Phát huy vai trò của dòng họ trong xây dựng xã hội học tập

Đề cao việc học, tôn trọng nhân tài là truyền thống tốt đẹp của người Việt Nam. Nhiều dòng họ đã coi trọng việc học, tích cực khuyến học, khuyến tài (KHKT), phát huy truyền thống hiếu học của dòng họ, góp phần xây dựng “Dòng họ học tập”, xã hội học tập (XHHT).

Hội Khuyến học huyện Thiệu Hóa trao thưởng động viên các em học sinh giỏi.

Dòng họ Dương, phường Thiệu Dương (TP Thanh Hóa) có 19 chi họ và hơn 8.600 thành viên. Phát huy truyền thống hiếu học từ cha ông, các gia đình trong họ luôn răn dạy con cháu phải cố gắng học tập để trở thành những công dân tốt, gương mẫu, tích cực đóng góp hữu ích cho gia đình, dòng họ, cho quê hương và đất nước. Mỗi chi họ đã thành lập một ban KHKT để thực hiện việc xây dựng “Gia đình học tập”, “Dòng họ học tập”, hưởng ứng xây dựng XHHT.

Cùng với việc tuyên truyền, động viên con cháu nỗ lực thi đua học tập, Ban Khuyến học dòng họ đã phát động các gia đình, tích cực kêu gọi các nhà hảo tâm, con em thành đạt trong dòng họ đóng góp xây dựng quỹ KHKT. Đến nay, quỹ KHKT của các chi họ và Hội đồng họ Dương phường Thiệu Dương đã có số dư trên 600 triệu đồng. Hàng năm, ngoài việc tổ chức phát phần thưởng cho các cháu ở từng chi họ, Ban Khuyến học của dòng họ đã phối hợp với Hội đồng họ Dương các cấp, tổ chức Lễ vinh danh các cháu có thành tích cao trong học tập, đạt giải trong các kỳ thi quốc gia, quốc tế, các cháu thi đỗ vào các trường đại học, bảo vệ thành công luận án tiến sĩ... Sự động viên kịp thời của Ban Khuyến học dòng họ đã giúp con cháu trong dòng họ thi đua phấn đấu ngày càng thành đạt. Số học sinh giỏi, học sinh đỗ vào các trường đại học tăng lên rõ rệt. Nhiều gia đình có con cháu học giỏi, thành đạt như gia đình anh Dương Tiến Hòa có hai con đều đậu vào Trường THPT Chuyên Lam Sơn; cháu Dương Tiến Anh bảo vệ thành công luận án tiến sĩ chuyên ngành Dược khi mới 28 tuổi; cháu Dương Tiến Quang Huy đoạt giải Ba quốc tế môn Sinh học; nhiều người bảo vệ thành công luận án tiến sĩ...

Để phát huy vai trò của gia đình, dòng họ, Ban Khuyến học dòng họ Dương luôn quan tâm đến việc động viên các gia đình trong dòng họ tích cực tham gia các lớp học tập tại Trung tâm học tập cộng đồng của phường. Ban Khuyến học dòng họ cũng luôn động viên những người lớn tuổi tự học, đọc sách báo, xem ti vi, nghe đài, để không ngừng nâng cao hiểu biết, nhận thức của mỗi người.

Tại nhà thờ của mỗi chi họ và nhà thờ tổ, Ban Khuyến học đã sắp xếp các tủ sách có nhiều đầu sách về lịch sử dân tộc, lịch sử quê hương đất nước, sách về khoa học... để khuyến khích mọi người trong dòng họ không ngừng học tập, nâng cao hiểu biết, cập nhật kiến thức mới về văn hóa, xã hội, góp phần xây dựng “Gia đình học tập”, “Dòng họ học tập”, xây dựng XHHT.

Thực tế cho thấy khi dòng họ có phong trào KHKT thì việc phát động phong trào học tập suốt đời, xây dựng XHHT có nhiều thuận lợi hơn. Phong trào khuyến học dòng họ phát triển mạnh, có nhiều dòng họ đạt “Dòng họ hiếu học”, “Dòng họ học tập” thì sẽ có nhiều cộng đồng khuyến học, cộng đồng học tập... góp phần đẩy nhanh tiến trình xây dựng XHHT từ cơ sở.

Nối tiếp truyền thống lịch sử, văn hóa của quê hương, trong những năm qua, huyện Thiệu Hóa luôn dành sự quan tâm đặc biệt đến công tác KHKT. Tiêu biểu như dòng họ Nguyễn Quán, ở thị trấn Thiệu Hóa là một trong những dòng họ hiếu học tiêu biểu của huyện. Hiện nay, dòng họ có 4 tiến sĩ, 16 thạc sĩ và trên 100 người có trình độ đại học. Hàng năm, trong dòng họ có nhiều học sinh đạt danh hiệu học sinh giỏi trong các cấp học.

Hưởng ứng phong trào xây dựng dòng họ học tập, nhiều dòng họ khác ở huyện Thiệu Hóa đã tích cực vận động các gia đình, con cháu tham gia xây dựng dòng họ học tập như: Dòng họ Phùng, dòng họ Lê... Ngoài ra, các chi hội khuyến học còn tích cực vận động, huy động sự hỗ trợ của các tập thể, cá nhân để phát triển các quỹ khuyến học, kịp thời khen thưởng cho giáo viên, học sinh có thành tích xuất sắc trong giảng dạy, học tập.

Việc triển khai hiệu quả phong trào xây dựng phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng ở huyện Thiệu Hóa đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận với hơn 35.000 gia đình đăng ký xây dựng gia đình học tập; 316 dòng họ đăng ký xây dựng dòng họ học tập, đạt tỷ lệ 90,2%; 167 thôn, tổ dân phố đăng ký xây dựng “Cộng đồng học tập”, đạt tỷ lệ 100%. Các dòng họ cũng tích cực xây dựng, phát triển quỹ khuyến học, đến nay tổng số Quỹ Khuyến học toàn huyện là hơn 11 tỷ đồng.

Ông Nguyễn Bá Huệ, Chủ tịch HKH huyện Thiệu Hóa chia sẻ: “Hội Khuyến học huyện Thiệu Hóa đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao chất lượng cả về hình thức và nội dung hoạt động đưa phong trào KHKT trở thành phong trào rộng lớn trong từng gia đình, dòng họ, khu dân cư, qua đó tạo động lực mới trong xây dựng XHHT tại địa phương”.

Phong trào KHKT, xây dựng XHHT tại các gia đình, dòng họ, khu dân cư trên địa bàn tỉnh đã trở thành động lực để công tác KHKT của tỉnh không ngừng phát triển, tạo tiền đề quan trọng giúp giáo dục nhà trường gắn kết chặt chẽ hơn với giáo dục gia đình, giáo dục xã hội. Qua đó, tạo sự đồng thuận trong cộng đồng dân cư, thúc đẩy chủ trương xây dựng XHHT ngày càng đi vào chiều sâu, thúc đẩy xã hội phát triển.

Bài và ảnh: Linh Hương