Đặc sắc Lễ hội nghè Vích

(VH&ĐS) Nghè Vích thuộc xã Hải Lộc (Hậu Lộc), nằm bên cửa biển Lạch Trường, ranh giới giữa hai huyện Hoằng Hóa và Hậu Lộc. Năm 2012, nghè Vích đã được công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh. Gắn liền với di tích này, Lễ hội nghè Vích đã được duy trì tổ chức, là một di sản đậm đặc bản sắc văn hóa biển.

Những người dân ven biển huyện Hậu Lộc vẫn truyền tai nhau nghè Vích là một trong những nghè thiêng nhất vùng biển. Nghè thờ Tứ vị Thánh Nương, một loại hình tín ngưỡng dân gian phổ biến ở Thanh Hóa và Nghệ An. Theo lời kể, nghè Vích có lịch sử lâu đời, khi mới xây dựng được lập bằng mái tranh. Sau đó Lê Doãn Giai (là người đầu tiên của làng Y Bích đỗ Đại khoa năm Qúy Hợi thời vua Lê Hiển Tông) cho làng tiền bạc, nghè được xây bằng gạch ngói với quy mô lớn. Cũng từ xưa, trước cửa nghè có 4 cột nanh đá chiều cao hơn 4m, mỗi cạnh rộng 0,5m, đế cột vuông mỗi chiều 1,3m, thân cột có ghi các câu đối. Sau 4 cột nanh bằng đá là hệ thống nghi môn, tiếp theo là một sân rộng đáp ứng cho cả làng mỗi kỳ làm lễ tế.

Nghi lễ rước kiệu tại Lễ hội nghè Vích năm 2017.

Nghè Vích có 3 cung quay hướng Đông, cách cửa biển Lạch Trường khoảng 800m. Các hiện vật cổ còn lại trong di tích gồm: 22 hiện vật bằng gỗ cổ, 43 hiện vật bằng đá, 29 đạo sắc phong cho tứ vị Thánh nương. Sắc phong đầu tiên đề ngày 29 tháng 3 niên hiệu Đức Long thứ 4 (1632). Sắc phong cuối cùng đề ngày 25 tháng 7, niên hiệu Khải Định thứ 9, năm 1924.

Lễ hội nghè Vích diễn ra từ ngày 9 đến ngày 12 tháng 6 Âm lịch hàng năm (ngày hội chính diễn ra vào ngày 10 - 11). Phần lễ được tổ chức trang nghiêm với nghi lễ rước kiệu bà về chùa Vích, sau đó từ chùa Vích trở lại nghè - đây là những nghi lễ linh thiêng nhất của Lễ hội nghè Vích. Trong suốt thời gian diễn ra lễ hội người dân các thôn trong xã đến trước nghè Vích cầu cho mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an, trời yên biển lặng, đời sống ngư dân ấm no hạnh phúc. Phần hội với nhiều hoạt động văn hóa, thể thao sôi động như: bóng chuyền, đua thuyền, thả diều, chơi cờ, giọng hát hay Hải Lộc... thu hút đông đảo người dân tham gia.

Lễ hội nghè Vích năm nay được tổ chức quy mô và trang trọng, thu hút đông đảo người dân và khách thập phương tham gia, tạo không khí phấn khởi và hào hứng cho nhân dân.

Doãn Tài