Quản lý và tổ chức lễ hội năm 2018: Quyết liệt chấn chỉnh cướp lộc, chọi trâu...

Sáng nay 2.2 tại Hà Nội, Bộ VHTTDL đã tổ chức Hội nghị triển khai công tác quản lý và tổ chức lễ hội năm 2018. Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy chủ trì Hội nghị.

Hội nghị có sự tham gia của đại diện Sở VHTTDL, Sở VHTT các tỉnh, thành phố có di tích, lễ hội còn tồn tại những vấn đề nổi cộm. Cam kết giải pháp khắc phục nổi cộm là nội dung mà đại diện các địa phương, BQL di tích, BTC lễ hội phải khẳng định trước lãnh đạo Bộ VHTTDL. Đây cũng là nét mới của Hội nghị năm nay, với tinh thần nhìn thẳng, nói thẳng.

Đừng đổ lỗi tại “đông người”

Ghi nhận những chuyển biến tích cực trong công tác quản lý và tổ chức lễ hội những mùa qua, Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy nhắc nhở, còn nhiều vấn đề nổi cộm, khiến dư luận bức xúc.

“Cướp lộc tại lễ hội Đền Sóc (Hà Nội), lễ hội Đúc Bụt (Vĩnh Phúc), Đền Trần (Nam Định);chen lấn, tranh cướp phản cảm tại hội Phết Hiền Quan; chọi trâu bạo lực tại Yên Bái, Tuyên Quang... là những điển hình xấu xí trong diện mạo tổng quan của mùa lễ hội năm 2017. Đây cũng là những lễ hội cần được các địa phương chia sẻ, cam kết vềbiện phápgiải quyết trong mùa lễ hội năm nay. Lãnh đạo Bộ yêu cầu không báo cáo thành tích mà hãynói thẳng về phương thức đổi mới quản lý, nhằm giảm thiểu những bức xúc, phản cảm này”, Thứ trưởng chỉ đạo.

Mở màn các ý kiến, Giám đốc Sở VHTT Hà Nội Tô Văn Động trần tình, không đâu đông đúc lễ hội như Hà Nội. Những tháng đầu năm, mỗi ngày có đến hàng chục lễ hội, quản không xuể. Giám đốc Sở thẳng thắn cho rằng, cái khó của quản lý lễ hội cơ bản nằm ở vấn đề nhận thức. Trong bức tranh muôn màu vẻ của lễ hội, giữ lạiyếu tố nào, bỏ đi hủ tục nào cũng đã có nhiềubàn cãi. Công tác thanh, kiểm tra cũng đôi khi còn mang tính hình thức, thiếu quyết liệt.

“Ví như Chùa Hương, khi có đoàn kiểm tra thì sạch sẽ, gọn gàng, nhưng ba tiếng sau quay lại đã khác ngay rồi. Nhiều nơi BTC lễ hội và các vị trụ trì còn đối phó...”, ông Động nói.

Tâm tư về cái khó trong quản lý lễ hội Đền Trần, tâm điểm trong nhiều mùa lễ hội qua, PGĐ Sở VHTTDL tỉnh Nam Định Nguyễn Công Hiệp cho biết, lượng khách đổ về lễ hội quá đông, trong khi cơ sở hạ tầng còn chật hẹp nên không thể đáp ứng, từ đó tạo nênhình ảnh phản cảm như ném tiền lên kiệu ấn,cướp lộc trên ban thờ, chen lấn, xô đẩy khi bắt đầu khai ấn... Những nổi cộm này đã được tìm nhiều phương án tháo gỡ, tuy nhiên đến nay vẫn không xuể.

Trả lời ngay sau lý lẽ trần tình của địa phương, Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy khẳng định, “đừng đổ lỗitại đông người!”. Những lễ hội lớn, có sức hút như chùa Hương, Yên Tử, Đền Trần... càng đỏi hỏi sự quyết liệt trong công tác quản lý. Đơn cử, với lễ hội Đền Trần Nam Định, theo Thứ trưởng, mùa năm 2018 phải cam kết bằng được các giải pháp để khắc phục hai vấn đề nổi cộm là ném tiền lẻ vào kiệu rước và cướp lộc trên ban thờ .

“Trong đề án thực hiện đổi mới lễ khai ấn đền Trần không hề có những nội dung này. Vậy thì những phát sinh thực tiễn nổi cộm đó phải có giải pháp để xử lý. Trách nhiệm của BTC lễ hội là phải liên tục tuyên truyền rằng đó là những hành vi bất kính, làm giảm đi ý nghĩa thiêng liêng của lễ hội...

Mặt khác, chúng ta có ghi lại những hình ảnh ngườiném tiền, người cướp lộc. Nhưng vì sao không xử lý? Giao thông còn có hình thức phạtnguội. Thay vì cứ đổ lỗi cho đám đông. BTClễ hội phải có biện pháp chấn chỉnh ngay”, Thứ trưởngyêu cầu.

Không tròn vo, nhưng “sạn” nhiều cũng... mệt

Cướp lộc, chọi trâu là hai câu chuyện nóng được đề cập nhiều. Theo đó, hai lễ hội lớn là đền Sóc và Đúc Bụt đã cam kết thay đổi phương thức tổ chức, thay vì tán lộc tập trung, dẫn đến cảnh tượng chen lấn, tranh cướp thì các BTC sẽ đưa lộc vào nơi thờ tự để đáp ứng nhu cầu xin lộc đầu năm của người đi lễ.

Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy một lần nữa nhấn mạnh quan điểm kiên quyết của Bộ đối với việc yêu cầu các địa phương nghiêm túc thực hiện chỉ đạo không tổ chức lễ hội chọi trâu nếu không phải là lễ hội truyền thống. Tuyên Quang, Yên Bái, Hải Phòng là ba địa phương phải đăng đàn để cam kết trước lãnh đạo Bộ về các giải pháp để loại bỏ những lễ hội chọi trâu trái phép, hay các phương án đảm bảo an toàn trong tổ chức lễ hội truyền thống như Đồ Sơn.

Ông Nguyễn Vũ Phan, Quyền Giám đốc Sở VHTTDL tỉnhTuyên Quang than, lễ hội chọi trâu ở tỉnh đã cấp phép rồi, giờ dừng lại thì phải có căn cứ. Tại sao con trâu Đồ Sơn với con trâu Hải Phòng đều như nhau; khi chọi đều tạo hình ảnh bạo lực, phản cảm giống nhau mà nơi thì được phép, nơi không?

Trong khi đó, theo Giám đốc Sở VHTTDL tỉnh Yên Bái, chấp hành chỉ đạo của Bộ, tỉnh đã tuyên truyền, vận động, thậm chí có những cuộc làm việc với các doanh nghiệp tổ chức chọi trâu để thuyết phục chuyển sang các hình thức hoạt động khác. Cho đến nay đã cơ bản “dẹp” và chắc chắn, mùa lễ hội 2018 sẽ không có một lễ hội chọi trâu nào trái phép diễn ra trên địa bàn.

Phó Chánh thanh tra Bộ VHTTDL Phạm Xuân Phúc quyết liệt đề nghị, lãnh đạo Bộ cần giao cho đơn vị chức nănglà Cục Văn hóa cơ sở nghiên cứu vì sao lại có nhiều doanh nghiệpxin tổ chức chọi trâu đến thế. “Chẳng phải vì lợi nhuận kinh tế thì họ có hăng hái, tích cực như vậy hay không?, ông Phạm Xuân Phúc đặt câu hỏi.

Cũng theo Phó Chánh thanh tra, xuất phát từ đặc thù của hoạt động lễ hội, không nên tuyệt đối hóa công tác quản lý, thậm chí có những“hạt sạn” phải chấp nhận. “Quản lý lễ hội mà đòi hỏi tròn trĩnh và không có “sạn” thì sẽ thất bại ngay từ nhận thức. Cũng không nên áp dụng các biện pháp quản lý hành chính mà phải đẩy mạnh tuyên truyền, vận động...”, Phó Thanh tra nhấn mạnh.

Giám đốc Sở Hà Nội Tô Văn Động cũng tha thiết đề nghị báo chí, truyền thông hãy công bằng khi tuyên truyền về lễ hội. “Hãy đừng bỏ qua “90 phút thi đấu” tốt để chỉ tập trung vào một “phút bù giờ” lơi lỏng. Mô hình nào tiêu biểu thì cần được tuyên dương chứ không nên chỉ tập trung vào mặt trái...”, ông nói.

Ông Động cũng cho rằng, tuyên truyền nếu trúng tâm lý người đi lễ thì hiệu quả sẽ rõ ngay. Như đối với chiến thắng của đội tuyển U23, người dân đổ ra đường và tự tổ chức những lễ hội ăn mừng chính là xuất phát từ trái tim và nhiệt huyết của họ, hoàn toàn không phải do cơ quan quản lý tổ chức.

Đồng thuận quan điểm cho rằng quản lý lễ hội không thể tròn vo, Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy cũng lưu ý, hoạt động lễ hội là lĩnh vực nhạy cảm, sẽ liên tục có yếu tố phát sinh. Không thể hạn chế“sạn” nhưng nếu để có quá nhiều thì cũng không được. Thứ trưởng chỉ đạo, các địa phương nghiêm túc rút kinh nghiệm và tiếp thu ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo Bộ tại hội nghị nảy.

“Nhiều nổi cộm không phải không có cách giải quyết, vấn đề là phải có phương thức phù hợp. Nếu không có sự vào cuộc quyết liệt từ TƯ đến địa phương, với hệ thống giải pháp chấn chỉnh đồng bộ thì công tác lễ hội trong những năm qua không thể có nhiều chuyển biến tích cực đến vậy...”, Thứ trưởng khẳng định.

Yêu cầu tiếp tục tăng cường tuyên truyền, thanh kiểm tra lễ hội, Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy cho biết, năm nay, công tác thanh tra, giám sát sẽ được Bộ tiến hành đột xuất, đảm bảo hỗ trợ tối đa cho các địa phương để có biện pháp xử lý kịp thời vớinhững vấn đề nổi cộm.

Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy cũng đã trao tặng Bằng khen của Bộ trưởng Bộ VHTTDL cho 25 tập thể có thành tích xuất sắc trong công tác quản lý và tổ chức lễ hội năm 2017.

Theo baovanhoa.vn