Quan Hóa tháo gỡ khó khăn trong thực hiện Chỉ thị số 22-CT/TU

Quan Hóa là huyện miền núi thường xuyên chịu ảnh hưởng bởi thiên tai. Việc triển khai Chỉ thị số 22/CT-TU ngày 30/3/2024 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về "Cuộc vận động hỗ trợ xây dựng nhà ở cho hộ nghèo, hộ gia đình chính sách, hộ còn khó khăn về nhà ở trên địa bàn tỉnh trong 2 năm 2024-2025 (gọi tắt là Chỉ thị số 22-CT/TU) đã mở ra cơ hội an cư cho những người yếu thế. Tuy nhiên, những vướng mắc liên quan đến đất đai vẫn là trở ngại lớn cần được tháo gỡ, để việc thực hiện Chỉ thị số 22-CT/TU trên địa bàn huyện Quan Hóa được thuận lợi.

Căn nhà ông Hà Văn Hà, bản Mí, xã Phú Xuân (Quan Hóa) được hỗ trợ xây dựng theo Chỉ thị số 22-CT/TU sau khi được xác định đủ điều kiện, đất không tranh chấp.

Theo rà soát, huyện Quan Hóa có 1.343 hộ nghèo, hộ chính sách và hộ còn khó khăn về nhà ở thuộc diện được hỗ trợ theo Chỉ thị số 22-CT/TU, trong đó 1.124 hộ xây mới và 219 hộ sửa chữa. Đến đầu tháng 5/2025, huyện đã có 623 hộ được hỗ trợ xây mới và sửa chữa nhà với tổng kinh phí trên 38 tỷ đồng. Còn lại 720 hộ chưa nhận được kinh phí hỗ trợ từ nguồn vận động, với nhu cầu khoảng 43 tỷ đồng.

Thông qua việc lồng ghép nguồn vốn các chương trình, dự án, xã Phú Xuân có 140 hộ dân được hỗ trợ xây mới và sửa chữa nhà ở theo Chỉ thị số 22-CT/TU. Tuy nhiên, khó khăn rất lớn với địa phương là những vướng mắc liên quan đến đất đai. Nhiều hộ chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc đang ở trên đất nông, lâm nghiệp, đất chưa tách sổ, đất trong vùng có nguy cơ sạt lở hoặc ngập úng... Trường hợp gia đình ông Hà Văn Hà, ở bản Mí là một ví dụ. Dù thuộc diện hộ nghèo, nhà cửa tạm bợ, nhưng vì sống trên đất ông bà chưa tách sổ nên ban đầu không đủ điều kiện để nhận hỗ trợ.

“Gia đình tôi ban đầu lo lắng lắm vì đất ở chưa tách sổ. Nhờ sự linh hoạt về chính sách của tỉnh, việc xác nhận là đất không tranh chấp, phù hợp quy hoạch đã tạo điều kiện để gia đình tôi được hỗ trợ xây dựng căn nhà mới”, ông Hà vui mừng chia sẻ.

Qua nắm bắt thông tin, trên địa bàn xã Phú Xuân còn nhiều hộ gia đình chưa thể triển khai hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà theo Chỉ thị số 22-CT/TU. Đó là các hộ dân sống trong khu vực có nguy cơ sạt lở, lũ ống, lũ quét, thuộc diện phải di dời khẩn cấp theo Quyết định số 4845/QĐ-UBND ngày 1/12/2021 của Chủ tịch UBND tỉnh về phê duyệt Đề án “Sắp xếp, ổn định dân cư khu vực có nguy cơ cao xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất tại các huyện miền núi của tỉnh giai đoạn 2021-2025”, không có điều kiện mua đất tái định cư. Theo Chủ tịch UBND xã Phú Xuân Cao Hồng Được: “Để khắc phục những khó khăn trên, địa phương đang tích cực vận động các hộ dân có đất dư thừa chia sẻ cho người thân, tuy nhiên, hiệu quả đạt được chưa cao”.

Tương tự, thị trấn Hồi Xuân có 14 hộ dân trong diện di dời do ảnh hưởng của ngập úng và sạt lở đất. Đến nay, có 5 hộ dân đã di dời, xây dựng nhà mới, còn 9 hộ chưa thể bố trí được quỹ đất. Chủ tịch UBND thị trấn Hồi Xuân Hà Văn Tụy cho biết: “Khó khăn do địa phương thiếu quỹ đất ở để bố trí tái định cư, điều này đòi hỏi sự vào cuộc của các cấp, ngành”.

Trao đổi về những khó khăn trên địa bàn, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Quan Hóa Đỗ Phi Hùng cho biết: Huyện ủy, UBND huyện đã chỉ đạo các phòng, ban, chính quyền các xã, thị trấn liên quan tìm giải pháp tháo gỡ. Trong đó, có giải pháp vận động người thân trong gia đình, dòng họ nhượng lại một phần diện tích đất ở sẵn có cho các hộ dân thiếu đất. Đồng thời, huyện kiến nghị tỉnh sớm rà soát lại các diện tích đất nông, lâm nghiệp phù hợp, bổ sung vào quỹ đất ở, phục vụ quy hoạch các khu tái định cư tập trung.

Thực tế cho thấy, huyện Quan Hóa không phải là địa phương duy nhất gặp khó về các thủ tục liên quan đến đất đai. Ngày 4/3/2025, Ban Chỉ đạo cuộc vận động hỗ trợ xây dựng nhà ở cho hộ nghèo, hộ gia đình chính sách, hộ còn khó khăn về nhà ở trên địa bàn tỉnh trong 2 năm 2024-2025 đã tổ chức hội nghị giao ban đánh giá tiến độ thực hiện chương trình “xóa nhà tạm, nhà dột nát” trên địa bàn tỉnh, những vướng mắc về đất đai, nhất là đối với các hộ đang ở trên hành lang giao thông, công trình đê điều, đất nông nghiệp, đất nông lâm trường... đã được bàn bạc, tìm phương án tháo gỡ. Hội nghị nhấn mạnh các sở, ngành chức năng, UBND các huyện, thị xã, thành phố cần phải tiếp tục rà soát, tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, nhất là về đất đai.

Bài và ảnh: Đình Giang