Ứng dụng trí tuệ nhân tạo - Bước chuyển mình của các trường học ở Thanh Hóa trong thời đại số

Chuyển đổi số trong giáo dục không chỉ đơn thuần là sự xuất hiện của thiết bị hiện đại hay phần mềm thông minh, mà quan trọng, đó là hành trình đổi mới tư duy dạy và học, đặt người học vào vị trí trung tâm. Ở Thanh Hóa, việc từng bước đưa trí tuệ nhân tạo (AI) vào trường học đang mở ra những chuyển biến tích cực, đưa tri thức trở nên gần gũi, sinh động hơn với học sinh, từng bước xây dựng trường học thông minh, lớp học hiện đại.

Trường THPT Hoàng Lê Kha, xã Hà Trung, ứng dụng AI trong giảng dạy.

Trước đây, trong 1 tiết học môn Hóa học ở Trường THPT Hoàng Lê Kha, xã Hà Trung, học sinh chỉ có thể thấy phản ứng hóa học qua công thức hay hình vẽ tĩnh trên trang giấy, thì giờ đây với sự hỗ trợ của AI, các phản ứng được mô phỏng sinh động, chân thực bằng hình ảnh chuyển động, màu sắc sinh động như đang ở phòng thí nghiệm. Nhờ sự hỗ trợ của AI, những kiến thức trừu tượng trở nên dễ hiểu hơn. Hay những thí nghiệm khó, độc hại hoặc không thể thực hiện được trong phòng học, được tái hiện an toàn, chính xác. Không chỉ giúp minh họa trực quan, AI còn đóng vai trò như “gia sư ảo”, hướng dẫn học sinh giải bài tập và gợi ý cách xử lý thí nghiệm.

Chia sẻ về hiệu quả ứng dụng AI trong giảng dạy, cô giáo Trương Thị Hồng, Trường THPT Hoàng Lê Kha, cho biết: “AI hỗ trợ cho tôi rất nhiều trong thiết kế bài giảng, đề kiểm tra, thiết kế các mô phỏng các thí nghiệm, đặc biệt là các thí nghiệm khó và độc không thực hiện được trong phòng thí nghiệm. Khi bài học trở nên sinh động, học sinh cũng hào hứng và chủ động hơn trong tiếp nhận kiến thức”.

Từ góc nhìn của người học, em Phạm Ngọc Lan Khánh, lớp 12B1, Trường THPT Hoàng Lê Kha, chia sẻ: “Việc sử dụng AI trong học tập, giúp em dễ nhớ bài hơn. Ở nhà, những bài khó, em thường sử dụng ChatGPT để tham khảo thêm kiến thức, từ đó hiểu bài sâu hơn”.

Bắt đầu từ năm học 2025-2026, Trường THPT Hoàng Lê Kha đưa AI vào các bài giảng. Bên cạnh việc tập huấn giúp giáo viên làm quen với công nghệ mới, mỗi thầy cô còn chủ động tìm tòi, chia sẻ kinh nghiệm và sáng tạo trong cách ứng dụng AI để thiết kế bài giảng sinh động, phù hợp với từng môn học, đối tượng học sinh.

Theo cô giáo Mai Thị Xuân, Hiệu trưởng trường THPT Hoàng Lê Kha, cho biết: "AI chỉ thực sự phát huy hiệu quả khi giáo viên làm chủ công nghệ và biết sử dụng nó như một công cụ hỗ trợ, chứ không thay thế vai trò của thầy cô giáo. Nhà trường định hướng giáo viên hướng dẫn học sinh sử dụng AI đúng cách, phục vụ học tập, hình thành tư duy tự học và trách nhiệm trong tiếp cận công nghệ”.

Trường tiểu học Xuân Du, xã Xuân Du, tập huấn ứng dụng AL cho giáo viên nhà trường.

Đối với Trường Tiểu học Xuân Du, với đặc thù là trường miền núi, còn nhiều khó khăn về cơ sở vật chất. Tuy nhiên, được sự quan tâm của chính quyền địa phương, phụ huynh học sinh, nhà trường đang từng bước hoàn thiện cơ sở vật chất, lắp màn hình ti vi thông minh tại các lớp học để phục vụ giảng dạy. Đặc biệt, năm học 2025 - 2026, Trường Tiểu học Xuân Du lần đầu tiên đưa AI vào các bài giảng. Những con số, phép tính vốn khô khan, nay trở nên gần gũi thông qua hình ảnh minh họa, âm thanh và hoạt hình vui nhộn. Không khí lớp học vì thế cũng vui tươi, sôi nổi hơn.

Em Lại Gia Khôi, lớp 5B Trường Tiểu học Xuân Du, hào hứng chia sẻ: "Việc ứng dụng AI trong bài giảng của cô giáo, giúp chúng em dễ hiểu bài hơn, lớp học vui hơn, các em hào hứng giơ tay phát biểu”.

Theo thầy giáo Lê Bá Tại, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Xuân Du: "Việc ứng dụng AI trong dạy học không chỉ thể hiện tinh thần đổi mới, sáng tạo của đội ngũ giáo viên, mà còn là bước khởi đầu quan trọng trên hành trình xây dựng lớp học thông minh tại nhà trường, tạo nền tảng cho học sinh làm quen với công nghệ từ sớm, một cách tự nhiên và phù hợp với lứa tuổi”.

Nhằm đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số trong ngành giáo dục, tỉnh Thanh Hóa tập trung huy động nguồn lực đẩy mạnh triển khai phòng học thông minh, đặc biệt, thực hiện phong trào “Bình dân học vụ số”, cán bộ, giáo viên trong ngành đã tích cực tự nghiên cứu, tự bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng về ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, nhất là ứng dụng AI.

Thực tiễn cho thấy, AI đã góp phần thay đổi phương pháp dạy học theo hướng tích cực, lấy học sinh làm trung tâm, phát huy khả năng tư duy, sáng tạo, chủ động của người học, đáp ứng yêu cầu của Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Để tận dụng tối đa lợi ích của AI trong giáo dục, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, giáo viên, học sinh và các chuyên gia công nghệ, cùng với những định hướng sử dụng AI 1 cách có kiểm soát, an toàn.

Ngày 16/12, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Quyết định số 3439/QĐ-BGDĐT về việc ban hành “Khung nội dung thí điểm giáo dục AI cho học sinh phổ thông”. Đây là bước đi quan trọng nhằm trang bị cho học sinh những kiến thức, kỹ năng nền tảng về AI, đáp ứng yêu cầu phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Hoàng Mai