tìm kiếm danh tiếng. Ông viết chậm hơn, ít hơn, nhưng vẫn giữ thói quen mỗi sáng ngồi trước bàn nhạc, để lắng nghe nhịp thở của đất, của người, của ký ức. Bởi với ông, sáng tác không phải là một công việc, mà là một cách để sống, để giữ cho tâm hồn mình trong trẻo và gần gũi.

Và có lẽ, khi tiếng hát “Về Lam Kinh ngày hội” hay “Khúc hát làng Dao” còn được cất lên, thì tên tuổi nhạc sĩ Mai Kiên vẫn sẽ còn ở đó, trong trái tim người yêu nhạc, như một minh chứng của sự giản dị, chan hòa, tận tụy và bền bỉ đến tận cùng.

Minh Quyên