Ô nhiễm rác thải các xã miền biển Hậu Lộc: Bao giờ đến hồi kết? (Bài 1) Kinh hoàng... biển rác!

Đó là thực trạng suốt nhiều năm qua tại các xã miền biển Ngư Lộc, Hưng Lộc, Đa Lộc... huyện Hậu Lộc (Thanh Hóa). Rác có mặt ở khắp mọi nơi. Rác ở trên mặt biển, rác tràn trên đê, rác trong khu dân cư, rác từ hậu cần nghề cá...

Không đổ ra biển thì đổ đi đâu?!

Xã Ngư Lộc một ngày oi nóng. Bên cạnh cái mùi đặc trưng vùng biển, sộc vào mũi chúng tôi là thứ mùi hôi thối nồng nặc từ rác và nước thải. Rác từ trong khu dân cư, rác dọc tuyến đê biển,... gần như rác ở khắp mọi nơi.

Dọc tuyến đê biển, trước mắt tôi quang cảnh hàng trăm con người đang liều mình mưu sinh trên rác. Họ dẫm đạp lên rác để chào đón những chuyến tàu đầy ắp cá khơi xa trở về. Đâu đó lại xuất hiện một vài cụ bà cần mẫn cào cát bắt con roi, con dắt.... Dường như mọi người không để ý thứ dưới chân mình là rác. Dù cho rác đủ chủng loại, từ chế biến cá, rác thải sinh hoạt hay thậm chí rác từ xác động vật chết thối tiềm ẩn nguy cơ bệnh tật... Lạ lùng hơn, chuyện sống chung cùng rác dường như đã thành chuyện thường tình với họ.

Một ngư dân thẳng thắn, dọc tuyến đê biển từ Ngư Lộc đến Đa Lộc này thì rác chủ yếu từ ngoài biển đẩy vào. Rác trên biển xuất phát từ các tàu đánh bắt cá họ xả đổ bỏ xuống biển, khi thủy triều lên rác lại dạt vào bờ. Bên cạnh đó là rác trong khu dân cư đổ ra. Một số hộ dân do để rác tập kết lâu mà công ty môi trường chưa vận chuyển thì họ lại mang đổ bỏ ra đê biển cho khỏi hôi thối.

Không chỉ là rác, nước thải đen ngòm, hôi thối từ khu dân cư và hàng loạt các cơ sở chế biến nghề cá được đổ thẳng ra biển. Hỏi người dân, các cơ sở chế biến cá không có ao lắng xử lý nước trước khi đổ ra biển? Câu trả lời chúng tôi nhận được: “Làm gì có, chủ yếu ở đây các cơ sở tư nhân, hộ gia đình, đất chật người đông lấy chỗ đâu mà bể với ao lắng... không đổ ra biển thì đổ đi đâu?!”

Rác thải, nước thải ô nhiễm được đổ thẳng ra biển.

Rác “bóp nghẹt” rừng chắn sóng

Thực trạng về rác thải, nước thải gây ô nhiễm không chỉ dừng lại ở Ngư Lộc mà dọc tuyến đê biển chạy qua Hưng Lộc, Đa Lộc dài gần chục cây số này rác thải cũng bủa vây khắp nơi. Đặc biệt rác tồn ứ gây ô nhiễm ở vị trí các cửa cống như Ba Vồ, rừng chắn sóng...

Tìm hiểu được biết, xã Đa Lộc có khoảng 400 ha rừng phòng hộ ngập mặn ven biển với chức năng chắn sóng, chắn gió bảo vệ đê biển, bảo vệ người dân. Tuy nhiên, suốt một thời gian dài, hơn 5 km rừng phòng hộ này với khoảng 100 ha rừng đang lâm cảnh bị bóp nghẹt sự sống bởi rác thải từ túi nilon, quần áo, bao bì... khiến cánh rừng với chức năng phòng vệ lâm tình trạng cây chậm phát triển, gãy đổ và chết dần.

Các hộ dân cho rằng, bức thiết phải có sự vào cuộc của toàn thể nhân dân, từ tuyên truyền nâng cao ý thức bảo vệ môi trường đến việc thường xuyên ra quân dọn rác bảo vệ môi trường, sức khỏe người dân cũng như duy trì vai trò của rừng chắn sóng, bảo vệ người dân. Tuy nhiên, ngay việc xã để doanh nghiệp tập kết rác trên thân đê cũng khiến niềm tin sự vào cuộc ấy từ phía người dân mất dần.

Minh chứng cho sự mất niềm tin đó, dọc đê biển xã Đa Lộc rác được chấp thành cồn đống, nước rác lênh láng hôi thối nồng nặc. Đó là kết quả của việc một công ty môi trường do xã thuê, họ tập kết tạm rồi sau đó vận chuyển đi nơi khác. Tuy nhiên, việc vận chuyển không thường xuyên, đều đặn, rác tập kết lâu dẫn đến hôi thối bay thẳng vào khu dân cư.

Một thực tế cho thấy, vùng cửa biển các xã Đa Lộc, Hưng Lộc, Ngư Lộc vốn là vụng xoáy, khi thủy triều lên, rác từ ngoài khơi dạt đổ về tuyến đê biển này, đặc biệt dồn ứ ở cánh rừng chắn sóng, cống Ba Vồ, tuyến đê Ngư Lộc gây ô nhiễm một phần cảm thông với cái khó của các cấp chính quyền. Song, việc xã cho doanh nghiệp tập kết rác ngay trên thân đê gây ô nhiễm thì nghiễm nhiên trách nhiệm từ phía chính quyền.

Sơn Đình