Bất kỳ ai cũng sẽ mỉm cười khi gấp lại cuốn truyện này

Mặc dù là một cuốn truyện viết cho thiếu nhi, nhưng tôi tin rằng “Lại thằng nhóc Emil” (Emil of lonneberga) - sẽ mang lại những cảm xúc ngọt ngào cho bất kỳ ai từng đọc. Bạn chắc chắn sẽ mỉm cười khi gấp lại trang cuối cùng. Cũng bởi điều đó, Emil - nhân vật chính trong cuốn truyện trở thành một trong những chú nhóc nổi tiếng nhất thế giới kể từ khi tượng đài văn học của Thụy Điển trong thế kỷ XX - Astrid Lindgren, giới thiệu cậu đến độc giả.

Vẫn lối kể chuyện dí dỏm, duyên dáng và hồn nhiên quen thuộc về những cô, cậu nhóc như đã gặp ở “Pippi tất dài”, “Mio, Con của ta” hay “Karlsson trên mái nhà”, nhưng lần này, tác giả dường như chỉ đóng vai trò quan sát và ghi chép lại những trò nghịch ngợm “đóng dấu bản quyền”, những rắc rối “để đời” của cậu nhóc Emil Svensson “ở trang trại Katthult, nằm trong làng Lonneberga, cách thị trấn Vimmerby vài dặm”.

Emil thực sự hội tụ đầy đủ những phẩm chất của một đứa trẻ con thực thụ. Cậu nhóc mang vẻ đẹp của một “thiên thần nhỏ đích thực” với “mắt xanh và tròn xoe, gương mặt cũng tròn, hai má đỏ au, mái tóc sáng màu vừa bông vừa mềm”. Nhưng cũng cậu nhóc ấy là chủ nhân của vô vàn rắc rối gây ra cho chính bản thân mình và những người xung quanh bởi cá tính “hiếu động và bướng bỉnh”, chưa kể “thằng nhóc lên năm tuổi và khỏe như một con bò mộng nhỏ”. Bởi vậy, Emil cứ không ngừng nghịch ngợm và gây rắc rối ở mọi lúc, mọi nơi, trong mọi sự kiện mà cậu có mặt. Cái đầu thông thông minh, tinh quái của cậu luôn tuôn trào những ý tưởng mới mẻ đến ngỡ ngàng. Chẳng vậy mà người ở trong trại Katthult và cả cái làng Lonneberga khẳng định rằng “sẽ yên bình biết bao, nếu thằng nhóc Emil không ở đó”.

Đó là việc Emil chui đầu vào liễn súp, rồi tự mình giải cứu cái đầu khỏi liễn súp khi cúi chào bác sĩ khiến bố cậu “tan tành bốn đồng bạc”. Và khi cái liễn đã được gắn lại, vì muốn cho em gái Ida biết việc chui đầu vào liễn súp dễ ợt, nên cậu lại chụp nó lên đầu.

Việc cậu treo em gái mình - bé Ida lên đỉnh cột cờ để em có thể thoải mái quan sát. Thực là một ý tưởng táo bạo đấy chứ. Người lớn thì cho đấy là một hành động nguy hiểm, nhưng rõ ràng bé Ida rất thích chí, vì cô bé khẳng định với bố “từ cái lần anh Emil nhúng con vào thùng mứt dâu, mãi đến bây giờ con mới lại được vui như thế”. Rồi nào chuyện Emil nhổ răng hàm cho cô Lina; trút bột nhão trộn tiết lên đầu bố; bỏ con ếch vào giỏ đồ ăn; tổ chức cuộc “tổng càn quét ở Katthult”...

Mọi người ai cũng nghĩ Emil nghịch ngợm một cách ngốc nghếch hoặc chưa ý thức được hành động của mình. Nhưng nhầm nhé! Cậu nhóc luôn hành động một cách có chủ ý, rất thông minh và láu cá. Chẳng vậy mà, khi “sống một cuộc đời vui nhộn” tại lễ hội vùng Hultsfred, Emil chẳng đã kiếm được cả một mũ tiền. Rồi vào thứ tư, ngày 31 tháng mười, Emil đã sắm được cho mình một con ngựa riêng bởi “thằng bé hiểu về ngựa hơn bất kỳ ai ở làng Lonneberga cũng như khắp vùng Smaland”.

Ai cũng kêu ca, phàn nàn về Emil. Nhưng cứ như đó đều là những lời mắng yêu vậy, vì nào có ai muốn Emil vắng mặt đâu, cuộc sống rối tinh rối mù lên vì cậu, nhưng trở nên đầy màu sắc, sinh động và đáng yêu. Bố cậu luôn áp dụng một hình phạt dành cho Emil đấy là giam vào nhà kho. Mẹ Emil thì luôn bênh vực cậu rằng: “Emil nào có đến nỗi nào”. Sự yên bình và đầy tình thương yêu ở trang trại Katthult, ở làng Lonneberga cũng như khắp vùng Smaland được thắp lên ngọn lửa ấm áp và có sức thu hút mãnh liệt từ cậu bé, bởi vậy dù không nói ra, nhưng họ đều thừa nhận rằng không ai thích sống mà thiếu vắng Emil - thị trưởng sau này của họ. Cũng bởi, vào chủ nhật, ngày 18 tháng mười “Emil có một hành động anh hùng khiến cả làng Lonneberga hoan hô và tha thứ, cũng như quên hết những trò nghịch ngợm của nó” - một hành động quả cảm xuất phát từ tình thương yêu với chú Alfred - người làm công của trang trại - người đẽo cái “sún” gỗ cho Emil.

Đó cũng chương kết của cuốn truyện. Một thông điệp xuyên thời gian và xuyên biên giới về tình người được sứ giả là một chú nhóc 5 tuổi ở làng Lonneberga truyền đi. Cuốn truyện đã được dịch sang 44 ngôn ngữ và hầu hết các nhà xuất bản đã giữ nguyên các hình minh họa gốc của Bjorn Berg.

Tác phẩm đã được chuyển thể thành phim 5 lần dưới các tiêu đề: Emil i Lonneberga (1971); Nya hyss av Emil i Lonneberga (1972); Emil och griseknoen (1973); Michel aus Lonneberga; Emila nedarbi (1985); That Boy Emil (2013). Đọc và bạn sẽ cảm nhận được vì sao “Lại thằng nhóc Emil” và “Pippi Tất dài” trở thành bộ đôi sứ giả văn chương được yêu mến nhất của nữ thánh văn học thiếu nhi Thụy Điển.

Nguyên Phong