Níu chân du khách qua những vòng xòe, điệu khặp

Du lịch cộng đồng xứ Thanh ngày càng hấp dẫn du khách, không chỉ bởi cảnh quan núi rừng hùng vĩ mà còn nhờ những trải nghiệm văn hóa dân tộc sống động. Những điệu múa rộn ràng, câu hát mộc mạc, tiếng chiêng ngân vang giữa bản làng... là sức hút níu chân du khách, khiến mỗi chuyến đi không chỉ để thưởng ngoạn cảnh sắc mà còn là cảm nhận nhịp sống, hồn cốt và bản sắc văn hóa của cộng đồng.

Vòng xòe càng rộng niềm vui của người tham gia càng lớn.

Giữa Pù Luông, bản Mạ, bản Hiêu... khi hoàng hôn buông xuống cũng là lúc tiếng hát, tiếng chiêng... rộn ràng vang lên từ các homestay. Đây là thời khắc du khách được hòa mình vào văn hóa địa phương với những vòng xòe uyển chuyển, điệu khặp độc đáo, tiếng cồng chiêng ngân vang. Những hoạt động này không chỉ để biểu diễn mà còn là một phần của trải nghiệm du khách cùng tham gia. Trong đó, vòng xòe là hoạt động được nhiều du khách hưởng ứng và yêu thích. Họ được mời nắm tay nhau trong vòng xòe, bước chân theo nhịp trống và tiếng chiêng, cảm nhận niềm vui, sự đoàn kết và tinh thần hiếu khách của cộng đồng. Bởi vậy, vòng xòe không chỉ là biểu diễn mà còn là một phần đời sống sinh động, đưa du khách bước vào trải nghiệm văn hóa chân thực giữa bản làng.

Chị Nguyễn Thị Tâm, thành viên Câu lạc bộ văn hóa, nghệ thuật dân gian xã Pù Luông, đã nhiều năm gắn bó với các hoạt động giữ gìn văn hóa dân tộc. Chị biết múa từ nhỏ, được bà và mẹ truyền dạy từng nhịp xòe, từng điệu khặp và giờ đây, những điệu múa ấy trở thành cầu nối đưa du khách gần hơn với người bản địa. Theo chị Nguyễn Thị Tâm: “Nhu cầu trải nghiệm văn hóa tại Pù Luông ngày càng cao, đặc biệt là với khách nước ngoài. Họ không chỉ quan sát mà còn thích trực tiếp tham gia, hòa nhịp cùng người dân. Mỗi lần thấy du khách cười, vỗ tay, học theo điệu múa hay bắt nhịp cùng tiếng trống, tôi và mọi người đều rất vui”. Với chị, việc biểu diễn không chỉ là giữ gìn văn hóa mà còn là cơ hội giới thiệu, chia sẻ bản sắc quê hương, giúp du khách hiểu và trân trọng giá trị của người Thái, đồng thời tạo thêm động lực để tiếp tục dạy lại cho thế hệ trẻ.

Cùng với múa xòe, nhịp chiêng, điệu khặp... vang lên kể chuyện về cuộc sống, mùa màng, tình yêu và các nghi lễ truyền thống của dân tộc. Có thể du khách không hiểu hết ca từ, ý nghĩa của từng thanh âm nhưng vẫn bị cuốn theo giai điệu của nó và cảm nhận sự tâm huyết của người biểu diễn. Những trải nghiệm văn hóa độc đáo này là yếu tố níu chân du khách và là nguyên nhân để họ trở lại lần nữa.

Trải nghiệm văn hóa địa phương từ lâu đã trở thành một hành trình không thể thiếu trong mỗi chuyến du lịch. Hầu hết homestay ở các điểm du lịch cộng đồng đã kết hợp khéo léo các hoạt động này vào dịch vụ của mình. Trong đó, bữa tối thường được mở đầu bằng các món ăn bản địa, sau đó là màn giao lưu văn nghệ với điệu xòe, tiếng khặp và cồng chiêng. Những du khách nước ngoài lần đầu đến Việt Nam, lần đầu tiếp xúc với văn hóa dân tộc, ban đầu còn e ngại, nhưng chỉ sau vài phút đã hòa vào vòng xòe, bước chân theo nhịp trống và nụ cười của người dân. Không gian ấy khiến họ cảm thấy gần gũi, thân thiện và trải nghiệm trở nên sống động hơn nhiều so với việc chỉ quan sát từ xa.

Theo chị Hà Thị Tuyến, chủ cơ sở dịch vụ ăn uống Tuyến Tính tại bản Mạ, xã Thường Xuân thì những buổi biểu diễn văn hóa đã trở thành “điểm nhấn” níu chân khách. Khách đến đây không chỉ để thưởng thức món ăn, mà còn để tham gia các hoạt động văn hóa, được hòa mình vào vòng xòe, điệu khặp, nghe tiếng cồng chiêng ngân vang giữa núi. Chị chia sẻ: “Những trải nghiệm này khiến du khách nhớ lâu hơn về vùng đất và cũng mang lại thu nhập trực tiếp cho cộng đồng, đồng thời tạo động lực cho người dân gìn giữ văn hóa truyền thống”.

Anh Nguyễn Văn Tuấn, một du khách đến từ Hà Nội, chia sẻ: “Ở bản Mạ, tôi thích nhất là được tham gia vòng xòe cùng người dân, vòng xòe càng rộng cảm giác như niềm vui càng lớn. Còn bạn tôi lại ấn tượng với tiếng cồng, tiếng chiêng, nghe như đang trò chuyện với người bản địa. Mỗi trải nghiệm văn hóa dân tộc ở đây đều mang đến cảm giác khác nhau, nhưng đều rất sống động và đáng nhớ”.

Đến nay, hầu hết các điểm du lịch cộng đồng trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đều đã thành lập các câu lạc bộ phối hợp với các homestay làm đa dạng các hoạt động văn hóa. Điều này giúp người dân địa phương kết hợp giữ gìn văn hóa với phát triển kinh tế. Từ việc biểu diễn đến việc tham gia hướng dẫn khách, người dân không chỉ có thêm thu nhập mà còn truyền lại văn hóa cho thế hệ trẻ. Trẻ em trong bản được học múa, hát, chơi cồng chiêng và hiểu giá trị của những điệu múa, lời hát cha ông để lại.

Có thể nói, múa xòe, khặp Thái, tiếng cồng chiêng... đã trở thành sức hút đặc trưng của du lịch cộng đồng Thanh Hóa. Những khoảnh khắc nắm tay nhau trong vòng xòe, lắng nghe tiếng khặp, hay cảm nhận nhịp cồng chiêng rộn rã... chính là lý do khiến du khách lưu luyến và muốn quay trở lại. Chính từ sự chân thật, mộc mạc nhưng đầy sức sống ấy, văn hóa dân tộc trở thành yếu tố níu chân, gắn kết du lịch trải nghiệm và phát triển cộng đồng bền vững.

Bài và ảnh: Phan Vân