Phát triển du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn văn hóa Thái

Với mục tiêu xây dựng môi trường văn hóa văn minh, hiện đại, đậm đà bản sắc dân tộc, xã Thường Xuân đã đẩy mạnh công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa gắn với phát triển du lịch cộng đồng. Đây chính là động lực quan trọng để địa phương phát triển toàn diện, bền vững.

Hoạt động văn hóa - văn nghệ truyền thống trở thành điểm nhấn của du lịch cộng đồng.

Đến với bản Mạ, du khách dễ dàng cảm nhận được sự hòa quyện giữa cảnh sắc thiên nhiên với không gian văn hóa truyền thống đặc sắc của đồng bào dân tộc Thái. Những nếp nhà sàn mộc mạc, tiếng khặp Thái vang vọng bên bếp lửa, cùng hương vị chẻo chấm, thịt trâu gác bếp, rượu cần nồng say đã trở thành “thương hiệu” níu chân du khách.

Bản Mạ có 100% đồng bào dân tộc Thái sinh sống. Nhiều giá trị văn hóa truyền thống được người dân nơi đây gìn giữ và thực hành thường xuyên như lễ hội mừng cơm mới, lễ hội đua thuyền, lễ hội đền Cô Ba hay những trò chơi dân gian chọi gà, nhảy sạp, khua luống, cồng chiêng, cùng các món ăn truyền thống đặc trưng. Tất cả đã góp phần giữ gìn sức sống bền chặt của văn hóa bản địa trong đời sống thường ngày.

Phát huy lợi thế đó, xã Thường Xuân xác định văn hóa bản địa là nguồn lực quan trọng và người dân là chủ thể trong phát triển du lịch cộng đồng. Xã đã vận động người dân vừa tích cực bảo tồn, phát huy nét văn hóa đặc trưng của người Thái, vừa tham gia các loại hình dịch vụ du lịch. Dựa trên điều kiện và thế mạnh từng hộ, xã đã hình thành các nhóm phục vụ du lịch như: Nhóm homestay, dịch vụ ăn uống, nhóm nuôi lợn gà bản địa, trồng rau sạch, nấu rượu men lá, chế biến thực phẩm và đặc sản truyền thống. Hiện nay, có khoảng 40 hộ tham gia các nhóm hộ phục vụ công tác phát triển du lịch; 3 hộ đã khôi phục và thực hành nghề dệt thổ cẩm. Đặc biệt, có 4 hộ đã mạnh dạn đầu tư vay vốn trở thành cơ sở dịch vụ du lịch nông thôn đạt tiêu chuẩn phục vụ khách du lịch: Homestay Chu House; Mạ Homestay River Side; Tính Tuyến Homestay; Bản Mạ Ecologe.

Chị Nguyễn Thị Mai, chủ cơ sở Mạ Homestay River Side chia sẻ, từ khi bản Mạ được định hướng xây dựng thành điểm du lịch cộng đồng, gia đình chị đã mạnh dạn đầu tư homestay bằng vật liệu truyền thống của người Thái. Công trình được xây dựng trên diện tích 1ha với 8 phòng nghỉ, một sàn chung, không gian cây xanh và tiểu cảnh, đáp ứng nhu cầu tham quan, nghỉ dưỡng của du khách.

Một yếu tố quan trọng để phát triển du lịch cộng đồng chính là các sản phẩm du lịch phải phong phú, đa dạng. Bởi vậy, xã thành lập đội văn nghệ truyền thống vừa tham gia các hoạt động bảo tồn văn hóa truyền thống của địa phương vừa phục vụ khách du lịch. Anh Lang Văn Hùng, thành viên đội văn nghệ bản sắc dân tộc thôn Thanh Xuân cho biết: Đội có 19 thành viên, là những người yêu văn hóa truyền thống, nắm vững và thực hành được các loại hình văn hóa truyền thống như đánh trống, chiêng, nhảy sạp, khua luống. Đội thường xuyên tham gia các hoạt động văn nghệ, lễ hội, bảo tồn và quảng bá văn hóa truyền thống của địa phương. Khi khách du lịch có nhu cầu giao lưu văn hóa, văn nghệ thì các thành viên đội văn nghệ sẽ tham gia biểu diễn phục vụ khách du lịch. Các thành viên đội văn nghệ được tập huấn kỹ năng, kiến thức làm du lịch cộng đồng, bảo tồn văn hóa dân tộc.

Cùng với đó, xã đã xây dựng hàng hóa đặc trưng từ sản phẩm địa phương như chẻo chấm, thổ cẩm, chè vối ống bầu, thịt trâu gác bếp... Triển khai các mô hình, hoạt động giao lưu văn hóa, văn nghệ, ẩm thực. Điển hình như mô hình “kinh tế đêm” tại bản Mạ, gắn kết hoạt động du lịch với giao lưu văn hóa - văn nghệ.

Để nâng cao chất lượng phục vụ khách du lịch, xã đã thành lập tổ hỗ trợ vận chuyển, tổ hướng dẫn du khách. Hạ tầng du lịch được quan tâm đầu tư như đường đi bộ ven sông, hệ thống điện chiếu sáng, điện năng lượng mặt trời, mạng viễn thông phủ khắp, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của du khách. Đẩy mạnh quảng bá trên các hoạt động văn hóa, điểm đến và sản phẩm du lịch của địa phương trên các nền tảng mạng xã hội. Các cơ sở kinh doanh dịch vụ đã và đang triển khai ứng dụng giao dịch điện tử trong hoạt động du lịch, tạo thuận tiện cho khách tham quan.

Để tạo sức hút hơn nữa cho hoạt động du lịch cộng đồng tại địa phương, xã xác định tiếp tục thực hiện tốt công tác bảo tồn văn hóa gắn với phát triển du lịch cộng đồng. Trong đó, chú trọng khôi phục và phát huy các lễ hội, món ăn, nghề truyền thống, hoạt động văn nghệ dân gian. Đa dạng hóa sản phẩm du lịch, nâng cao chất lượng dịch vụ, hoàn thiện hạ tầng và khuyến khích người dân tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị du lịch nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch.

Bài và ảnh: Quỳnh Chi