Tủ sách pháp luật: Liệu có phải là hình thức?

Việc xây dựng tủ sách pháp luật (TSPL) là một trong những hình thức, biện pháp giúp tăng cường phổ biến giáo dục pháp luật và thực hiện dân chủ cơ sở đồng thời nhằm trang bị kiến thức pháp luật cho cán bộ và nhân dân... Tuy nhiên, để TSPL cấp xã thực sự phát huy hiệu quả cũng đang là vấn đề đặt ra...

Nằm khiêm tốn ở phía sau nơi làm việc của các công chức phòng một cửa, vậy nên TSPL ở thị trấn Hậu Lộc hay xã Mỹ Lộc (Hậu Lộc) đều bị che khuất tầm nhìn. Điều này hoàn toàn trái ngược với Quy định tại Quyết định 06 ngày 25/1/2010 của Thủ tướng Chính phủ đó là: “TSPL phải được đặt ở vị trí thuận tiện, dễ thấy...”. Trước đây, TSPL ở hai địa phương này đều được để ra phía ngoài, nơi mà người dân dễ tiếp cận nhất nhưng sau này, khi nhu cầu đến với TSPL ít hơn và để nơi giao dịch, làm việc với công dân đỡ chật chội hơn nên TSPL tạm thời phải đặt ở một vị trí khác.

Không riêng gì ở thị trấn Hậu Lộc hay xã Mỹ Lộc mà việc TSPL đặt ở vị trí khó tìm, khó thấy đang diễn ra ở nhiều địa phương.Cũng theo tìm hiểu của chúng tôi thì ngoài việc đặt vị trí sao cho hợp lý thì ở nhiều nơi TSPL vẫn còn đơn điệu khi số đầu sách còn hạn chế, thậm chí có những văn bản pháp luật đã hết hiệu lực vẫn còn được “trưng bày”. Phải chăng vì những lý do nói trên mà TSPL dường như không được người dân quan tâm, để ý bởi thực tế có nhiều địa phương, TSPL cấp xã trong một năm chỉ có 1,2 người dân đến tìm hiểu về luật cũng có những nơi TSPL cả năm không được người dân nào “hỏi thăm”. Nói về điều này, ông Trịnh Xuân Thực - Chủ tịch UBND xã Hà Bình (Hà Trung) thừa nhận: Do kinh phí hạn hẹp nên xã cũng chỉ bổ sung được những đầu sách cơ bản, khó nhất là văn bản pháp luật thay đổi thì nhiều mà bổ sung thì lại ít. Trong khi đó, người dân cũng chỉ thực sự cần đến TSPL khi gặp phải những vấn đề có liên quan đến luật mà thôi. Chính vì vậy, để người dân lên xã mượn sách pháp luật về để tham khảo, tìm hiểu là rất hiếm. Cũng theo công chức tư pháp - hộ tịch xã Thuần Lộc (Hậu Lộc) Nguyễn Thị Thắm: Trước đây, khi công nghệ thông tin chưa phát triển thì hàng năm có khoảng vài chục lượt người đến với TSPL nhưng về sau này với sự phát triển của công nghệ thông tin, TSPL cứ thưa dần người đến dù TSPL của xã đã được đặt phía ngoài của văn phòng một cửa.

Vị trí đặt TSPL hay là đầu sách và kinh phí hay là thời đại của công nghệ 4.0 đã ảnh hưởng đến việc người dân không mặn mà với TSPL khiến cho TSPL cấp xã chưa phát huy hết được tác dụng, đó là cả một đề đặt ra...

Thực hiện Quyết định số 14 ngày 13/3/2019 của Thủ tướng Chính phủ về xây dựng, quản lý, khai thác TSPL, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa cũng ban hành kế hoạch (dự thảo), trong đó có sắp xếp lại TSPL cấp xã theo hướng sáp nhập TSPL thành bộ phận sách, tài liệu pháp luật của thư viện. Theo ông Lê Ngọc Hải - Phó Trưởng phòng Tư pháp huyện Hậu Lộc: Qua kiểm tra hàng năm, TSPL cấp xã trên địa bàn Hậu Lộc rất ít người đọc. Huyện cũng đang đưa ra đề án nghiên cứu và theo đề án có thể sẽchuyển TSPL xuống các nhà văn hóa thôn để người dân tiếp cận dễ hơn, đỡ lãng phí hơn. Cũng theo bà Bùi Thị Tĩnh - Trưởng phòng Tư pháp huyện Nông Cống: Các xã, thị trấn trên địa bàn huyện đều đã xây dựng được TSPL nhưng cũng còn nhiều cái khó đó là về tủ đựng sách, nhiều nơi đã xuống cấp vì đã có cách đây hơn 20 năm, hơn nữa việc người dân tham khảo sách pháp luật không còn nhiều như trước. Thực tế, nếu đặt ở nhà văn hóa thôn sẽ thiết thực hơn, người dân có nhiều thời gian để quan tâm hơn.

Rõ ràng nếu chưa phát huy được hết tác dụng thì TSPL có thể sẽ rơi vào tình trạng không thiếu nhưng thừa hoặc sự ra đời của TSPL cũng chỉ mang tính hình thức, có để cho có mà thôi. Vậy nên, sẽ cần có những giải pháp tích cực để TSPL góp phần nâng cao trình độ hiểu biết của người dân, hạn chế tình trạng khiếu kiện vượt cấp, kéo dài đồng thời là cẩm nang của cán bộ cơ sở trong công tác chuyên môn...

Thiện Nhân